کاهش رشد تولید صنعتی جهان/ غلبه نااطمینانی بر فضای صنعت

به گزارش می‌متالز، براساس این گزارش، با توجه به چشم انداز بی ثبات اقتصاد جهانی، واضح است که بخش تولید باید جایگزین‌هایی را برای احیای روند جاری و جلوگیری از خطر رکود بیابد. نااطمینانی به دلیل اختلالات مداوم زنجیره تامین، کاهش تقاضای جهانی، درگیری‌ها در اوکراین و افزایش نرخ‌های بهره در جهان، تشدید شده است و تاثیر آن در شاخص‌های رشد سالانه درحال آشکار شدن است. حتی اگر بخش تولید در سطح منطقه‌ای درجات مختلفی از تاب آوری را از خود نشان داده باشد، کاهش قابل‌توجهی در تمام مناطق اصلی تولیدی جهان قابل مشاهده است.

تفاوت‌های منطقه‌ای در سه‌ماه نخست ۲۰۲۳ مشاهده شده اند. آفریقا و آمریکای‌شمالی تنها دومنطقه‌ای هستند که تولید آن‌ها در مقایسه سالانه کاهش یافته است، با این حال، همه مناطق در سه‌فصل گذشته در چرخه نزولی قرار گرفته اند و در هیچ‌یک از آن‌ها رشد بالاتر از ۰/ ۱‌درصد مشاهده نشده است. تولید در آسیا و اقیانوسیه و اروپا، بالاترین رشد منطقه‌ای را تجربه کرده است، به‌طوری که هردوی این مناطق رشد ملایم ۹/ ۰ درصدی را تجربه کرده اند. البته در این دوره کاهش رشد تولید در آسیا و اقیانوسیه با چین ارتباطی ندارد. تولید چین پس از پایان‌دادن به محدودیت‌های مربوط به کووید، ۵/ ۳‌درصد نسبت به سال گذشته رشد کرده است. با این حال رشد سایر کشور‌ها که سهم بسزایی در این گروه کشور‌ها دارند کاهش یافته است. تولید صنعتی ژاپن ۹/ ۱‌درصد کاهش یافته است؛ جمهوری کره و تایوان نیز افت قابل‌توجهی را در تولید خود گزارش کرده‌اند (به‌ترتیب منفی ۴/ ۱۱ درصد و منفی ۳/ ۱۷ درصد). رشد تولید صنعتی در ویتنام نیز ۸/ ۱۳‌درصد کاهش یافته است که در مقایسه با میانگین رشد ۲۰ درصدی در ۲۰۲۲، عملکرد بسیار ضعیفی محسوب می‌شود. در مقابل، هند رشد تولید ۴/ ۳ درصدی و اندونزی رشد ۷/ ۴ درصدی را ثبت کرده اند. عربستان‌سعودی نیز رشد قوی و دورقمی ۴/ ۱۵ درصدی خود را در تولید صنعتی حفظ کرده است.

تولیدات صنعتی در اروپا نیز رشد داشته است؛ اگرچه رشد ضعیف ۹/ ۰ درصدی این منطقه بیشتر تحت‌تاثیر درگیری در اوکراین و کاهش سرعت رشد اقتصاد جهان قرار دارد. تولیدکنندگان مطرح این منطقه عملکرد متفاوتی داشته اند؛ تولید در آلمان ۶/ ۱ درصد، در ایرلند ۷/ ۶ درصد، در اسپانیا ۰/ ۲‌درصد و در سوئیس ۰/ ۴‌درصد رشد داشته است. از طرفی تولیدات صنعتی در فرانسه (۵/ ۰ درصد)، ایتالیا (منفی ۱/ ۰ درصد) و روسیه (۲/ ۰ درصد) تقریبا ثابت باقی مانده است. تولید صنعتی انگلستان برای چند فصل متوالی کاهش یافته است و آخرین داده‌ها حاکی از کاهش ۹/ ۱ درصدی تولیدات صنعتی در این کشور است.

