اما و اگر‌های موثر بر کاهش صادرات مقاطع تخت و آهن اسفنجی

به گزارش می‌متالز، آمار‌های ۹ ماهه صادرات در حوزه محصولات فولادی منتشر شده است که نشان می‌دهد صادرات محصولاتی همچون مقاطع تخت، محصولات فولادی و آهن اسفنجی نسبت به مدت مشابه سال گذشته، افت یک درصدی برای محصولات فولادی، افت ٢٨ درصدی برای آهن‌اسفنجی و افت ٣٠ درصدی برای مقاطع تخت ثبت شده است.

در حالی صادرات محصولات یادشده در ۹ ماهه سال ۱۴۰۱ با کاهش همراه شده که این صنعت مسیر کمی تا رسیدن به چشم انداز ۱۴۰۴ و تولید ۵۵ میلیون تن فولاد و صادرات بخشی از آن پیش رو دارد.

شاید سال ۱۴۰۱ نسبت به ۱۴۰۰ برای تولیدکنندگان فولاد سال سخت تری بوده و محدودیت‌ها در تولید افزایش پیدا کرده است.

در همان ابتدای سال هشدار‌ها درباره کمبود برق و آغاز محدودیت‌ها از انتهای اردیبهشت آغاز شد. هرچند بیشتر فولادی‌ها برای احداث نیروگاه‌ها و حتی برای اورل هال کردن آن‌ها سرمایه گذاری کرده بودند، اما ورود این برق تولیدی به شبکه و سپس دریافت دوباره آن از شبکه هم خود مشکلات دیگری بود که گریبان گیر این سرمایه گذاری شده بود.

نکته مهم آن است که درست در همان ماه‌های ابتدایی سال هم بازار فولاد به دلیل حمله روسیه به اکراین با رشد قیمت همراه شد و یک فرصت طلایی برای رشد صادرات از نظر وزنی و ارزی برای فولادی‌ها فراهم شد، اما درست درهمین زمان صادرکنندگان فولاد با مصوبه دولت برای وضع عوارض صادراتی مواجه شدند که توانست بر کاهش حجم صادرات اثر داشته باشد. نتیجه این تصمیم در کنار کمبود برق، کاهش حدود ۱۵ درصدی صادرات فولاد برای ۶ ماهه اول سال بود.

اما داستان ادامه داشت و کمبود گاز برای فصل سرما در راه بود. کمبود گاز امسال بیش از سال‌های قبل بحرانی شد و وزارت نفت تصمیم گرفت سهمیه‌ای را برای صنایع به وزارت صمت بدهد.

این سهمیه بندی جوابگوی نیاز کل زنجیره نبود درنتیجه وزارت صمت تصمیم گرفت تا عمده آن را به واحد‌های آهن اسفنجی بدهد، زیرا کمبود گاز در این واحد‌ها به معنای کمبود مواد اولیه برای حلقه‌های بعدی است. تقریبا پاسخ به این سوال که چرا صادرات در این بخش کاهش پیدا کرده تا حدودی مشخص است.

کمبود زیرساخت‌های تولید باعث شد تا تامین بازار داخلی در اولویت باشد هرچند در این بین تولیدکنندگان فولاد در تلاش بودند با مدیریت شرایط موجود مانع از عقب افتادن از برنامه تولیدی خود شوند، اما به هر حال با توجه قوانین موجود تولیدکنندگان در گام اول ملزم به تامین نیاز بازار داخلی بودند و پس از آن صادرات.

اما همین موضوع می‌توانست حضور در بازار‌های صادراتی را با چالش‌هایی همراه کند به نحوی که بازار عراق امروز در دست ترکیه است و چین به عنوان اولین مقصد صادراتی فولاد ایران جای خود را با نفر دوم یعنی عراق جا به جا کرده است. این محدودیت باعث می‌شود تا حضور مداوم ایران در بازار‌های صادراتی تحت تاثیر قرار بگیرد و رقبا جایگزین تولیدکنندگان ایرانی شوند.

اما در کنار تامین زیرساخت‌ها برخی قوانین و مقررات هم توانست تمایل برای صادرات را کاهش دهد. بخشنامه بانک مرکزی مبنی بر بازگشت ۱۰۰ درصدی ارز حاصل از صادرات به سامانه نیما توانست بر حجم صادرات اثر گذار باشد، زیرا فاصله ارز آزاد و نیمایی با اوج گیری نرخ ارز در ۳ ماهه اخیر به ۳۰ الی ۴۰ درصد رسیده است.

درواقع تصمیمات داخلی مبنی بر خودتحریمی‌ها و همچنین عدم توسعه زیرساخت‌ها توانسته براین موضوع اثر گذار باشد. از سویی دیگر نباید از شرایط موجود در چین و کاهش رشد اقتصادی در ۲۰۲۲ غافل ماند که بر اشتهای این غول بزرگ اثر داشت. تمامی این موارد دست به دست هم می‌دهد تا شرایط برای فولادی‌ها چندان خوشایند نباشد.

منبع: تیتر ۲۰