عصر فولاد به پایان نرسیده است

کاهش تقاضا و تولید ادامه دار نیست

به گزارش می‌متالز، کاهش ساخت و ساز در چین با بروز بحران مالی در شرکت‌های ساختمانی این کشور از سال ۲۰۲۱ و در عین حال پیامد‌های محدودیت‌های کرونایی در چین و البته سایر نقاط دنیا باعث شد تا تقاضا برای این محصول ظرف سال‌های ۲۰۲۱ و ۲۰۲۲ کاهش داشته باشد و از همین رو فولادسازان دنیا نیز نسبت به کاهش تولید این محصول به‌منظور ایجاد تعادل در بازار اقدام کنند. داده‌های جمعیتی چین و پایان رشد شهرنشینی در این کشور، هشداری جدی در زمینه کاهش تقاضا برای فولاد‌های ساختمانی به همراه دارد؛ اما همچنان تحلیلگران به آینده بازار فولاد امیدوار بوده و معتقدند در دهه پیش رو رشد تقاضا برای فولاد‌های صنعتی و همچنین رشد تقاضا برای فولاد‌های ساختمانی از سوی کشور‌های درحال توسعه می‌تواند جایگزین تقاضای چین شود؛ به این ترتیب روند تقاضا برای این محصول تا سال ۲۰۳۰ افزایشی خواهد بود و در نهایت در سال ۲۰۳۰ از مرز ۲ میلیارد تن عبور خواهد کرد.

براساس داده‌های انجمن جهانی فولاد، در سال گذشته میلادی بالغ بر یک‌میلیارد و ۸۳۱‌هزار تن شمش فولادی در دنیا تولید شد که این رقم نسبت به میزان تولید این محصول در سال ۲۰۲۱ کاهش ۳/ ۴ درصدی داشت. داده‌های انجمن جهانی فولاد از کاهش تولید فولاد در اغلب مناطق به‌جز خاورمیانه حکایت دارد. در شرایطی که ۵/ ۱۰‌درصد از تولید فولاد در اتحادیه اروپا، ۲/ ۱۲‌درصد از تولید آن در سایر کشور‌های اروپایی، ۶/ ۶‌درصد از تولید فولاد آفریقا، ۳/ ۲‌درصد از تولید آن در آسیا و اقیانوسیه، ۵/ ۵‌درصد از تولید فولاد در آمریکای شمالی، ۲/ ۲۰‌درصد از تولید این محصول در روسیه و سایر کشور‌های حوزه CIS و ۵‌درصد از تولید آن در آمریکای جنوبی کاسته شده، بر میزان تولید فولاد خاورمیانه به میزان ۱/ ۷‌درصد افزوده شده است.

به این ترتیب پس از حدود یک‌دهه روند افزایشی در بازار جهانی فولاد، پس از سال ۲۰۲۰ این بازار وارد دوره رکود شد، به نحوی که از میزان تولید فولاد در دنیا طی دوسال ۲۰۲۱ و ۲۰۲۲ نسبت به سال ۲۰۲۰ کاسته شد. با این حال همچنان فعالان بازار جهانی آهن و فولاد به آینده این صنعت امیدوار هستند. انتظار می‌رود که ظرف دهه جاری، سالانه ۰۶/ ۱‌درصد بر میزان تقاضای جهانی فولاد افزوده شود، به نحوی که در نهایت میزان تقاضای کلی در سال ۲۰۳۰ به ۲ میلیارد تن در سال برسد. به این ترتیب در مجموع میزان تقاضای فولاد در سال ۲۰۳۰ نسبت به سال ۲۰۲۰ رشد ۱۱ درصدی خواهد داشت.

رشد تقاضا برای فولاد در دهه پیش رو عمدتا ناشی از صنعتی شدن در کشور‌های در حال توسعه مانند هند و مناطقی در آفریقا رقم خواهد خورد. در عین حال چین همچنان جایگاه خود را به‌عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده و مصرف‌کننده فولاد جهان حفظ خواهد کرد؛ اما دوره تقاضای تصاعدی آن به پایان می‌رسد و احتمالا بازار این محصول در دهه پیش رو راکد خواهد شد. در این شرایط انتظار می‌رود که کشور‌های غربی نیز در افزایش تقاضای جهانی فولاد نقش بسزایی داشته باشند. برآورد‌ها از احتمال بازگشت تقاضا برای فولاد به مسیر رشد خبر می‌دهند؛ به شرطی که بحرانی جدید در دنیا بروز نکند. از سال ۲۰۲۰، اقتصاد جهانی تقریبا به شکل دائمی در معرض بحران قرار داشته است.

