صنعت سرب، زخم دیده از تصمیمات غیرکارشناسی

به گزارش می‌متالز، محمدرضا قربان‌زاده بیان کرد: شرکت تولیدی بازرگانی سایان سرب خمین در سال ۱۳۹۵ با هدف تولید شمش سرب از بازیافت باتری فرسوده خودرو در استان مرکزی تاسیس شد. البته در حال حاضر این واحد به دلیل موانع موجود در مسیر تولید، با تمام توان خود مشغول به فعالیت نبوده و فقط با دو کوره فعال، برای ۱۵ نفر زمینه اشتغال را فراهم کرده است؛ در صورتی که شرکت تولید بازرگانی سایان سرب خمین امکان اشتغال‌زایی برای ۸۰ نفر را دارد.

وی با اشاره به موانع موجود در مسیر تولید، ابراز کرد: علی‌رغم اینکه چهار ماه از شروع سال ۱۴۰۲ می‌گذرد، تولیدکنندگان شمش سرب از محل بازیافت باتری فرسوده با چالش کمبود مواد اولیه در کشور مواجه هستند. صنعت سرب جزو صنایع سودآور و اشتغال‌زا محسوب می‌شود، اما متاسفانه در کنار کمبود مواد اولیه، انحصاری شدن تولید، آینده آن را به خطر انداخته است. تولیدکنندگان باتری با ایجاد انحصار در روند صادرات و واردات، باعث شده‌اند تا شرایط برای تولیدکنندگان کوچک‌مقیاس شمش، دشوارتر شود. در صورتی که تولیدکنندگان کوچک‌مقیاس سهم بزرگی در رشد و توسعه اقتصاد کشور داشته و امکان اشتغال‌زایی برای افراد زیادی را دارند. یکی از چالش‌های بزرگی که چندین سال است در مقابل تولیدکنندگان قرار دارد، امحا پسماند‌های باقی مانده از فرایند تولید است، زیرا سازمان حفاظت محیط زیست برنامه دقیقی برای مدیریت و دفع آن‌ها ندارد. در گذشته این سازمان سایتی را برای دفع پسماند به واحد‌های تولیدی معرفی کرده بود، اما بعد از مدتی اعلام کرد که دیگر امکان دفع پسماند در این سایت وجود ندارد و راه‌حل جایگزینی هم به تولیدکنندگان ارائه نداد؛ در صورتی که صنعتگران تمام تلاش خود می‌کنند تا مسائل زیست‌محیطی را رعایت کرده و با این سازمان نهایت همکاری را داشته باشند.

موانع داخلی سد راه صنعت سرب هستند

مدیرعامل شرکت تولیدی بازرگانی سایان سرب خمین در رابطه با ورود موقت باتری فرسوده به کشور، مطرح کرد: متاسفانه در این زمینه نیز سازمان‌های دولتی، برنامه جامع و دقیقی نداشته و به دفعات میزان شمش سربی را که تولیدکنندگان مجاز به صاردات هستند، تغییر می‌دهند. همچنین تولیدکنندگان به راحتی امکان واردات و صادرات باتری فرسوده و شمش سرب را ندارند؛ به همین دلیل در بازار‌های بین‌المللی امکان رقابت با رقبا را نداشته و مشتریان خود را از دست می‌دهند. باید اذعان کنم که تولیدکنندگان داخلی مانند تولیدکنندگان سایر کشور‌ها مورد حمایت قرار نمی‌گیرند و تولیدکنندگان باتری در کشور با سنگ‌اندازی در مسیر آن‌ها، مانع از ادامه فعالیت صنعتگران می‌شوند. این واحد تولیدی تا سال ۱۳۹۹ در زمینه صادرات فعال بود و محصولات خود را به کشور‌های هند و امارات متحده عربی صادر می‌کرد، اما تولیدکنندگان باتری به بهانه کمبود شمش سرب در کشور، مانع از ادامه صادرات شدند. درست بعد از این اتفاق زمانی که قصد فروش شمش به کارخانه‌های باتری‌سازی را داشتیم، آن‌ها قیمت پایینی را به ما پیشنهاد کردند که برای ما صرفه اقتصادی نداشت؛ اگر تولیدکنندگان، محصولات خود را با این قیمت بفروشند نه‌تن‌ها متضرر می‌شوند بلکه دیگر امکان ادامه فعالیت هم نخواهند داشت. در صورتی که کشور‌های آذربایجان، چین و هندوستان در این زمینه بسیار باقدرت ظاهر شده و از تولیدکنندگان فعال در صنعت سرب حمایت‌های فراوانی به عمل می‌آورند.

