چگونه «فخاس» بهترین فولادساز شد

به گزارش می‌متالز، «دانیال آستانه» معاون مالی و اقتصادی فولاد خراسان در باره این مجتمع گفت: «در سال ۱۴۰۲ در مجتمع فولاد خراسان مسیر را برای خودمان دشوارتر از تصور برنامه‌ریزی کردیم؛ با بودجه ۹۶۰.۰۰۰ تن تولید شمش، ۱۸ همت فروش محصولات، ۴.۸ همت سود خالص و ۲۳ درصد حاشیه سود خالص. در این مجتمع عظیم از ابتدای سال ریل جدیدی گسترده شده بود و در تلاش بودیم هر ماه بخشی از تحول را در بدنه شرکت جاری کنیم. از اولین ماه‌های سال و به‌خصوص در مجمع عادی سالانه سال مالی ۱۴۰۱ اندک‌اندک توجه خوانندگان گزارشات عملکرد شرکت به نتایج این تحول جذب شد. از جمله تصمیمات اصلی در این مقطع افزایش بهره‌وری تولید و مدیریت بهای تمام شده بود.»

متن کامل گفتگو را در ادامه می‌خوانید.

جایگاه «فخاس» بین شرکت‌ها و هلدینگ‌های دیگر چگونه است؟

فولاد خراسان خط تولیدی بسیار جذاب و متوازن با شروع از گندله‌سازی و اتمام در نورد میلگرد دارد. یعنی کنسانتره و سایر مواد ادیتیو (مواد افزودنی) خرید می‌شود و نهایتاً حاصل شمش است و محصول نوردی میلگرد.

طبق زنجیره ارزش فولاد، شرکت پروژه ۲.۵ میلیون تنی کنسانتره‌سازی در معادن سنگان خواف را طبق قرارداد، سهمیه سنگ لازم از ایمیدرو دارد. پس از آن در حال حاضر ظرفیت مجتمع شامل ۲.۵ میلیون تن گندله، ۱.۶ میلیون تن آهن اسفنجی، ۱.۳۵ میلیون تن شمش و ۵۵۰ هزارتن میلگرد است. با این ظرفیت تولید شمش جایگاه شرکت بین شرکت‌ها و هلدینگ‌های تولیدکننده شمش، کرسی هشتم است. ۶ درصد میلگرد کشور و ۵ درصد شمش کشور در فولاد خراسان تولید می‌شود. در سال ۱۴۰۲ فولاد خراسان با عرضه ۷۳۱.۳۶۴ تن میلگرد در بورس کالا رتبه اول بزرگ‌ترین عرضه‌کننده میلگرد بورس کالا را کسب کرده است. این زنجیره به واسطه فولاد خراسان در کشور بالغ بر ۷ هزار نفر اشتغال مستقیم و غیرمستقیم به همراه داشته است.

درباره تأمین کنسانتره شرکت توضیح دهید؟

اولین تصمیم مدیریت بهای تمام شده در شرکت، تمرکز خرید کنسانتره از منطقه سنگان که در نزدیکی مجتمع قرار دارد بوده که از یک‌ طرف هزینه حمل یک تن کنسانتره را با احتساب افزایش نرخ‌های حمل‌ونقل از ۴۳۶.۴۰۰ تومان در سال ۱۴۰۱ به ۳۳۲.۵۰۰ تومان در سال ۱۴۰۲ رسانده است که نشان‌دهنده ۲۸ درصد کاهش است. از طرف دیگر شرکت بار مرغوب‌تری تأمین کرده، به نحوی که شاخص میانگین وزنی آهن کل بار خریداری شده از ۶۵.۵ درصد به ۶۷ درصد افزایش یافته است. این دو شاخص در عملکرد تأمین ۱.۵۵۷.۰۰۰ تن کنسانتره در سال ۱۴۰۲ آثار مثبت خود را در تناژ تولید و حاشیه سود ناخالص بالای شرکت نشان داده است.

سال گذشته فخاس رکورد‌های بسیاری زد...