در سال ۲۰۲۰ دنیا با بحران بروز کرونا مواجه شد و در حالی که همچنان کشور‌ها با پیامد‌های اقتصادی محدودیت کرونایی مواجه بودند، آغاز جنگ در اروپای شرقی، ضربه جدیدی به اقتصاد جهانی زد. در این شرایط احتمال بروز رکود جدی در اقتصاد جهانی با توجه به سیاست‌های انقباضی فدرال‌رزرو وجود دارد. بروز بحران‌های جدید و غیرقابل پیش‌بینی در اقتصاد جهانی می‌تواند تحقق این پیش‌بینی خوش‌بینانه مبنی بر رشد تقاضا برای محصولات فولادی را زیر سوال ببرد.

بازگشت تقاضای چینی قابل اتکا نیست

داده‌های آکادمی شاخص چین که یکی از بزرگ‌ترین واحد‌های بازار املاک و مستغلات در این کشور است، از رشد ۷/ ۵۵ درصدی میزان فروش خانه در چین ظرف ماه مارس ۲۰۲۳ نسبت به ماه قبل خبر داد. این در حالی بود که میزان فروش املاک و مستغلات این کشور در ماه فوریه نسبت به ماه قبل رشد ۹/ ۳۱ درصدی داشت. در عین حال این داده‌ها نشان داد که شهر‌های درجه‌یک چین، از جمله پکن و شانگهای، در ماه مارس سریع‌ترین رشد را در فروش مسکن نو به ثبت رسانده اند، به نحوی که ۷۳‌درصد بر آمار فروش خانه در این شهر‌ها افزوده شده است. شهر‌های درجه ۲ و ۳ چین نیز در این ماه به ترتیب رشد ماهانه ۷/ ۵۴‌درصد و ۶/ ۲۸‌درصد را در میزان فروش خانه به ثبت رسانده‌اند.

اگرچه بر میزان تقاضا برای مسکن در چین ظرف ماه‌های ابتدایی سال جاری میلادی افزوده شده؛ اما عرضه بیش از حد آپارتمان‌های فروخته‌نشده در چین، هشداری جدی برای این صنعت و درواقع پاشنه‌آشیل آن است. در حالی که به نظر می‌رسد بازار املاک چین پس از رکود دوساله تثبیت شده است، همچنان مساله عرضه بیش از حد آپارتمان‌های فروخته‌نشده مانع بهبود این بازار می‌شود. در ماه فوریه ۵/ ۳ میلیارد فوت مربع آپارتمان به اتمام رسیده و فروخته‌نشده در چین وجود داشت که این رقم برابر ۴ میلیون واحد خانه است. این داده بدترین میزان مازاد عرضه در بازار املاک چین پس از سال ۲۰۱۷ است. به این ترتیب به‌رغم تحریک تقاضا در بازار مسکن چین، این بازار از منظر عرضه با مازاد قابل ملاحظه مواجه است، به نحوی که این مازاد عرضه امید چندانی برای رشد قوی تقاضا در این بازار به جا نگذاشته است.

تقاضای صنعتی؛ حامی بازار فولاد

بهبود تقاضا در صنایع مصرف نهایی مانند خودرو، مواد شیمیایی، نیرو و حوزه ساخت‌وساز از جمله عوامل اصلی رشد درآمد بازار است. علاوه بر کارکرد‌های ساختمانی فولاد، صنایع مختلفی از جمله کشتی سازی، نفت و گاز، صنعت حمل‌ونقل و... به صفحات فولادی نیاز دارند. در عین حال در فناوری‌های جدید انرژی‌های تجدیدپذیر نیز فولاد‌های مقاوم در مقابل خوردگی کاربرد دارند. به این ترتیب در حالی که احتمال تضعیف تقاضا برای فولاد‌های ساختمانی از سوی چین در بازار وجود دارد، رشد صنعتی می‌تواند این کاهش تقاضا را جبران کند. در این میان رشد تقاضا برای فعالیت ساخت مسکن و توسعه زیرساخت در کشور‌های در حال توسعه نیز می‌تواند بخشی از افت تقاضای چین را جبران کند.

روش تولید بر تقاضا اثرگذار می‌شود

در حالی که همچنان فعالان بازار آهن و فولاد به آینده این محصول در بازار‌های جهانی امیدوار بوده و معتقدند عصر فولاد به پایان نرسیده و تقاضا برای آن ظرف سال‌های پیش رو افزایشی خواهد بود، روش تولید بر بازار این محصول اثرگذار خواهد شد. عزم جهانی برای کاهش انتشار گاز‌های گلخانه‌ای باعث شده است تا برخی کشور‌ها نه تن‌ها بر صنایع فولادی خود برای کاهش انتشار آلاینده‌های کربنی فشار آورند بلکه به دنبال وضع عوارض بر خرید فولاد‌هایی باشند که تولید آن‌ها با انتشار بالای گاز‌های گلخانه‌ای روبه‌روست. این روند در انتخاب محصولات فولادی باعث می‌شود تا فولادسازان چاره‌ای جز تغییر رویکرد تولید برای حفظ سهم خود از بازار جهانی نداشته باشند.

منبع: دنیای اقتصاد