قربان‌زاده در خصوص سایر مشکلات تولیدکنندگان، اظهار کرد: در کنار این موانع، چالش رفع تعهد ارزی و ضرورت عرضه شمش در بورس کالا هم باری مضاعف بر دوش ما شده است، زیرا عرضه ارز حاصل از صادرات با نرخ نیمایی برای ما تولیدکنندگان که تمام هزینه‌های خود را بر اساس نرخ ارز آزاد پرداخت می‌کنیم، توجیه‌پذیر نیست. همچنین قیمت تعیین شده برای شمش سرب در بورس کالا با قیمت شمش در بازار آزاد، ۱۰ هزار تومان به ازای هر کیلوگرم تفاوت دارد که برای ما تولیدکنندگان کوچک‌مقیاس این اختلاف قیمت بسیار بالاست؛ در صورتی که تولیدکنندگان بزرگ به دلیل بهره‌مندی از منابع، در دایره امنیت قرار دارند. البته در اینجا باید به موضوع مهمی اشاره کنم که انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان سرب، مجدانه پیگیر مسائل تولیدکنندگان بوده و در تلاش است تا مشکلات آن‌ها را رفع کند.

وی در همین راستا ادامه داد: کمبود نقدیگی و حاشیه سود پایین از مشکلات اساسی بسیاری از تولیدکنندگان شمش سرب است، زیرا این صنعت بسیار هزینه‌بر بوده و به سرمایه در گردش بالایی نیاز دارد؛ به طوری که برخی تولیدکنندگان معاملات خود را به صورت تهاتری انجام می‌دهند. بر اساس قیمت‌های فعلی، هزینه خرید ۲۰ تن باتری فرسوده، یک میلیارد و ۴۰۰ میلیون تومان و هزینه فروش محصول نهایی یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان است؛ در این شرایط سازمان امور مالیاتی کشور به دلیل اینکه گردش حساب تولیدکنندگان بسیار بالاست و تصور اینکه آن‌ها از حاشیه سود بالایی برخوردار هستند، مالیات‌های سنگینی را برای صنعتگران در نظر می‌گیرد. علاوه‌براین یکی از مواردی که برای ما تولیدکنندگان مشکل‌ساز شده، وابستگی شدید اقتصاد کشور به نرخ دلار است، زیرا زمانی که نرخ دلار افزایش می‌یابد، هزینه‌های تولید به نسبت آن رشد پیدا می‌کنند، اما در مقابل با کاهش نرخ دلار، نه‌تن‌ها هزینه‌های تولید و قیمت مواد اولیه تغییر نمی‌کند بلکه قیمت فروش محصول نیز کاهش می‌یابد. لازم به ذکر است که طرح جامعی که برای صنعت سرب و روی تدوین شده، می‌تواند راه نجاتی برای تولیدکنندگان باشد، اما نکته مهم اینجاست که بسیاری از طرح‌ها در مرحله اجرا به سبب بروکراسی‌های ادارای پیچیده و طولانی و بخشنامه‌های متعدد به موفقیت نرسیده‌اند.

