ناوگان مستهلک معدنکاری، نیازمند نجات است

به گزارش می‌متالز، این روز‌ها با توجه به وجود محدودیت‌ها در مسیر واردات ماشین‏‌آلات معدنی، عرضه این ماشین‏‌آلات متناسب با تقاضا نبوده و هزینه‌های به‌کارگیری آنها روند افزایشی به خود گرفته اند؛ البته باید این موضوع را نیز در نظر گرفت که تولیدکنندگان داخلی پاسخگوی تمام نیاز بازار داخلی نیستند و دولت به دلیل حمایت از این تولیدکنندگان، محدودیت‌هایی را برای واردات ماشین‏‌آلات معدنی در نظر گرفته است. از سوی دیگر، کارشناسان داخلی معتقد هستند، کیفیت و قیمت ماشین‏‌آلات تولید داخل جزو عواملی هستند که معدنکاران را به سمت واردات سوق می‌دهد. این موضوع را نیز باید در نظر داشت که به سبب فقدان سیاست‌های تشویقی طی سال‌های گذشته برای نوسازی ماشین‏‌آلات فرسوده، ناوگان معدنی کشور از حیث عمر کاری در شرایط مطلوبی قرار ندارد و این وضعیت نامطلوب روز به‌روز در حال تشدید شدن است.

ناوگان مستهلک معدنکاری

عمر مفید ماشین‏‌آلات معدنی در دنیا حدود ۵ سال عنوان شده، این در حالی است که عمر ماشین‏‌آلات معدنی در ایران حتی به بیش از ۲۰ سال نیز رسیده است و در برخی مواقع از این ماشین‏‌آلات به عنوان قطعات یدکی در سایر ماشین‏‌آلات استفاده می‌کنند که نشان از وضعیت اسفبار این حوزه دارد.

درخصوص نیاز معدنکاران به ماشین‏‌آلات معدنی و ضرورتی که شرکت‌های معدنی در این حوزه دارند، سیدحجت زینلی عضو هیات‌مدیره انجمن مس ایران عنوان کرد: یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های این روز‌های معدن و صنایع معدنی، مربوط به حوزه ماشین‏‌آلات است؛ در این زمینه به شدت با کمبود ماشین‏‌آلات یا مستهلک بودن آنها روبه‌رو هستیم؛ این در حالی است که واردات ماشین‌آلات با محدودیت‌هایی همراه است، هرچند گشایش‌های قابل تقدیر و مناسبی در این خصوص از سوی دولت محترم ایجاد شده است که البته کافی نیست.

محدودیت‌های وارداتی

زینلی در ادامه با اشاره به محدودیت‌هایی که در زمینه واردات ماشین‏‌آلات معدنی اعمال می‌شود، خاطرنشان کرد: اجازه واردات برای برخی ماشین‏‌آلات صادر می‌شود، اما صدور مجوز واردات و تعیین تعداد این ماشین‏‌آلات و ظرفیت آنها باید متناسب با پروانه بهره برداری و حجم کار سالانه معدن باشد که توسط کارشناسان وزارت صنعت، معدن و تجارت تعیین می‌شود. در این راستا باید عنوان کرد که برای واردات ماشین‏‌آلات با عمر کمتر از ۱۰ سال محدودیت تعداد ماشین‏‌آلات تعیین شده، این در حالی است که برای عمر ماشین‏‌آلات کمتر از ۵ سال، محدودیت تعداد وجود ندارد. هم اکنون برای واردات ماشین‏‌آلاتی با ظرفیت کمتر از حدی که در بخشنامه‌های صادره عنوان شده است، محدودیت وجود دارد و باید در قبال واردات هر دستگاه از این نوع، ماشین‏‌آلات مشابه داخلی نیز خریداری شود.

نوبت تخصیص ارز

وی همچنین در ادامه تصریح کرد: یکی دیگر از مشکلات معدنکاران این است که پس از اخذ مجوز واردات ماشین‏‌آلات از وزارت صنعت، معدن و تجارت، باید مدت طولانی در نوبت تخصیص ارز از سوی بانک مرکزی باشند که عدم‌تخصیص ارز به موقع باعث ضرر و زیان به فعالان معدنی می‌شود.

