شروع طرح تحول زمین‌شناسی از نایین

به گزارش می‌متالز، در این نشست نقش‌آفرینی بخش خصوصی، توسعه فناوری‌های نوین در جمع‌آوری داده‌های زمین‌شناسی، ظرفیت‌های معدنی استان و لزوم شفاف‌سازی اطلاعات اولیه برای سرمایه‌گذاران مورد تأکید قرار گرفت.

بلوک نایین، الگویی برای توسعه اکتشافات کشور

دکتر داریوش اسماعیلی معاون وزیر صمت و رئیس سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور، این سازمان را یکی از نهاد‌های معتبر بین‌المللی در حوزه زمین‌شناسی دانست و گفت: اعتبار امروز این مجموعه، حاصل تلاش دانشمندان و متخصصان پیشین آن است.

وی از بهره‌گیری گسترده از ظرفیت‌های بخش خصوصی در پروژه‌های جدید خبر داد و افزود: در سال جاری، فعالیت‌های انجام‌شده در حوزه اکتشاف نسبت به سال‌های گذشته رشد چشمگیری داشته که نشان از توان این بخش دارد. معاون وزیر صمت، با اشاره به واگذاری ۱۰۰ نقشه به بخش خصوصی در قالب طرح تحول زمین‌شناسی، بلوک نایین را نمونه‌ای از این رویکرد برشمرد و افزود: «در این منطقه، تمامی متولیان پروژه از بدنه علمی کشور و دانشگاه‌های معتبر انتخاب شده‌اند.

وی همچنین از تعریف بسته‌های سرمایه‌گذاری به ارزش بیش از ۳۰ هزار میلیارد تومان با همکاری سه‌جانبه میان سازمان زمین‌شناسی، معاونت معدنی وزارت صمت و بخش خصوصی خبر داد و تأکید کرد: سازمان زمین‌شناسی مأموریت تولید داده‌های پایه را برعهده دارد و باید از دخالت در مراحل اجرایی فراتر از این سطح پرهیز کند.

نقش راهبردی بخش خصوصی در تحول صنعت معدن

امیر کشانی، رئیس اتاق بازرگانی اصفهان با اشاره به تجربه موفق بخش خصوصی در بحران‌های گذشته، گفت: «در دوران کرونا که کشور با کمبود کالا‌های بهداشتی روبه‌رو بود، فعالان اقتصادی به‌سرعت وارد عمل شدند و ضمن تأمین نیاز داخلی، به سایر کشور‌ها هم توانستیم صادرات داشته باشیم.» وی افزود: «اگر دولت در بخش معدن نیز با واگذاری امور به بخش خصوصی و کاستن از نقش تصدی‌گری خود، راه را برای این حوزه باز کند، بدون تردید شاهد جهش و شکوفایی خواهیم بود.»

چشم‌انداز روشن برای سرمایه‌گذاران معدنی

احمد خوروش، رئیس کمیسیون معادن و صنایع معدنی اتاق بازرگانی اصفهان، طرح تحول زمین‌شناسی را گامی بزرگ و بی‌سابقه در حوزه اکتشاف دانست و گفت: «این طرح از استان اصفهان و در گستره‌ای بالغ بر ۱۳ هزار کیلومتر مربع آغاز شده و قطعاً نقشه راهی جامع برای بهره‌برداران و سرمایه‌گذاران فراهم خواهد ساخت.» خوروش با اشاره به جایگاه دوم استان اصفهان در کشور از حیث شمار معادن، گفت: «از ذخایر زغال‌ سنگ تا سنگ‌های تزئینی، استان اصفهان ظرفیت‌های قابل‌توجهی دارد که با اجرای این طرح می‌توان آنها را به شکلی هدفمند مورد بهره‌برداری قرار داد.»

همکاری میان دانشگاه، صنعت و فناوری

راضیه لک، رئیس پژوهشکده علوم زمین کشور، از آغاز پروژه‌ای گسترده در نایین با مشارکت دانشگاه‌ها و بهره‌گیری از هوش مصنوعی خبر داد و گفت: «این پروژه بیش از ۱۲ هزار کیلومتر مربع از پهنه نایین را در بر می‌گیرد و زمینه آموزش نیرو‌های متخصص و ارتقای سطح علمی اکتشافات را فراهم می‌کند.» وی پژوهشکده علوم زمین را حلقه اتصال میان دانشگاه و صنعت دانست و تأکید کرد: «این نهاد با هدف فعال‌سازی ظرفیت‌های علمی و پژوهشی کشور، در اجرای طرح تحول نقش مهمی ایفا می‌کند.»

نگاه استانی به ظرفیت‌های ملی

صادق کرمی، مدیرکل صنعت، معدن و تجارت استان اصفهان با اشاره به وجود ۹۵۰ پروانه بهره‌برداری و بیش از ۱۲۰ معدن فلزی در استان، گفت: «اصفهان از نظر ظرفیت معدنی، جایگاهی ممتاز دارد، اما در طرح‌های ملی به‌درستی دیده نشده است.» وی از تشکیل کارگروه تخصصی برای رصد فرآیند معدن‌کاری از اکتشاف تا استخراج در استان خبر داد و گفت: «یکی از چالش‌های اصلی ما، معارضان محلی هستند که فعالیت معدن‌کاران را در سال‌های اخیر با دشواری مواجه کرده‌اند.»