درست است، سال ۱۴۰۲ سال رکورد‌های پیاپی تولید بوده، رکورد تناژ تولید روزانه و ماهانه همه مناطق تولید شرکت در بیش از سه مرتبه، شکسته شده است. یکی از دلایل با اهمیت این رخداد که کمتر ممکن است به آن توجه کنیم همت پرسنل تولید است. همکاران در سال گذشته مفهوم شعار «خواستن توانستن است» را با دل و جان در شرکت جاری کردند. در کنار آن تمام همیت تیم مدیریتی شرکت بر حذف محدودیت‌های تکنیکال تولید متمرکز شد. به‌عنوان حاصل این مشروحات، شرکت در واحد گندله‌سازی تولید خود را از ۱.۵۰۸.۵۸۰ تن در سال ۱۴۰۱ به ۱.۷۲۷.۱۲۲ در سال ۱۴۰۲ معادل با ۱۴ درصد افزایش داده است. رکورد ماهانه این واحد در آبان‌ماه ۲۱۴.۵۲۳ تن بوده است.

در مدول‌های تولید آهن اسفنجی تولید از ۹۸۰.۲۵۰ تن در سال ۱۴۰۱ با افزایش ۲۹ درصدی به ۱.۲۶۵.۵۶۰ تن در سال ۱۴۰۲ رسیده است. این واحد نیز در آبان ۱۴۰۲ رکورد تولید ۱۴۳.۳۳۸ تن محصول را زده است. و اما اصلی‌ترین آمار تولید یک مجموعه فولادساز، تولید شمش فولادی است. تمام تلاش واحد تولید خود را در تولید شمش نشان می‌دهد و این تلاش برای مجتمع فولاد خراسان در سال ۱۴۰۲ معادل با ۱.۰۵۵.۷۰۰ تن بوده که نسبت به رقم متناظر سال گذشته ۳۶.۷ درصد (۲۸۳.۳۰۰ تن) رشد داشته است. این عدد سالانه در سنوات اخیر شرکت بی‌سابقه بوده و بیشترین رکورد ماهانه تولید شمش نیز متعلق به آذرماه ۱۴۰۲ و معادل با ۱۱۱.۱۶۲ تن بوده است. چهار دلیل اصلی تحقق این میزان تولید کیفیت و بازدهی فرآیند، تأمین به موقع قراضه، فرهنگ‌سازی نیروی تولید و مواد اولیه مرغوب بوده است. در حوزه تولید محصول نهایی نوردی، شرکت توانسته در سال ۱۴۰۲ به میزان ۶۰۵.۸۲۵ تن میلگرد تولید کند که از سال قبل با مقدار ۴۹۲.۰۸۷ تن و همچنین از ظرفیت اسمی ۵۵۰.۰۰۰ تنی خود نیز بهتر عمل کرده است. گاهی تغییرات اساسی و نگهداری ویژه از خط می‌تواند باعث بوستینگ خط و خلق همچنین عملکردی شود که در سال ۱۴۰۲ شاهد آن بودیم.

معضلات صنعت فولاد در حوزه تولید چه بود؟

فولاد خراسان هم مانند تمام فولادسازان کشور تحت بمباران شدید ریسک‌های زیرساختی در حوزه تولید سال ۱۴۰۲ را سپری کرد و با قطعی برق، گاز و بحران آب روبه‌رو شد. بحران کمبود برق کشور باعث شده در صنعت فولاد تابستان‌ها ۴ ماه دوره اضطرار خاموشی صنعت تعریف شود. از خرداد تا شهریور هر سال، تن تمام فولاد‌سازان کشور به لرزه می‌افتد. کمی بعدتر و در فصل زمستان بحران کسری گاز، خوراک واحد‌های احیاء را تحت تأثیر قرار می‌دهد. جالب آن است که بدانیم شرکت‌های تولیدکننده فولاد در فصل زمستان هم به دلیل کسری گاز نیروگاه‌های گازی یا سیکل ترکیبی، با کسری برق و خاموشی واحد‌های ذوب روبه‌رو می‌شوند. در این حالت عدم‌النفع قطعی یوتیلیتی در یک شرکت فولادی در حدود حداقل ۲۵ درصد سود خالص آن شرکت خواهد بود که عدد قابل توجهی است.