مدیرعامل شرکت تولیدی بازرگانی سایان سرب خمین در خصوص محدودیت‌های انرژی صنایع و افزایش قیمت آن، اذعان کرد: هزینه گاز واحد‌های صنعتی بسیار افزایش یافته و ضریب تعرفه گاز برای این بخش، ۴۰ درصد قیمت گاز مصرفی خوراک پتروشیمی تعیین شده است، اما با توجه به اینکه این صنعت همانند صنایع پتروشیمی مصرف بالایی ندارد، تعیین این ضریب اقدامی غیرکارشناسانه بود. به عنوان مثال اگر هزینه گاز یک واحد تولیدی به طور ماهانه ۲۰ تا ۳۰ میلیون تومان بود، اکنون به ۸۰ تا ۱۰۰ میلیون تومان افزایش پیدا کرده است؛ به همین دلیل برخی از صنعتگران به ناچار واحد تولیدی خود را تعطیل کرده‌اند.

برای ادامه حیات، ملزم به به‌روزرسانی هستیم

قربان‌زاده با اشاره به وضعیت بازار مصرف، متذکر کرد: خوشبختانه میزان تقاضا برای محصولات بسیار بالاست، اما مشکل اصلی کمبود مواد اولیه است. اگر تولیدکنندگان داخلی مواد اولیه مورد نیاز خود را به مقدار کافی تامین کنند، به دلیل ظرفیت‌های ایجاد شده در این صنعت و دانش بالا می‌توانند به راحتی هم نیاز بازار‌های داخلی را برطرف کرده و هم در بازار‌های خارجی عرض‌اندام کنند. همچنین اگر تولیدکنندگان شمش سرب در کنار باتری فرسوده، امکان استفاده از خاک معدنی را داشته باشند، هم از خام فروشی خاک جلوگیری کرده و هم به راحتی به فعالیت خود ادامه می‌دهند؛ در اینجا باید به نکته مهمی اشاره کنم که به دلیل اینکه اکثر منابع معدنی سرب در کشور از نوع سولفوره است، تولیدکنندگان باید خط تولید خود را برای استفاده از خاک سولفوره به‌روز‌رسانی کنند.

وی در پاسخ به این سوال که آیا گذار به انرژی‌های تجدید‌پذیر و استفاده از خودرو‌های الکتریکی، تاثیری بر میزان تقاضای سرب و میزان تولید باتری‌های سربی در کشور خواهد داشت، گفت: جایگزینی خودرو‌های الکتریکی به جای خودرو‌های بنزینی در کشور، فرایندی زمان‌بر بوده و به سرعت اتفاق نخواهد افتاد. البته حتی با ورود باتری‌های لیتیومی به بازار، همچنان تقاضا برای باتری‌های سرب پابرجاست و به دلیل کاربرد‌های فراوان سرب در صنایع مختلف همچون مهمات‌سازی، اسلحه‌سازی و… امکان حذف آن وجود ندارد.

مدیرعامل شرکت تولیدی بازرگانی سایان سرب خمین با اشاره به چالش کمبود نیروی انسانی افزود: در حال حاضر نیروی کار ایرانی تمایلی به فعالیت در واحد‌های تولیدکننده سرب ندارد؛ به همین دلیل برخی کارگاه‌ها از نیروی کار خارجی استفاده می‌کنند. البته این مشکل در تمام صنایع وجود دارد، اما اطلاعات نادرست مانند آلاینده بودن صنعت سرب هم مزید بر علت شده است. در صورتی که این صنعت آلاینده نبوده و اگر افراد از تجهیزات مناسب استفاده کنند، به هیچ عنوان خطری متوجه آن‌ها نخواهد بود. متاسفانه صنعت سرب در ایران مهجور واقع شده و عدم انجام پروژه‌های تحقیقاتی برای شناخت کامل صنعت سرب، باعث شکل‌گیری این تفکر غلط در جامعه شده است.

قربان‌زاده در پایان خاطرنشان کرد: تنها خواسته ما از سازمان‌ها و مسوولان امر، حمایت از تولید و تولیدکنندگان، استفاده از تجارب کارشناسان و متخصصان صنعت سرب برای ابلاغ بخشنامه‌ها و تصویب قوانین است.

منبع: فلزات آنلاین