رفع تعهد ارزی؛ شاه‌بیت چالش‌های صنعت سرب/ تولید محصولات خاص در طرح توسعه

به گزارش می‌متالز، علی‌رغم تولید نسل جدید باتری‌ها اعم از باتری‌های لیتیوم‌یونی، لیتیوم آهن فسفات (LFP) و نیکل کبالت منگنز (NCM) به منظور استقاده در خودرو‌های برقی، همچنان شاهد کاربرد بالای فلز سرب در صنعت باتری‌سازی هستیم. با این وجود، متاسفانه صنعت سرب از حال و روز چندان مساعدی در کشور ما برخوردار نیست و تولیدکنندگان شمش سرب با چالش‌های بسیاری مواجه هستند که کمبود باتری فرسوده، عدم قیمت‌گذاری اصولی شمش سرب و رفع تعهد ارزی، تنها بخشی از مشکلات آن‌هاست. از طرفی، دریافت تسهیلات بانکی طی ماه‌های اخیر نیز به شدت سخت شده و تامین نقدینگی مورد نیاز فعالان این صنعت جهت اجرای طرح‌های توسعه‌ای را بیش از پیش دشوار ساخته است. به منظور بررسی شرایط کنونی صنعت سرب در کشور، گفت‌وگویی با اکبر بنائیان مفرد، مدیرعامل شرکت پارسیان پارت پاسارگاد به عنوان یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان شمش سرب تدارک دیده ایم که متن کامل آن را در ادامه خواهید خواند:

در ارتباط با عملکرد شرکت پارسیان پارت پاسارگاد در سال گذشته و سه ماهه ابتدایی امسال توضیحاتی ارائه بفرمایید.

در سالی که گذشت، علی‌رغم محدودیت‌هایی که در بخش تولید به ویژه در تامین برق و گاز مورد نیاز مجموعه مواجه بودیم، موفق به تولید ۲۹ هزار تن شمش سرب با مدیریت بهینه انرژی و تغییراتی که در شیفت‌های کاری خود اعمال کردیم، شدیم؛ اگرچه هنوز با تحقق کامل ظرفیت اسمی تولید کارخانه که حدود ۴۰ هزار تن در سال است، فاصله داریم. تولیدات شرکت پارسیان پارت پاسارگاد در سه ماهه ابتدایی امسال، حدود ۹ هزار تن بوده است و روند مشابهی همچون سال گذشته داشتیم. البته در نیمه دوم تیر ماه امسال، ناچار به کاهش مصرف برق شدیم، زیرا در صورتی که مصرف برق کارخانه از سه مگاوات فراتر رود، با اخطار قطعی برق مواجه شده و ناچار به توقف یک سری از فرایند‌های تولید می‌شویم.

