کثیف‌ترین سوخت فسیلی همچنان محبوب و پرتقاضاست

به گزارش می‌متالز، به لطف عواملی نظیر ناامنی انرژی چین که پکن را به سوی منابع انرژی مورد اعتمادش سوق داد، به علاوه افزایش تقاضای هند، ادامه پیامد‌های جنگ در اوکراین و ضعف برنامه‌های بین‌المللی برای رها کردن اقتصاد‌های در حال توسعه از وابستگی به سوخت‌های فسیلی، زغال سنگ به‌طور قابل‌توجهی انعطاف‌پذیر مانده است. تولید زغال سنگ در سال میلادی گذشته، رکورد زد و تولیدکنندگان در حال آماده شدن برای آینده‌ای هستند که در آن به مدت چندین دهه نیاز به آنها برای متوازن شدن انرژی‌های تجدیدپذیر نیاز است.

حتی قیمت‌ها هم بالا مانده است. هر چند ذغال سنگ حرارتی بسیار پایین‌تر از رکورد بالایی است که در سال ۲۰۲۲ در پی حمله نظامی روسیه به اوکراین شکست، معامله می‌شود، قیمت‌ها هنوز بسیار بالاتر از سطح عادی تاریخی است. قیمت‌های آتی زغال سنگ نیوکاسل اندکی کمتر از ۱۳۰ دلار در تن مبادله می‌شود که تقریباً یک چهارم اوج قیمت قبلی بوده، اما بالاتر از قیمت معاملات در فاصله سال‌های ۲۰۱۱ تا ۲۰۲۰ است.

موتور رشد تقاضا برای زغال سنگ

زغال سنگ بخش عمده محبوبیت جدید خود را مرهون آسیا است.

آژانس بین‌المللی انرژی در سال ۲۰۰۰، تخمین زد که اقتصاد‌های پیشرفته تقریباً نیمی از مصرف زغال سنگ را تشکیل می‌دهند. تا سال ۲۰۲۶، چین و هند به تنهایی سهم بیش از ۷۰ درصدی از تقاضا برای این سوخت فسیلی خواهند داشت.

طبق گزارش گلوبال انرژی مانیتور، این دو مصرف‌کننده بزرگ و اندونزی در سال گذشته، نیروگاه‌های زغال سوز با ظرفیت تولید ۵۹ گیگاوات را راه‌اندازی کردند یا پیشنهاد‌هایی را برای راه اندازی ۱۳۱ گیگاوات دیگر از ظرفیت زغال سوز را احیا کردند که معادل حدود ۹۳ درصد از کل ظرفیت جهان است.

راب بیشاپ، مدیرعامل شرکت معدنی استرالیایی نیو هوپ کورپ، در مصاحبه‌ای گفت: شما به آسیا، تقاضا و ساخت نیروگاه‌های زغال سوز به خصوص در هند نگاه کنید؛ زغال سنگ به این زودی‌ها به جایی نمی‌رود.

قانون نهایی تمدید شده، توجیهی برای مدیران سوخت فسیلی خواهد بود که مدت‌هاست علیه امکان‌سنجی عبور از تولید نیروی آلاینده بحث کرده‌اند و به مزایای آن از نظر قابلیت اطمینان و هزینه اشاره می‌کنند. اشاره به شناوری زغال سنگ باعث شد تا امین ناصر، مدیرعامل شرکت آرامکوی سعودی، در کنفرانس انرژی سراویک هیوستون در هفته گذشته، مورد تشویق قرار گیرد.

این خبر نه چندان خوبی برای تلاش برای مهار انتشار کربن و دستیابی به اهداف اقلیمی جهانی است.

تحلیلگران برای سال‌ها، انتظار داشتند که تولید زغال سنگ پس از اینکه در سال ۲۰۱۳، رکورد شکست، روند یکنواختی پیدا کند سپس سال ۲۰۲۱ فرا رسید و کمبود برق در چین، پکن را در مسیری قرار داد تا دستور استخراج بیشتر زغال سنگ برای تضمین امنیت انرژی را بدهد.

در سال ۲۰۲۲، حمله نظامی روسیه به اوکراین و خاموشی برق در طول موج گرما در هند، تقاضا برای زغال سنگ را بیشتر تقویت کرد. طبق گزارش آژانس بین‌المللی انرژی، تا سال گذشته، تولید زغال سنگ، به رکورد ۸.۷ میلیارد تن افزایش یافت.

انتظار می‌رود میزان تولید در سال میلادی جاری کاهش یابد، اما آژانس انتظار دارد که تا سال ۲۰۲۶ مطابق با پیش‌بینی‌های صنعت در مورد خداحافظی طولانی، تثبیت شود.

