به گزارش میمتالز، «مهدی فرهادی» تحلیلگر ابزارهای مالی، جایگاه بازار نقره در ایران و جهان را تشریح کرد.
نقره (Silver) به عنوان یکی از فلزات گرانبها و با ارزش و یکی از عناصر شیمیایی جدول تناوبی با نماد Ag (Argentum) و عدد اتمی ۴۷ است. نقره فلزی نرم، سفید رنگ، براق و جذاب است که در بین تمام عناصر، کمترین مقدار مقاومت ویژه الکتریکی و در بین تمام فلزات بیشترین رسانایی گرمایی را دارد. نقره در طبیعت به صورت خالص و به صورت آلیاژ طبیعی همراه با طلا و دیگر فلزات و همچنین در برخی سنگهای معدنی یافت میشود.
بیشترین تولید نقره جهان به عنوان محصول جانبی از استخراج مس، نیکل، سرب و روی به دست میآید که همواره مورد توجه صنعتگران و سرمایهگذاران قرار داشته است. این فلز نه تنها در صنایع زیورآلات، الکترونیک، پزشکی و انرژیهای تجدیدپذیر کاربرد دارد، بلکه به عنوان یک دارایی امن در زمانهای عدم اطمینان اقتصادی نیز شناخته میشود.
در این مقاله، به تحلیل بازار نقره در جهان و ایران خواهیم پرداخت.
نقره در صنایع مختلف کاربردهای متنوعی دارد که در ادامه به برخی از آنها میپردازیم:
صنعت زیورآلات و جواهرسازی: نقره یکی از مواد اصلی در ساخت زیورآلات و جواهرات است و به دلیل زیبایی و قیمت مناسبتر نسبت به طلا، محبوبیت زیادی دارد.
صنعت الکترونیک: با توجه به رسانایی الکتریکی بالای نقره، این فلز در تولید قطعات الکترونیکی، مانند حسگرهای الکتریکی و مدارهای چاپی، به کار میرود. به غیر از تجهیزات مهم الکتریکی، نقره در لوازم خانگی نیز کاربرد وسیعی دارد. در تلویزیونهای پلاسما، الکترودهای نقره باعث ایجاد تصاویری با کیفیت بالاتر میشود.
پزشکی: نقره به دلیل خواص ضد باکتریایی خود در برخی از تجهیزات پزشکی و داروها مورد استفاده قرار میگیرد.
توسعه فناوریهای نوین: پیشرفت در فناوریهای نوین مانند پنلهای خورشیدی، صنعت هستهای، تولید انرژی هستهای و باتریهای الکتریکی باعث افزایش تقاضا برای نقره شده است. این موضوع میتواند به رشد پایدار قیمت نقره کمک کند.
نقره عمدتا از طریق استخراج از معادن قابل دستیابی است. این فلز معمولا به صورت ترکیبی با سایر فلزات مانند سرب، مس و روی در معادن یافت میشود. معادن نقره در نقاط مختلف جهان وجود دارند، اما بزرگترین تولیدکنندگان نقره شامل مکزیک، چین و پرو هستند. پس از شناسایی معادن، مرحله استخراج آغاز میشود. این مرحله شامل حفاری، انفجار و خرد کردن سنگها برای جدا کردن نقره از سایر مواد معدنی است. پس از استخراج، نقره باید فرآوری شود تا به شکل خالصتری درآید. این فرآیند شامل مراحل مختلفی مانند شستوشو، ذوب و تصفیه است که به جداسازی نقره از سایر فلزات کمک میکند. علاوه بر استخراج از معادن، نقره میتواند از بازیافت محصولات حاوی نقره نیز به دست آید. بازیافت نقره نه تنها به حفظ منابع طبیعی کمک میکند، بلکه هزینههای تولید را نیز کاهش میدهد. نقره به عنوان یک منبع ارزشمند، نقش مهمی در اقتصاد جهانی ایفا میکند. با توجه به افزایش تقاضا برای این فلز در صنایع مختلف، ضرورت استفاده بهینه و پایدار از منابع نقره بیش از پیش احساس میشود. همچنین، توجه به روشهای بازیافت و کاهش ضایعات میتواند به حفظ محیط زیست و منابع طبیعی کمک کند.
بیشترین میزان نقره جهان از معادن آمریکای لاتین و آمریکای جنوبی استخراج میشود. بر اساس آمارهای سال ۲۰۲۳، کشور مکزیک با ۶۲۹۰ تن، بیشترین میزان استخراج نقره را در جهان به خود اختصاص داده است. این میزان، ۲۴ درصد تولید کل جهان به شمار میرود. به عبارت دیگر مکزیک به تنهایی یک چهارم نقره جهان را تولید میکند.
بعد از مکزیک، چین با ۳۳۹۹ تن، پرو با ۳۳۳۱ تن، شیلی با ۱۶۱۷ تن، بولیوی با ۱۳۲۶ تن، لهستان با ۱۳۲۳ تن، روسیه با ۱۲۳۶ تن و استرالیا با ۱۰۷۱ تن بزرگترین تولیدکنندگان نقره جهان به شمار میروند. سهم ایران از تولید نقره جهان در سال ۲۰۲۳، معادل ۸۹ تن بود که این امر نشاندهنده برخورداری ایران از معادن نقره است. بیشترین نقره معدنی ایران در استانهای اصفهان، آذربایجان شرقی، سمنان، کرمان و خراسان رضوی تولید میشود.