براساس این گزارش، رشد تولید صنعتی در منطقه آمریکای‌لاتین و کارائیب، در چهار فصل گذشته کاهش یافته، به‌طوری که با رشد ۶/ ۰ درصدی در سه‌ماه نخست ۲۰۲۳ به توقف کامل رسیده است. در میان بزرگ‌ترین اقتصاد‌های آمریکای لاتین، آرژانتین و مکزیک رشد ضعیف تولید صنعتی را گزارش کرده اند (به ترتیب ۲/ ۳ و ۴/ ۲ درصد)، در حالی که تولید صنعتی در برزیل ۲/ ۱ درصد کاهش یافته است. تولید صنعتی در آمریکای شمالی، نرخ رشد منفی جزئی (منفی ۳/ ۰ درصد) را تجربه کرده که نشان دهنده کاهش ۳/ ۰ درصدی در تولید صنعتی ایالات‌متحده آمریکا بوده است. این درحالی است که کانادا نیز با کاهش رشد تولید صنعتی مواجه بوده، به‌طوری که در سه‌ماه جاری به رشد اندک ۵/ ۰ درصدی دست یافته است. براساس گزارش یونیدو، تولیدات صنعتی در آفریقا نیز کاهش یافته، به طوری که کاهش ۵/ ۰ درصدی تولید در این منطقه سبب شده است تا آفریقا بدترین عملکرد را در میان سایر مناطق جهان داشته باشد. تولیدکنندگان مهم در قاره آفریقا، رشد منفی را در تولیدات خود گزارش کرده اند. کشور‌هایی مانند مصر و آفریقای جنوبی به ترتیب رشد منفی ۶/ ۲ درصد و منفی ۸/ ۳ درصد را ثبت کرده اند. یافته‌های یونیدو نشان می‌دهد، تولید در «اقتصاد‌های صنعتی» که ۹۱‌درصد تولید صنعتی جهان مربوط به آنهاست، با کاهش رشد زیادی مواجه بوده، به طوری که از رشد سالانه ۷/ ۱ درصدی در سه‌ماه چهارم ۲۰۲۲ به ۵/ ۰‌درصد در سه‌ماه اول ۲۰۲۳ کاهش یافته است. علاوه بر این، اقتصاد‌های صنعتی در مقایسه فصلی نیز، در دو فصل گذشته با رکود رشد مواجه بوده‌اند که به دلیل رشد منفی تولید در آمریکا، چین، آلمان و ژاپن بوده است. داده‌های تفکیک‌شده یونیدو نشان می‌دهد که کندی رشد در این گروه از کشور‌ها گسترده است، به‌طوری که تولید کارخانه‌ای در «اقتصاد‌های صنعتی با درآمد بالا» ۶/ ۱‌درصد کاهش داشته است. اقتصاد‌های صنعتی با درآمد متوسط (از جمله چین)، در این دوره به افزایش تولید ۵/ ۲ درصدی رسیده‌اند.

تولید «سایر اقتصاد‌های صنعتی با درآمد متوسط» نیز در مقایسه با سال گذشته ثابت بوده است؛ گرچه کشور‌های مختلف در این گروه عملکرد‌های متفاوتی داشته‌اند.

به عنوان مثال، اندونزی (۷/ ۴ درصد)، مالزی (۴/ ۳ درصد) و فیلیپین (۱/ ۴ درصد) در سطوح متوسطی رشد کرده اند، در حالی که رشد تولید در آفریقای‌جنوبی، سریلانکا، تایلند و ویتنام منفی بوده است. یافته‌های یونیدو نشان می‌دهد که «سایر اقتصاد‌های درحال صنعتی‌شدن» سهم کمتری از تولید صنعتی جهان را در این دوره به خود اختصاص داده اند. کشور‌های این گروه ناهمگن هستند، اما همگی به طور قابل‌توجهی از یک بخش صنعتی قوی‌تر و تغییر به سمت صنایع با بهره وری و شدت فناوری بالاتر سود می‌برند. این گروه از کشور‌ها در مجموع رشد ۵/ ۳ درصدی را در این دوره تجربه کرده اند که بالاتر از گروه اقتصاد‌های صنعتی است. در گروه «اقتصاد‌های صنعتی نوظهور» که از اقتصاد‌های با درآمد کم و متوسط تشکیل شده‌اند، بخش‌های تولیدی در سال‌های اخیر پویایی قابل‌توجهی را از خود نشان داده اند. این گروه از اقتصاد‌ها توانسته اند از میانگین جهانی پیشی بگیرند و در این دوره به رشد ۳/ ۳ درصدی دست یابند. عملکرد اندونزی در میان کشور‌های این گروه قابل‌توجه بوده، به طوری که تولید صنعتی این کشور توانسته است به رشد ۷/ ۴ درصدی دست یابد که بخشی از آن به دلیل ثبات اقتصادی آن طی دوسال گذشته است. بررسی بخش‌های صنعتی که براساس شدت فناوری گروه بندی شده اند همچنین نشان می‌دهد که صنایع با شدت فناوری متوسط بالا و فناوری بالا عملکرد بهتری نسبت به سایر بخش‌های صنعتی داشته اند. با این حال، تولید صنعتی شتاب خود را از دست داده است، به‌طوری که رشد سالانه ۳/ ۱ درصدی را ثبت کرده اند، در حالی که تولید در صنایع با فناوری پایین ۱/ ۲‌درصد و صنایع با فناوری متوسط ۳/ ۱‌درصد کاهش داشته است.

نرخ رشد صنایع با فناوری متوسط بالا و با فناوری بالا در نتیجه بهبود در بخش خودرو و ادامه تولید قدرتمند در تجهیزات الکتریکی، اتفاق افتاده است.

هر دوی این بخش‌ها به ترتیب با رشد ۶/ ۸ و ۳/ ۸ درصدی بهترین عملکرد را به صورت سالانه گزارش کرده‌اند. برعکس، رایانه‌ها و قطعات الکترونیک بدترین عملکرد را در تولید داشته اند. تولید وسایل نقلیه موتوری هم در این دوره در مقایسه با سه‌ماه قبل ۸/ ۰ درصد افزایش داشته است.

منبع: دنیای اقتصاد