ارزیابی شما از وضعیت کنونی بازار سرب در داخل کشور چیست؟

قیمت شمش سرب در سال گذشته و همچنین سه ماهه ابتدایی سال جاری، با نوسانات فراوانی همراه بود؛ به طوری که قیمت شمش سرب به حدود ۱۲۲ هزار تومان به ازای هر کیلوگرم رسید و در حال حاضر با قیمت حدود ۱۰۰ هزار تومان به فروش می‌رسد. التهابات بازار ناشی از نوسانات نرخ ارز از یک سو و عدم واردات دائم باتری فرسوده به دنبال محدودیت‌های ارزی از سوی دیگر، باعث شد کمبود سرب در داخل کشور بیش از پیش نمایان شود و نرخ سرب داخلی از قیمت آن در بورس فلزات لندن (LME) پیشی بگیرد؛ حال اگر قیمت سرب در بورس فلزات لندن ضرب در نرخ ارز در بازار آزاد شود، متوجه این موضوع می‌شویم که قیمت سرب در داخل، بسیار فراتر از قیمت آن در بازار جهانی بوده که این اختلاف قیمت، ناشی از عدم توازن میان مصرف سرب در کشور با واردات مواد اولیه و تولید آن است. البته با افزایش عرضه سرب طی دو تا سه هفته اخیر در بازار، نرخ سرب در بازار داخلی کاهش یافته و اختلاف قیمت آن با بورس فلزات لندن کمتر شده است. از طرفی، میزان تقاضای سرب باتری‌سازان در اردیبهشت و خرداد ماه امسال در مقایسه با مدت مشابه سالیان قبل کاهش پیدا کرده است و این مسائل باعث شده تا یک آرامش نسبی در بازار داخلی سرب حاکم شود. در حالت کلی، بیش از ۷۰ درصد مواد اولیه تولید شمش سرب در جهان از باتری فرسوده تامین می‌شود. قیمت باتری فرسوده که متاثر از میزان عرضه آن در بازار و نوسان نرخ ارز است، نقش بسزایی در تعیین قیمت نهایی شمش سرب دارد. عرضه محدود باتری فرسوده طی چند ماه اخیر، سبب افزایش قیمت مواد اولیه تولید سرب در بازار شده است؛ البته در یک ماه گذشته هم‌زمان با گرم‌تر شدن هوا در اکثر مناطق کشور و خرابی باتری خودروها، عرضه باتری فرسوده در بازار افزایش یافت و قیمت شمش سرب کمی کاهش پیدا کرد؛ از سوی دیگر، افزایش میزان فروش باتری‌های نو طی این مدت، بیشتر از محل ذخایر باتری‌هایی صورت پذیرفته که تا قبل از تیر ماه سال جاری، تولید و در انبار شرکت‌های تولیدکننده باتری نو دپو شده است. چالش دیگر این صنعت، واردات باتری فرسوده توسط کارگاه‌هایی است که با کسب مجوز بهره‌برداری و در پی آن مجوز محیط زیست، اقدام به واردات باتری فرسوده می‌کنند، اما در عمل این باتری‌ها را در داخل کشور به صورت ریالی به فروش می‌رسانند و یا در کارگاه‌های سنتی فاقد زیرساخت‌های زیست‌محیطی، اقدام به استحصال آن می‌کنند. در این زمینه لازم است سازمان محیط زیست در صدور مجوزات برای واردات دقت بیشتری کند و پس از صدور مجوز، عملیات واحد‌های دارای مجوز را مورد بازدید و بررسی قرار دهد. همچنین محموله‌های ترخیصی، مورد رهگیری موردی قرار بگیرد تا در مقصد دارای مجوز تخلیه و استحصال شود. تبعات این مجوزفروشی، تخریب محیط زیست و افزایش نرخ‌های خرید از منابع خارجی و تاثیرگذاری آن در افزایش نرخ تولید است.

تامین منابع مالی تولیدکنندگان شمش سرب در داخل کشور از چه طریقی انجام می‌شود؟

تامین منابع مالی در هر سازمان، عمدتا از طریق تسهیلات بانکی، آورده نقدی سهام‌داران و تعهدات ناشی از خرید‌های مدت‌دار صورت می‌پذیرد. در حال حاضر متاسفانه با بسته شدن دریچه‌های پرداخت تسهیلات بانکی، تامین نقدینگی در واحد‌های صنعتی همچون پارسیان پارت پاسارگاد دشوار شده است. در چنین شرایطی، یا باید میزان آورده نقدی سهام‌داران افزایش یابد که این مهم کمتر اتفاق می‌افتد و یا ذخیره مواد اولیه در انبار واحد‌های تولیدی به حداقل میزان ممکن کاهش پیدا کند. در سال گذشته، قیمت سرب در حدود ۵۰ هزار تومان به ازای هر کیلوگرم بود، اما در حال حاضر با بیش از ۱۰۰ درصد افزایش، قیمت آن به حدود ۱۰۵ هزار تومان به ازای هر کیلوگرم رسیده است. زمانی که قیمت کالای تولیدی به دو برابر افزایش می‌یابد، بدون شک ما نیازمند تامین نقدینگی بیشتری برای حفظ موجودی انبار‌های خود هستیم؛ در غیر این صورت باید به ناچار حجم موجودی را کاهش دهیم. یعنی برای مثال، اگر موجودی انبار یک واحد تولیدی شمش سرب در سال گذشته دو هزار تن با قیمت ۵۰ هزار تومان به ازای هر کیلوگرم باشد، این میزان در سال جاری به یک هزار تن با قیمت ۱۰۰ هزار تومان به ازای هر کیلوگرم کاهش خواهد یافت. این مساله در نهایت منجر به افزایش ریسک تامین به موقع مواد اولیه خواهد شد، زیرا زمانی که موجودی مواد اولیه به حدود یک دوم کاهش می‌یابد، تولیدکننده نمی‌تواند آسودگی خیال مشتری را بابت تحویل به موقع سفارشات فراهم کند؛ چراکه به دلیل کاهش ذخیره مواد اولیه با کوچک‌‎ترین تاخیر زمانی در تامین آن، خطوط تولید با وقفه مواجه خواهند شد و علاوه بر تاخیر در تحویل سفارشات مشتریان، خسارات جبران‌ناپذیری را به بدنه واحد‌های تولیدی وارد خواهد کرد.