از مهمترین معادن ایران که در آنها فلز نقره استخراج میشود، میتوان به موارد زیر اشاره کرد. معدن مس سونگون در آذربایجان شرقی، معدن لاطلا در شهر بابک کرمان، معدن زرمهر در خراسان رضوی، معدن رشم در دامغان سمنان و معدن طلای موته در اصفهان معادن شناخته شده نقره در ایران هستند. استخراج نقره به عنوان یک فرآیند پیچیده و چندوجهی، نیازمند توجه ویژه به جنبههای اقتصادی، اجتماعی و زیستمحیطی است.
با توجه به افزایش تقاضا برای نقره در بازارهای جهانی و کاربردهای متنوع آن، اهمیت به کارگیری روشهای پایدار و مسوولانه در استخراج این فلز بیش از پیش احساس میشود. در نهایت، نقره نه تنها یک فلز گرانبهاست، بلکه نشانهای از تمدن و پیشرفت بشری نیز محسوب میشود. با توجه به اهمیت روزافزون این فلز در زندگی روزمره ما، آگاهی از فرآیند استخراج و استفاده پایدار از آن ضروری است. همچنین «نیما کرامت» کارشناس ارشد بازار مشتقه درمورد مزایای عرضه گواهی سپرده شمش نقره در بورس کالا به بیان ۴ نکته پرداخت.
با توجه به اینکه نخستین محموله شمش نقره به خزانه فلزات بورس کالا رسیده، راهاندازی معاملات این فلز گرانبها در دستور کار قرار گرفته است و امروز (سهشنبه ۲۰ آذرماه)، گواهی سپرده کالایی این فلز در بورس کالا عرضه میشود و معاملهگران حقیقی یا اشخاص حقوقی میتوانند با رصد بازار نقره به سرمایهگذاری در این فلز جذاب بپردازند که مزایای و محاسن زیادی هم برای سرمایهگذاران و هم برای بازار سرمایه و عمق بخشیدن این بازار میشود.
گواهی سپرده شمش نقره برای اولین بار است که در بورس کالا عرضه میشود و در آینده معاملات نقد آن را شاهد خواهیم بود. اما در گذشته تنها قرارداد آتی نقره با دارایی پایه ساچمههای نقره موجود بود و سرمایهگذاران تنها روی این کالا میتوانستند سرمایهگذاری کنند؛ بنابراین عرضه گواهی سپرده کالایی شمش نقره میتواند برای اهالی بازار سرمایه بسیار خوشایند و خوشیمن باشد، چرا که در کنار این گواهی، به طور طبیعی سایر ابزارهای سرمایهگذاری نیز توسعه پیدا خواهند کرد.
بزرگترین مزیت عرضه گواهی سپرده کالایی شمش نقره در بورس کالا، علاوه بر معاف از مالیات بودن آن در صورت عدم دریافت فیزیکی شمش، امکان و قابلیت خرید گواهی توسط متقاضیان حقیقی است و سرمایهگذاران با خرید این گواهی میتوانند روی یک دارایی سرمایهگذاری کنند که به عنوان سپر تورمی عمل کند و خود را در برابر افزایش قیمتها پوشش دهند، چرا که اونس جهانی نقره در جهان با قیمت دلار تعیین میشود.
به دلیل نبود تجهیزات و دستگاههای پیشرفته، در کشور تنها چند شرکت عرضهکننده و ضربکننده شمش نقره هستند. همچنین توسعه ابزارهای سرمایهگذاری در کلاسهای دارایی مختلف به عمق بخشیدن و جذاب شدن بازار کمک میکند و انتظار میرود در آینده سایر کالاها و کامودیتیها مانند مس در بورس کالا هم عرضه شوند. به نظر نمیرسد ارزش گواهی معاملات شمش نقره به عرضه معاملات شمش نقره برسد، اما قطعا با استقبال زیاد سرمایهگذاران مواجه خواهد شد.
شکلگیری صندوقهای سرمایهگذاری در گواهی سپرده نقره بعید به نظر میرسد، چرا که احتمالا در آینده شاهد مطالبه مدیران صندوقهای طلا و تشکیل مجمع برای خرید و سرمایهگذاری در گواهی سپرده شمش نقره هم خواهیم بود و به نظر نمیرسد صندوق سرمایهگذاری در گواهی سپرده شمش نقره به صورت جداگانه شکل بگیرد.
به نظر میرسد در آینده معاملات فیوچر، قراردادهای آتی و معاملات اختیار گواهی سپرده شمش نقره را خواهیم داشت، اما شکلگیری صندوقهای سرمایهگذاری در گواهی شمش نقره بعید به نظر میرسد، چرا که احتمال خرید و سرمایهگذاری در گواهی شمش نقره توسط سایر صندوقها مانند صندوقهای طلا وجود دارد. گواهی سپرده شمش نقره دارای عیار ۹۹۹.۹ است و اشخاص حقیقی تنها به میزان ۵۰ کیلوگرم از این گواهی را میتوانند خریداری کنند، اما اشخاص حقوقی محدودیتی در این زمینه ندارند.
منبع: روزگار معدن