نگاهی به ۳ گزارش تحولات تجارت جهانی اتاق ایران / کدام رویداد‌های بین‌المللی بر اقتصاد کشور اثر می‌گذارند؟

به گزارش می‌متالز، اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران، به صورت دوره‌ای گزارش‌هایی را در مورد برخی رویداد‌های مهم و اثرگذار ژئواکونومی (اقتصاد ژئوپلیتیکی) که در سطح منطقه و جهان رخ می‌دهند و بر اقتصاد ایران اثرگذار هستند، منتشر می‌کند. در مهر ۱۴۰۲ نیز سه گزارش از این دست منتشر شد. هر سه گزارش تحولات تجارت جهانی اتاق ایران، به رویداد‌ها و مسائلی در رابطه با آمریکا، روسیه، چین و برخی کشور‌های منطقه اختصاص دارد.

این گزارش‌ها علاوه بر روشن کردن چشم‌انداز اقتصادی جهان و منطقه، می‌توانند هشداری باشند برای فرصت‌ها و ظرفیت‌هایی که اقتصاد ایران در حال از دست دادن آن‌ها است.

رویداد‌های مهم در ۳ گزارش تحولات تجارت جهانی اتاق ایران

این سه گزارش به تحولات مختلفی می‌پردازند. از جمله یافتن مقاصد جدید صادراتی به عنوان مفری برای روسیه آسیب دیده از تحریم، تغییر جهت قطب‌نمای اقتصادی آمریکا به سمت اقتصاد‌های غیر چینی، شتاب فزاینده عربستان در دستیابی به اهداف چشم‌انداز ۲۰۳۰ و هاب گازی به عنوان ابتکار مشترک ترکیه و روسیه که در گزارش شماره ۷۱ مورد بررسی قرار گرفته‌اند.

همچنین در گزارش شماره ۷۲ به مباحثی، چون سهم‌خواهی اروپا از بازار خودرو‌های برقی قبضه شده چینی، خروج محتاطانه ایتالیا از ابتکار کمربند و راه چین، رجزخوانی ترکیه برای کریدور اقتصادی هند- خاورمیانه- اروپا و سفر پر سود علی بابا به ترکیه پرداخته شده است.

آخرین شماره گزارش تحولات تجارت جهانی اتاق ایران نیز به چندین سوژه می‌پردازد که عبارتند از پیراهن اصلاحات آمریکایی بر تن سازمان تجارت جهانی، تجارت دریایی به عنوانی مفر روسیه برای شتاب دادن به توسعه، دورخیز قزاقستان برای قطب برتر لجستیک خزر، شینگن عربی و توسعه آرام آرامکو تا چین.

در ادامه، نگاه دقیق‌تری به این مباحث داریم.

تحولات جهانی

ممنوعیت‌های جدید سرمایه‌گذاری آمریکا در صنایع حساس چین

یکی از مباحثی که در این گزارش‌ها مورد توجه قرار گرفته، ممنوعیتی است که دولت آمریکا برای سرمایه‌گذاری شرکت‌های این کشور در صنایع حساس و دارای فناوری پیشرفته چین وضع کرده است.

نویسندگان این گزارش معتقدند با توجه به دامنه خاص این فرمان، تأثیر مستقیم آن بر بخش فناوری و اقتصاد چین، احتمالا محدود خواهد بود، اما جو روانی منفی ایجاد می‌کند. علاوه بر این، دسترسی چین بــه سرمایه عظیم، دامنه تأثیرات منفی آن را کاهش می‌دهد.

دلارزدایی از تجارت میان روسیه و چین

وزارت خارجه روسیه مدعی اسـت دلارزدایی از تجارت روسیه و چین عملا بـه صورت کامل محقق شـده اسـت. بـر مبنای آمار‌های اخیر ایـن وزارتخانه، سـهم دلار آمریکا در تسویه حساب‌های متقابل بین چین و روسیه در دو سال گذشته، به میزان قابل توجهی کاهش یافته است و جایگزینی ارز‌های ملی در پرداخت‌های روسیه و چین بـا سرعت بسیار بالایی در حال افزایش بـوده اسـت؛ بـه گونه‌ای که در ابتدای سال ۲۰۲۲، این رقم تنها حدود ۲۵ درصد بود، اما اکنون از ۸۰ درصد نیز فراتر رفته است. در واقع از مدت‌ها پیش، حجم مبادلات روبل-یوآن در بورس مسکو، از مبادلات دلار-روبل پیشی گرفته اسـت.