آیا با مشکلات و معضلات یاد شده وضعیت تولید فخاس رشد داشته است؟

بله با تمام این شرایط مجتمع فولاد خراسان در پایان سال ۱۴۰۲ با رشد ۳۶.۷ درصدی تولید فولاد، رتبه اول صنعت را کسب کرد و رتبه بعد از آن متعلق به آهن و فولاد ارفع با ۹.۲ درصد رشد تولید فولاد است. این روند در سه‌ماهه اول امسال نیز ادامه داشت. همچنین ۳۰ درصد رشد تولید گندله نسبت به سه ماهه نخست سال ۱۴۰۲، ۶ درصد رشد تولید آهن اسفنجی و ۶ درصد رشد تولید شمش نسبت به دوره مشابه سال قبل دستاورد سه ماهه نخست ۱۴۰۳ است. در سال ۱۴۰۲ شرکت توانست با ۳۸ درصد رشد تناژی فروش شمش، جمع فروش را به ۳۷۱.۹۴۶ تن برساند همچنین در حوزه فروش میلگرد ۵.۵ درصد رشد حجم فروش، مقدار آن را به ۵۸۴.۲۹۱ تن رسانده است.

رشد مجموع درآمد‌های عملیاتی شرکت چطور بوده است؟

در تفکیک این آمار در حوزه صادرات شمش ۹۷ درصد رشد داشته و عدد تناژ صادرات شمش را در سال ۱۴۰۲ به ۱۷۲.۰۷۳ تن رسانده است. فروش ریالی شمش نیز در سال ۱۴۰۲ با ۸۹ درصد رشد نسبت به سال گذشته به ۶.۸ همت رسیده و این عدد در خصوص میلگرد با ۴۸ درصد رشد به ۱۳ همت افزایش یافته است. این یعنی مجموع درآمد‌های عملیاتی شرکت در سال ۱۴۰۲ با رشدی برابر با ۶۶.۷ درصد به ۲۰.۷ همت رسیده که این رشد، رتبه اول بیشترین رشد درآمد عملیاتی در کشور را به خود اختصاص داده است. پس از فولاد خراسان، فولاد مبارکه اصفهان با ۵۲.۴ درصد رشد در جایگاه دوم و فولاد کاوه جنوب کیش با ۴۹.۶ درصد در جایگاه سوم قرار دارد. این روند در سه ماهه نخست سال ۱۴۰۳ نیز تداوم داشته و شرکت با ۸۴ درصد رشد تناژ فروش شمش و ۱۰۸ درصد رشد تناژ فروش میلگرد، رشد ۱۰۱ درصدی در جمع درآمد‌های عملیاتی نسبت به دوره مشابه سال قبل را به خود اختصاص داده است. تمام این عملکرد شامل تولید بیشتر، فروش مقداری و ریالی بیشتر، خود را در سود و زیان نشان داده و عملکرد منحصر به فردی در این حوزه از خود به یادگار گذاشته است. عملکردی که در تاریخ فولاد خراسان خواهد درخشید.

درباره سود عملیاتی نیز توضیح دهید.

سود عملیاتی شرکت از ۲.۶ همت در سال ۱۴۰۱ به ۵.۲۵ همت در سال ۱۴۰۲ و رشد ۱۴۳ درصدی را شناسایی کرده است. کیفیت این سود از منظر توان سودآوری در حاشیه سود عملیاتی نمایان شده که مقدار آن از ۱۷.۴ درصد با رشد ۸ درصدی به ۲۵.۳ درصد رسیده است.
در نهایت سود خالص ۲.۳ همتی سال ۱۴۰۱ به ۵.۶۱ همت رسیده که با رشد ۱۴۴ درصدی حاشیه سود خالص شرکت را نیز از ۱۸.۵ درصد به ۱۷.۱ درصد رسانده است. رشد ۸.۶ درصدی در سود خالص که تماماً شامل عملیات تکرار شونده است، رتبه اول بین تمام شرکت‌های رقیب را داشته و این در حالی است که شرکت در تمام شاخص‌های رشد ناخالص، رشد سود عملیاتی، رشد سود خالص، رشد حاشیه سود عملیاتی و رشد حاشیه سود خالص رتبه اول را بین شرکت‌های رقیب به خود اختصاص داده است.

در مجمع ۱۴۰۲ چه میزان سود بین سهامداران تقسیم کردید؟

امسال سهامداران شرکت با تقسیم سود هر سهم ۲۷ تومان و در مجموع یک‌هزار و ۱.۸۳۶ میلیارد تومان سود خالص موافقت کردند که در حدود ۳۵ درصد ضریب تقسیم سود داشته است. این عدد مورد انتقاد برخی سهامداران بود ولی باید ادله منطقی پشت این ضریب تقسیم را هم بدانیم.