این عضو هیات‌مدیره انجمن مس ایران در پاسخ به این پرسش که آیا تولیدکنندگان داخلی قادر به تولید ماشین‏‌آلات سنگین معدنی هستند، بیان کرد: تولیدکنندگان داخلی عمدتا تولیدکننده ماشین‏‌آلات سبک راهسازی بوده و در واقع حجم تولید ماشین‏‌آلات سنگین معدنی در کشور که بتوانند در معادن به صورت بهینه فعال باشند، محدود است و عرضه و تقاضا در این حوزه متناسب نیست؛ البته در این راستا یادآوری چند نکته ضروری است، نخست آنکه تولیدات داخلی از کیفیت لازم برخوردار نیستند و حتی برخی از آنها قطعات خارجی را وارد کرده و در داخل مونتاژ انجام می‌دهند. موضوع دوم آنکه ظرفیت تولیدکنندگان داخلی به اندازه نیاز کشور نیست و نمی‌توانند پاسخگوی نیاز کل این بازار باشند. سوم اینکه قیمت محصولات آنها از محصولات خارجی مشابه گران‌تر تمام می‌شود؛ از همین رو در چنین شرایطی تولید داخلی نمی‌تواند این بازار را به درستی پوشش دهد و باید محدودیت‌های واردات ماشین‌آلات معدنی مرتفع شود.

افزایش هزینه‌های معدنکاری

زینلی در ادامه با اشاره به هزینه‌های معدنکاری تصریح کرد: وجود ماشین‏‌آلات فرسوده، مستهلک و قدیمی و استفاده از قطعات یدکی متفرقه، سبب شده بهای تمام شده معدنکاری در کشور نسبت به سایر کشور‌ها افزایش پیدا کند. کمبود ماشین‏‌آلات در بازار داخلی، سبب گران شدن قیمت ماشین‏‌آلات در بازار شده است. از سوی دیگر، ماشین‏‌آلات ساخت داخل گران‌تر از مشابه خارجی آن بوده، این در حالی است که این تولیدکنندگان داخلی هستند که باید متناسب با استاندارد‌های جهانی کیفیت محصولات خود را افزایش بدهند و همچنین قیمت‌های خود را نسبت به قیمت‌های جهان پایین بیاورند تا قادر به رقابت در این بازار باشند.

زینلی همچنین به میزان مصرف سوخت ماشین‏‌آلات معدنی فرسوده اشاره کرد و گفت: سوخت ماشین‏‌آلات مستهلک بسیار بیشتر از ماشین‏‌آلات نو است که این موضوع نیز باعث افزایش هزینه‌های معدنکاری می‌شود. مجموع این عوامل باعث شده که هزینه‌های معدنکاری در ایران بیشتر از سایر کشور‌ها باشد و این موضوع موجب ضرر و زیان برای فعالان بخش معدن و تعطیلی برخی از معادن و عدم‌رغبت سرمایه‌گذاران جهت سرمایه‌گذاری در حوزه معدن شده است. از این رو برای حل این چالش، دولت باید اجازه واردات بدهد و محدودیت‌های اعلام شده در زمینه ماشین‏‌آلات را لغو کند.

سخن پایانی

سیدحجت زینلی در پایان عنوان کرد: در سنوات اخیر اکتشافات گسترده‌ای در معادن صورت پذیرفته و از طرفی رشد سالانه بخش معدن در برنامه پنج ساله هفتم توسعه کشور معادن ۱۳‌درصد تعیین شده است؛ از همین رو به منظور جلوگیری از تعطیلی معادن فعلی و صیانت از اشتغال ایجاد شده و همچنین فعال شدن معادن جدید برای دستیابی به رشد ۱۳ درصدی سالانه بخش معدن، پیشنهاد می‌شود موضوع واردات ماشین‏‌آلات معدنی تسهیل شود. وی افزود: بدیهی است که تحقق شعار «جهش تولید با مشارکت مردم» که از سوی مقام معظم رهبری برای سال‌جاری تعیین شده است، مستلزم رفع موانع تولید بوده تا بخش خصوصی بتواند با قدرت حوزه تولید را توسعه دهد و موجب رونق اقتصادی و ایجاد برکت برای کشور شود.

منبع: دنیای اقتصاد