شرکت پارسیان پارت پاسارگاد چه اقداماتی در حوزه صادرت انجام داده است؟

باور ما بر این است که در حال حاضر به دلیل کمبود سرب در کشور، صادرات به صلاح نظام اقتصادی نیست و صادرات صرفه اقتصادی ندارد؛ مگر اینکه شرکت‌های فعال در حوزه صادارت، نسبت به رفع تعهدات ارزی اقدام کنند. هم‌اکنون، یکی از چالش‌های واحد‌های تولید سرب در کشور، رفع تعهدات ارزی واردکنندگان باتری فرسوده به صورت ورود موقت در سنوات گذشته است؛ بدین شکل که واردکنندگان باتری به صورت ورود موقت در سال ۱۴۰۰، تعهدات صادرات شمش سرب خود را معادل کیل مصرف مصوب وزارت صمت انجام داده بودند و آمار و اطلاعات صادرات مذکور از سوی گمرک جمهوری اسلامی ایران برای بانک مرکزی ارسال شده بود، اما این آمار و اطلاعات در سامانه‌های رفع تعهد ارزی ثبت نشده و این موضوع باعث شد تعهدات شرکت‌ها از این بابت رفع نشود؛ در حالی که این شرکت‌ها یا متعهد ارزی نیستند و یا درصد تعهد آن‌ها کمتر از میزانی است که در لیست متعهدان ارزی، مشمول محدودیت‌های بانکی و گمرکی قرار بگیرند. بروز این مشکل ناشی از عدم هماهنگی و اختلافات موجود میان سازمان توسعه تجارت، گمرک و بانک مرکزی در راستای ثبت اطلاعات صادرکنندگان بوده و تبعات این مشکل برای شرکت‌ها، محدودیت در ورود مواد اولیه، قطعات یدکی و ماشین‌آلات مورد نیاز و اختلال در فعالیت آن‌ها خواهد بود.

در حال حاضر اخذ انواع مالیات از واحد‌های صنعتی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

کلیه امور مرتبط با خرید و فروش و مراودات مالی شرکت پارسیان پارت پاسارگاد، در دفاتر مالیاتی شرکت ثبت و در سامانه‌های مالیاتی و جامع تجارت اظهار می‌شود، اما مشکل اساسی این شرکت در رقابت با کارخانجات، شرکت‌ها و تجاری است که در این صنعت کسب درآمد دارند، اما با فعالیت‌های غیرشفاف و غیررسمی و عدم پرداخت مالیات‌های عملکرد و ارزش افزوده، به نحوی قابلیت رقابت بیشتری در عرصه بازار داشته و با حاشیه منافعی که از این بابت نصیب آن‌ها می‌شود، با خرید گران‌تر مواد اولیه و فروش ارزان‌تر محصول، عامل مخرب بازار می‌شوند. این شرکت‌ها در نهایت منجر به ایجاد ضرر و زیان‌های مالی فراوان برای تولیدکنندگان قانونمند شده و یک تهدید و معضل جدی برای آن‌ها به شمار می‌آیند؛ بنابراین اگر دولت ثبت اطلاعات و آمار‌های مالیاتی در سامانه مودیان مالیاتی را با جدیت بیشتری پیگیری کند، در بلندمدت شاهد نتایج مثبت حاصل از آن در کسب‌وکار و حتی مصرف‌کنندگان نهایی کالا خواهیم بود.

ارزیابی شما از چشم‌انداز تولید در شرکت پارسیان پارت پاسارگاد و صنعت سرب در کشور چیست؟

ما به دنبال تولید محصولات خاص و جدید در طرح‌های توسعه‌ای شرکت هستیم، اما متاسفانه مشکلات ارزی و عدم امکان ثبت سفارش واردات ماشین‌آلات جدید، اجرای این طرح‌ها را به تاخیر انداخته است. باور ما بر این است که تغییر چندانی در مصرف جهانی سرب در کوتاه‌مدت حاصل نخواهد شد؛ مگر اینکه کیفیت باتری‌های تولیدی به قدری افزایش پیدا کند که منجر به کاهش نسبی مصرف سرب شود. علی‌رغم اینکه طی سالیان اخیر، تولید نسل جدید باتری‌ها همچون باتری‌های لیتیومی جهت استفاده در خودرو‌های برقی افزایش یافته است، اما معتقدیم که حداقل تا ۱۰ سال آینده، این صنعت دچار چالش جدی نخواهد شد و استفاده از سرب در صنایع مختلف به ویژه تولید باتری همچنان به قوت خود باقی خواهد ماند.

منبع: فلزات آنلاین