همه اینها روی زمین قابل مشاهده است. در چین، که نیمی از زغال سنگ جهان را تولید و مصرف می‌کند، شرکت‌های معدنی پس از افزایش ۲۱ درصدی تولید در سه سال گذشته به ۴.۷ میلیارد تن، برای حفظ نرخ رشد، به سختی تقلا می‌کنند. ذخایر کم هزینه عمدتاً تحت بهره‌برداری قرار گرفته‌اند و شرکت‌ها را به حفاری معادن عمیق‌تر و گران‌تر واداشته‌اند. تلفات نیز پس از سال‌ها کاهش، رو به افزایش گذاشته است.

انرژی پاک؛ منجی زغال سنگ

طبق اعلام مرکز تحقیقات انرژی و هوای پاک، مقادیر بی سابقه پنل‌های خورشیدی و توربین‌های بادی جدید، همراه با افزایش انرژی آبی و رشد پیوسته تولید هسته‌ای، به معنای آن است که انرژی کم کربن احتمالاً از رشد مصرف برق، فراتر خواهد رفت.

ژانگ هونگ، معاون دبیرکل انجمن ملی زغال سنگ چین گفت: اما انرژی پاک منجی زغال سنگ هم خواهد بود. انرژی تجدیدپذیر تنها زمانی تولید می‌شود که آب و هوا اجازه دهد، بنابراین حتی با ظهور سایر گزینه‌های اصلی، زغال سنگ ارزان و قابل اعتماد همچنان نقش مهمی ایفا می‌کند. ژانگ گفت: ۱۰ تا ۱۵ سال آینده، یک پنجره استراتژیک حیاتی باقی خواهد ماند.

هند تنها کشوری است که آژانس بین‌المللی انرژی پیش‌بینی می‌کند در سال میلادی جاری تولید زغال سنگ آن رشد کرده و برای اولین بار به بالای یک میلیارد تن می‌رسد. نارندرا مودی، نخست وزیر هند، باید ضمن کاهش اتکا به واردات گران قیمت، تقاضای رو به رشد انرژی را تأمین کند. با این حال، حتی پس از افزایش تولید انرژی‌های تجدیدپذیر، انرژی هسته‌ای، برق آبی و دیگر گزینه‌های بار پایه، کمتر از میزان نیاز بوده‌اند. از این رو، انتظار می‌رود زغال سنگ حداقل تا پایان دهه جاری، منبع اصلی انرژی باقی بماند.

در همین حال، اندونزی که بزرگترین صادرکننده زغال سنگ حرارتی در جهان است، تولید را برای دو سال آینده ثابت می‌بیند. این تا حدودی برای تغذیه تقاضای داخلی فزاینده از سوی بخش پررونق و انرژی بر تولید نیکل است، حتی اگر قیمت‌های پایین‌تر، تا حدودی این اشتیاق را فرو بنشاند.

اما این همچنین نشان دهنده دشواری تسریع پایان زغال سنگ در اقتصاد‌هایی است که نیروگاه‌های جدیدتری دارند و با افزایش تقاضا برای انرژی و نیاز فوری به ایجاد شغل روبرو هستند. جاکارتا در سال ۲۰۲۲، با یک قرارداد سبز ۲۰ میلیارد دلاری با دولت‌های ثروتمند و مؤسسات مالی موافقت کرد که شامل توافق برای تعطیلی زودتر نیروگاه‌های زغال سوز است. با این حال، حذف زغال سنگ بسیار چالش برانگیزتر از آن چیزی است که پیش‌بینی شده بود. قرارداد‌های تاریخی روی میز مذاکره باقی مانده است.

البته روز‌های زغال سنگ به شماره افتاده است. پیشرفت‌های خورشیدی و بادی، این فناوری‌ها را به مراتب ارزان‌تر از انرژی زغال سنگ در بیشتر نقاط جهان کرده است و دستاورد‌های مشابه برای باتری‌ها و سیستم‌های ذخیره‌سازی انرژی در نهایت می‌تواند انرژی تجدیدپذیر شبانه‌روزی را به اندازه کافی مقرون به صرفه کند تا ترکیب انرژی را تغییر دهد. اما فعلاً، این گذار در حال آزمایش انتظارات طولانی مدت از اوج‌های سریع و کاهش شدید متعاقب آن است.

بر اساس گزارش بلومبرگ، بیشاپ می‌گوید می‌بینیم که جهان به شرکت‌های بیشتری برای استخراج زغال سنگ و حمایت از فرآیند گذار انرژی در چند دهه آینده نیاز دارد.

منبع: پایگاه خبری - تحلیلی ایراسین