مقامات روس معتقدند این تغییرات نشـان‌دهنده دور شدن روسیه از مبادلات بـا ارز‌های «کشور‌های غیردوست» در پیامد تحریم‌ها است.

دیگر مسائل مهم بین‌المللی در گزارش‌های اتاق ایران

در میان برخی دیگر از مسائل مهم بین‌المللی که در این گزارش‌ها به آن‌ها اشاره شده است می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

– اتحادیه اروپا صنعت خودرو چین را هدف قرار داده است

-اتحادیه اروپا به دنبال راه‌های جدیدی برای تحریم روسیه

– گذار توأمان زنجیره‌های ارزش جهانی به زنجیره‌های سبز و دیجیتال

-استفاده از ابزار‌های تجاری برای مقابله با تغییرات آب و هوایی

-پیش‌بینی رشد تجارت دریایی روسیه

-کاهش صادرات مواد غذایی روسیه به کشور‌های غربی

تحولات منطقه‌ای

پروژه‌های ساخت و ساز تریلیون دلاری عربستان

عربستان سعودی برای اجرای پروژه‌های بزرگ در راستای استراتژی بلندپروازانــه چشم‌انداز ۲۰۳۰ خود، قرارداد‌های ساخت و ساز با ارزش ترکیبی ۲۵۰ میلیارد دلاری را منعقد کرده است.

ایــن پروژه‌ها از سال ۲۰۱۶ که سند چشم‌انداز ۲۰۳۰ عربستان اعلام و منتشر شد، بــه پیمانکاران واگذار شده است. به گفته شرکت مشاوره املاک نایت فرانک، از آن زمان تاکنون، حدود ۱.۲۵ تریلیون دلار از پروژه‌های املاک و زیرساختی در مراحل مختلف از طراحی تا اجرا قرار گرفته که مسلما یکی از گسترده‌ترین برنامه‌های توسعه املاک و مستغلات است که تاکنون در دنیا اجرایی شده است.

سرمایه‌گذاری ۱۰ میلیارد دلاری قطر در ترکیه

رئیس دفتر سرمایه‌گذاری ریاست‌جمهوری ترکیه، احمد بوراک، اعلام کرد کــه ارزش سرمایه‌گذاری‌های قطر در ترکیه بـه ۱۰ میلیارد دلار افزایش یافته است و پیش‌بینی می‌شود که این میزان سـرمایه‌گذاری در سال‌های آتی نیز افزایش پیدا کند.

دیگر تحولات مهم منطقه‌ای

برخی دیگر از تحولات مهم منطقه‌ای در ۳ گزارش تحولات تجارت جهانی اتاق ایران عبارتند از: دورخیز قطر برای افزایش تولید LNG، همکاری درازمدت ترکیه و روسیه در زمینه انرژی، توافق قزاقستان و گرجستان برای تقویت حمل ونقل بین‌المللی ترانس خزر و توافق ساخت ترمینال غلات میان امارات متحده عربی و قزاقستان.

انجام اولین معامله نفتی امارات با روپیه هند، افتتاح دفتر صندوق ثروت ملی امارات در پکن، امضای ۵۰ توافقنامه کلیدی میان عربستان و هند، مخالفت اردوغان ترکیه با پروژه کریدور هند و خاورمیانه، سرمایه‌گذاری ۲ میلیارد دلاری علی بابا در ترکیه و همکاری آمریکا و عربستان در حوزه فلزات از جمله دیگر تحولات مهم منطقه‌ای است.

همچنین در سه گزارش تحولات تجارت جهانی اتاق ایران به این موارد اشاره شده است: امضای توافقنامه تجارت آزاد میان پاکستان و شورای همکاری خلیج فارس، موافقت عربستان با اتصال ریلی به کویت، صدور ویزای یکپارچه شورای همکاری خلیج فارس انعقاد ۷ توافقنامه میان کویت و چین در زمینه مگاپروژه‌های ساخت و ساز، سرمایه‌گذاری مشترک آرامکو عربستان با شرکت آمریکایی MIDOCEAN و قرارداد آرامکو با شرکت پتروشیمی شنگونگ.

سه گزارش تحولات تجارت جهانی اتاق ایران در مهر، می‌توانند هشداری برای دولت و فعالان اقتصادی کشور باشند که چه فرصت‌هایی در حال از دست رفتن هستند.

منبع: تجارت نیوز