کنکاشی در خبر بهره برداری ایران از بزرگترین معدن تیتانیوم خاورمیانه؛ ارزش ذخائر کهنوج چقدر است؟

به گزارش می‌متالز، اکتشاف و بهره برداری از معادن زیر زمینی از جمله مهمترین و قدیمی‌ترین روش‌های درآمدزایی برای کشور‌ها به حساب می‌آید. به ویژه اگر این معادن از جنس مواد و کانی‌های کمیاب و گران قیمت باشند؛ می‌توانند اقتصاد ملی یک کشور را متحول ساخته و جایگاه ویژه‌ای برای آن در عرصه نظام بین الملل ایجاد نمایند.

به عنوان مثال، می‌توان به اکتشاف معادن عظیم طلا در آمریکا اشاره کرد که با کشف نخستین معدن آن در سال ۱۷۷۹ در ایالت کارولینای شمالی، سرزمین مادری سرخپوستان را به مقصد اصلی جویندگان طلا از سراسر جهان به ویژه اروپا تبدیل نمود.

با گذشت سالها، میزان ذخایر حاصل از اکتشاف معادن طلا در ایالات متحده به حدی رسید که بعد‌ها در سال ۱۹۴۴ و در جریان توافقنامه «برتون وودز»، رهبران جهان به این نتیجه رسیدند که دلار آمریکا به دلیل وجود بالاترین میزان ذخایر طلا در این کشور، قدرتمندترین پشتوانه مالی در میان سایر ارز‌های جهان را داشته و به همین دلیل، آن را به عنوان ارز مرجع در مبادلات و تسویه حساب‌های بین المللی انتخاب کردند.

تیتانیوم، فلزی گرانبها با کاربرد استراتژیک

یکی از عناصر گرانبها و کمیاب در جهان، فلز تیتانیوم است که علاوه بر بازار بسیار پر رونق خود در سطح جهانی، کاربرد فراوانی در تولید محصولات استراتژیک دارد. از جمله موارد استفاده این فلز می‌توان به استفاده در اتصال استخوان‌های شکسته در عمل‌های جراحی ارتوپدی، استفاده در عایق بندی زیردریایی و کشتی‌های بزرگ، نمک زدایی از آب دریا، صنایع رنگ سازی و پلاستیک، ساخت موتور‌های جت و فضاپیماها، نیروگاه‌های تولید برق و حتی رآکتور‌های هسته‌ای اشاره کرد.

حجم بازار تیتانیوم بر اساس داده‌های منتشر شده از سوی OEC رقمی حدود ۴.۵ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۱ اعلام شده که کشور‌های آلمان (۵۸۱ میلیون دلار)، فرانسه (۳۵۳ میلیون دلار)، چین (۴۲۸ میلیون دلار) و بریتانیا (۳۲۹ میلیون دلار) بزرگترین وارد کنندگان این فلز محسوب می‌شوند

اما در خصوص قیمت تجاری و میزان سودآوری تیتانیوم باید گفت که هر انس از این فلز گرانبها در تاریخ ۲۶ ژوئن، ۶.۲۵ دلار در هر انس است.

اما همانطور که در جدول بالا ملاحظه می‌شود، قیمت تیتانیوم طی یک سال گذشته ۵۷ درصد ریزش را تجربه کرده که این موضوع به دلیل قرار گرفتن صنایع جهانی در حالت رکود و کاهش مشتری در بازار است و البته این موضوع دائمی نخواهد بود. بدیهی است، با رونق گرفتن بازار‌های جهانی، روند قیمت تیتانیوم نیز به حالت صعودی باز خواهد گشت. چراکه این روند برای دیگر فلزات صنعتی همچون لیتیوم، فولاد و آلومینیوم نیز کم و بیش صادق بوده و ریزش قیمت منحصر به تیتانیوم نیست.

حجم بازار تیتانیوم بر اساس داده‌های منتشر شده از سوی OEC رقمی حدود ۴.۵ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۱ اعلام شده که کشور‌های آلمان (۵۸۱ میلیون دلار)، فرانسه (۳۵۳ میلیون دلار)، چین (۴۲۸ میلیون دلار) و بریتانیا (۳۲۹ میلیون دلار) بزرگترین وارد کنندگان این فلز محسوب می‌شوند.

از سوی دیگر، کشور‌های ایالات متحده (۱.۰۷ میلیارد دلار)، چین (۵۸۶ میلیون دلار)، ژاپن (۵۲۸ میلیون دلار)، آلمان (۳۹۶ میلیون دلار) و روسیه (۳۶۶ میلیون دلار) بزرگترین صادر کنندگان تیتانیوم در جهان به حساب می‌آیند.