مجتمع در سال قبل با ۲.۳ همت سود خالص تقسیم سود ۳۰ درصدی داشته و باقی آن طی افزایش سرمایه به بدنه تولید و پروژه‌های شرکت افزوده شده است. حاصل آن ۵.۶۱ همت سود خالص بود که اگر درصد تقسیم شده را با سال قبل مقایسه کنیم، ۱۸۳۶ میلیارد تومان، معادل با ۸۰ درصد خواهد بود. یعنی تصمیم سهامداران به عدم تقسیم بالا در سال ۱۴۰۲ سود تقسیم شده معادل با ۸۰ درصد از عملکرد سال قبل را ساخته است. حتی اگر با نگاه تحلیلی ۳۰ درصد رشد معادل سود خالص از ۱۴۰۱ به ۱۴۰۲ را لحاظ کنیم، سود خالص مجموعه به ۳ همت می‌رسید و عدد تقسیم شده معادل ۶۰ درصد تقسیم سود اثر کرده است. این نگاه سرمایه‌گذاری مجدد در مجتمع فولاد خراسان را با ضریب بازدهی به مراتب بالایی توجیه می‌کند.

برنامه آتی و چشم‌انداز فخاس چیست؟

شرکت فولادی بدون طرح‌های توسعه مانند اسب پیری در مسابقه با اسب‌های جوانی است که برای هدف دورتری می‌دوند. مجتمع فولاد خراسان در سنوات قبل فاقد چشم‌انداز توسعه بوده و در سال ۱۴۰۲ این چشم‌انداز به شرح مجموعه طرح‌های توسعه شکل زیر تدوین و در دستور اجرا قرار گرفته است. مهم‌ترین طرح توسعه شرکت در حال حاضر پروژه ۲.۵ میلیون تنی کنسانتره سنگان بوده که پس از قریب به ۱۰ سال رکود، در سال ۱۴۰۲ به گردش اجرا بازگشته و تاکنون بدون احتساب سفارش‌های در حال حمل، ۴۱ درصد رشد داشته و امید داریم تا پایان سال ۱۴۰۳ تست گرم اولیه محصول از آن انجام شود. راه‌اندازی قطعی پروژه در سال ۱۴۰۴ انجام خواهد شد.

صنعت فولاد در حوزه قوانین و مقررات بالادستی چه درخواست‌هایی دارد؟

صنعت فولاد کشور در سنوات گذشته همواره یکی از دو صنعت عظیم عامل رشد اقتصادی بوده است. این صنعت عظیم به‌مثابه پیل عظیم‌الجسه‌ای بوده که متأسفانه در سنوات گذشته رفته‌رفته تحت‌فشار‌های مختلف به چالش کشیده شده است. امروز از هر سویی علیه این صنعت مصوبه و قانون و مقررات و تصمیم گسیل می‌شود. نرخ‌گذاری دستوری در فروش، نرخ دستوری ارز در صادرات، تحریم‌های ظالمانه علیه کشور، معضلات زیرساختی انرژی و ناپایداری تأمین برق و گاز و هزار و یک معضل دیگر شرکت‌های این صنعت را واداشته تا تحت عنوانی به نام تاب‌آوری گردهمایی تشکیل دهند. این یعنی وضعیت فعلی صنعت تحت‌فشار شدید قانون‌گذاری در موقعیت تضعیف مطلق است که تنها امید در حال حاضر تغییر نگرش قانون‌گذار بوده تا بتوان اندکی فرصت نفس‌کشیدن به این رکن عظیم اقتصاد کشور داده شود. آثار مخرب این تصمیم‌گیری‌های غلط در سنوات آینده نمایان خواهد شد و آن زمان شاید برای افسوس و ناامیدی دیر باشد. شاید باید امروز پشت هر تریبونی عاجزانه از ارکان تصمیم‌ساز و تصمیم‌گیر تمنا کنیم بر این صنعت و در حقیقت بر اقتصاد کشور رحم کنند.

سخن پایانی...

فولاد خراسان در سال ۱۴۰۲ در تمامی شاخص‌های عملکردی یک شرکت تولیدی اعم از تناژ تولید، توسعه، مقدار فروش، ریال فروش، صادرات، سودآوری و حاشیه سود توامان با رشد چشمگیری روبه‌رو بوده است که این یعنی پتانسیل رشد پایه‌ای و اساسی در شرکت شکل گرفته و آینده آن دچار تحول شگرفی شده است.

نجمه آجربندیان - خبرنگار

منبع: صدای بورس