سهام تودلی معضل بزرگ بورس

‌می‌متالز - یکی از مباحثی که در برنامه هفتم توسعه به آن اشاره شده، ممنوعیت سهامداری شرکت‌های تابعه در شرکت مادر است. علاوه بر برنامه توسعه، در قانون تجارت نیز به ممنوعیت این موضوع اشاره شده؛ با این وجود این موضوع در بازار سرمایه خیلی متداول است و در حال حاضر شرکت‌های بسیاری در بازار سرمایه فعال هستند که زیرمجموعه آن‌ها مجدد سهام شرکت اصلی را خریداری کرده‌اند.

به گزارش می‌متالز، نمونه بارز این موضوع نیز شرکت‌های خودروسازی و همچنین بسیاری از هلدینگ‌ها هستند که زیرمجموعه‌ها سهام شرکت اصلی را خریداری می‌کنند.

به همین منظور هم بود که امسال شرکت‌های ایران‌خودرو و سایپا موظف شدند سهم‌های تودلی خود را عرضه کنند تا به معنای واقعی کلمه خصوصی شوند؛ اما این اتفاق نیفتاد، چرا که اجرایی شدن این موضوع بسیار سخت است و شرکت‌ها مقاومت می‌کنند، چون با این کار عملا شرکت‌ها به دست سهامدارانی خارج از شرکت می‌افتد و سهامداران هدایت شرکت را به عهده خواهند داشت. این در حالی است که در حال حاضر مدیران شرکت‌ها به جای سهامداران و ناظران نقش بازی می‌کنند و این موضوع بسیار بسیار حاد است. در‌حالی‌که چنین وضعیتی در سایر نقاط دنیا ممنوع است در بازار ما بسیار متداول است و در بسیاری از هلدینگ‌ها اتفاق افتاده است. البته بخشی از این اتفاقات در برخی از این هلدینگ‌ها به این صورت بوده که به طور مثال به شرکت زیرمجموعه پول دادند که سهام شرکت اصلی را بازارگردانی کند و این موضوع برای برخی‌ها قابل‌قبول است؛ اما در مواردی که مثلا شرکت زیرمجموعه ۳۰درصد از شرکت مادر را خریداری کرده است این اتفاق بسیار عجیب و ممنوع است.

دو سالی هست که تلاش می‌شود این موضوع در بازار سرمایه از بین برود، اما مقاومت‌ها بسیار زیاد است و به نظر من اصلا قابل‌اجرا نیست؛ چرا که برای اجرایی شدن این موضوع نیاز است تمام نهاد‌های حاکمیتی دست به دست هم بدهند و همه با عرضه سهام‌های تو‌دلی موافق باشند. اما به نظر نمی‌رسد این موضوع فعلا در شرکت‌های بورسی ما اهمیتی داشته باشد. مقاومت آنقدر زیاد است که احتمالا این موضوع مانند واگذاری دارایی مازاد بانک‌ها که سال‌ها در مورد آن حرف زدند، درنهایت عملیاتی نشود. متاسفانه با وجود سهام تودلی اصولا دستورالعمل حاکمیت شرکتی قابلیت اجرا ندارد و مهم‌ترین مفسده نیز در شرکت‌های ایران و شرکت‌های بازار سرمایه همین عدم اجرای حاکمیت شرکتی است. با وجود سهام تودلی شرکت‌ها، امکان نظارت سهامداران بر هیات‌مدیره و مدیران شرکت‌ها وجود ندارد و فقط یک گروه خاص متشکل از اعضای اصلی شرکت هر کاری که بخواهند انجام می‌دهند و این بزرگ‌ترین مفسده و به ضرر سهامداران و مخصوصا سهامداران خرد است.