بهره برداری از معدن تیتانیوم در ایران و اهمیت آن

«مسلم مروجی فرد» مدیرکل صنعت، معدن و تجارت جنوب استان کرمان در تاریخ ۴ تیرماه از بهره برداری معدن تیتانیوم اکتشاف شده در شهرستان کهنوج این استان تا پایان سال جاری خبر داد. وی در نشست خبری خود تاکید کرد: گفت: پس از ۳۰ سال کارخانه تیتانیوم کهنوج تا پایان امسال افتتاح و به بهره‌برداری خواهد رسید.

مروجی فرد گفت: اداره کل صنعت، معدن و تجارت در سال ۱۴۰۱، ۲۷ پروانه بهره برداری صنعتی و ۱۰۸ جواز تاسیس با سرمایه‌گذاری ۱۴۸۷ میلیارد تومان و اشتغال ۱۱۸۷ نفری و در سه ماهه امسال نیز ۳۲ جواز تاسیس با سرمایه‌گذاری ۱۳۲ میلیارد تومان و با اشتغالزایی ۴۶۰ نفر صادر کرده است.

وی افزود: همچنین در سال گذشته، ۲۷ پروانه بهره‌برداری با سرمایه‌گذاری ۷۷۹ میلیارد تومان و اشتغال ۵۸۷ نفر در این اداره کل صادر شده است.

باید توجه داشت که در دست داشتن برگ برنده‌ای همچون تیتانیوم در دستان کشوری، چون ایران می‌تواند منجر به افزایش قدرت چانه زنی در مذاکرات جهانی و بر سر پرونده هایی، چون پرونده هسته‌ای شود

اگرچه هنوز جزئیاتی از فاز‌های مختلف بهره برداری این معدن اکتشافی و ظرفیت تخمینی آن از سوی مقام‌های دولتی اعلام نشده، اما انجمن تیتانیوم ایران در خصوص مختصات این معدن در وب سایت رسمی خود نوشت: این کانسار از نوع ایلمنیت و منیتیت با سنگ مادر گابرویی و نوع ثانویه آن آبرفت رودخانه‌ای است. عیار ایلمنیت در آبرفت رودخانه‌ای به طور متوسط ۶ % و ذخیره قطعی ایلمنیت در مناطق حفاری شده ۲/۲ میلیون تن برآورد شده است.

ذخیره متوسط تیتانیوم کهنوج حدود ۶/۱۲ کیلومتر بوده و بر اساس اکتشافات انجام شده عمق شناخته شده آن از ۲ تا ۱۰ متر می‌باشد. سطح کل کانسار حدود ۲/۳ کیلومربع و ذخیره آن بالغ بر۴۳میلیون تن با عیار ۷/۳%دی اکسید تیتانیوم (۳/۵% ایلمنیت) برآورد شده است.

به گفته انجمن تیتانیوم ایران، نتایج حاصل از مطالعات نشان داد که یکی از مهمترین ذخایر ایلمنیت منطقه به لحاظ عیار و ذخیره قطعی و سهولت بهره برداری، کانسار آترفتی در گز می‌باشد که در ۲۵ کیلومتری جنوب شهرستان کهنوج واقع گردیده است. ذخیره قطعی ایلمنیت این کانسار برابر ۴۳۵/۲ میلیون تن و همچنین ذخایر جنبی همراه آن شامل ۲ میلیون تن منیتیت و ۱۰۰۷۵ تن پنتا اکسید وانادیوم می‌باشد.

یا توجه به کاربرد‌های مختلف و مهم تیتانیوم در صنایع یاد شده، می‌توان به عمق اهمیت آن پی برده و آن را فلزی استراتژیک دانست. همچنین بر اساس آمار‌های ارائه شده، بزرگترین وارد کننده تیتانیوم جهان اتحادیه اروپا به علاوه بریتانیا و البته چین هستند که روابط سیاسی – تجاری ایران از اهمیت بالایی با تمامی این کشور‌ها برخوردار است.

باید توجه داشت که در دست داشتن برگ برنده‌ای همچون تیتانیوم در دستان کشوری، چون ایران می‌تواند منجر به افزایش قدرت چانه زنی در سطح جهانی شود.

همچنین درآمد حاصل از صادرات تیتانیوم ایران را در زمره کشور‌های مطرح در زمینه صادرات این فلز گرانبها قرار خواهد داد که به نوبه خود بسیار مهم بوده و منجر به درآمدزایی ارزی برای کشور می‌شود.

منبع: تحلیل بازار