توسعه زنجیره ارزش در صنایع معدنی

محمدجواد بگی، مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی استان اصفهان، از طراحی نخستین شهرک تخصصی مواد معدنی با نگاه زنجیره‌ای خبر داد و افزود: «در این شهرک، هدف ما پوشش کل زنجیره تولید از استخراج تا محصولات با ارزش افزوده بالاست.» وی تأکید کرد: «در حالی‌که بسیاری از ترکیبات شیمیایی معدنی با ارزش افزوده بالا به کشور وارد می‌شوند، می‌توان با تکمیل زنجیره تولید، سهم ایران را در بازار جهانی افزایش داد.»

نایین، نقطه آغاز تحولی ملی

الهام آزاد، نماینده مردم نایین و خوروبیابانک در مجلس شورای اسلامی، این طرح را نه نمادین بلکه ملی، عمیق و علمی توصیف کرد و گفت: «در برنامه توسعه شهرستان، معادن یکی از اولویت‌های اصلی بوده و نایین و خور را می‌توان جدول مندلیف عناصر معدنی ایران دانست.» وی افزود: «این مناطق ظرفیت‌های عظیمی دارند که تاکنون مغفول مانده و اجرای این طرح می‌تواند فصل تازه‌ای در شکوفایی اقتصادی منطقه باشد.»

ضرورت شناخت مخاطرات زمین‌شناسی

منصور شیشه‌فروش، مدیرکل مدیریت بحران استان اصفهان، با اشاره به بحران‌های زیست‌محیطی استان گفت: «با وجود خشکسالی و کمبود شدید آب، استان نیازمند نقشه‌های دقیق از منابع گردوغبار، فرونشست زمین و ریزگردهاست تا امکان برنامه‌ریزی ملی برای مقابله با این پدیده‌ها فراهم شود.» وی افزود: «درخواست ما از سازمان زمین‌شناسی تشکیل یک تیم تخصصی برای مطالعات جامع مخاطرات اقلیمی و زمین‌شناختی استان اصفهان است.»

تقویت زیرساخت اطلاعاتی برای بخش خصوصی

حسام‌الدین فرهادی‌نسب، نایب‌رئیس کمیسیون معادن و صنایع معدنی اتاق بازرگانی اصفهان با تأکید بر نقش زمین‌شناسی در توسعه معدن گفت: «تولید اطلاعات پایه باید برعهده دولت باشد، اما در سال‌های گذشته به دلیل چالش‌های مالی و سیاست‌گذاری، این وظیفه به حاشیه رفته بود.» وی اجرای طرح تحول در وسعت ۱۳ هزار کیلومتر مربع را اقدامی تاریخی دانست و افزود: «این محدوده معادل ۳۰ درصد مساحت معدنی استان است و می‌تواند زیرساختی شفاف و قابل اتکا برای سرمایه‌گذاری ایجاد کند.» فرهادی‌نسب با تأکید بر ضرورت دسترسی رایگان و عمومی به داده‌های اکتشافی گفت: «این موضوع علاوه‌بر تأکید در اساسنامه سازمان زمین‌شناسی، در برنامه هفتم توسعه کشور نیز مورد تصریح قرار گرفته و به عنوان مطالبه‌ای ملی باید دنبال شود.»

جزئیات طرح تحول زمین‌شناسی و اکتشاف ذخایر معدنی استان اصفهان (بلوک نائین)

در طرح تحول زمین‌شناسی و اکتشاف ذخایر معدنی استان اصفهان (بلوک نائین) ۶۰ پروژه زمین‌شناسی و اکتشافی (تولید اطلاعات پایه و اکتشاف ذخایر معدنی) در لایه‌های زمین‌شناسی، ژئوشیمی و زمین‌شناسی اقتصادی اجرایی می‌شود که در اجرای طرح تحول از رویکرد‌های نوین استفاده می‌شود. این طرح امروز چهارشنبه ۱ مرداد با حضور داریوش اسماعیلی رئیس سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی و استاندار اصفهان رسما کلید می‌خورد.

تاریخ شروع پروژه خردادماه ۱۴۰۴ و تاریخ پایان عملیات شهریورماه ۱۴۰۵ است که مشتمل بر تعداد ۶۰ پروژه‌های اجرایی زمین‌شناسی و اکتشافی (تولید اطلاعات پایه و اکتشاف ذخایر معدنی) در لایه‌های زمین‌شناسی، ژئوشیمی و زمین‌شناسی اقتصادی است.

مساحت بلوک طرح تحول زمین‌شناسی و اکتشاف استان اصفهان ۱۲ هزار و ۵۰۰ کیلومتر مربع، مساحت اجرای طرح ۳۷ هزار و ۵۰۰ کیلومتر مربع (با احتساب پیمایش‌های زمین‌شناسی، ژئوشیمی و زمین‌شناسی اقتصادی) است.

رویکرد‌های نوین در اجرای طرح تحول

-طراحی مدل مشارکت بخش خصوصی در فرآیند تولید اطلاعات پایه، اکتشاف ذخایرمعدنی و ژئوفیزیک هوایی در قالب مشوق‌ها و امتیازات اکتشافی

– اجرای برنامه‌های آموزش و توانمندسازی متخصصان کشور در راستای انتقال تجربیات سازمان در فرآیند تهیه نقشه‌های پایه با هدف ظرفیت سازی و ایجاد شرکت‌های مهندسی مشاور، دانش بنیان، دفاتر فنی-تخصصی بخش خصوصی توسط ایشان جهت ارائه خدمات مورد نیاز سازمان در مناطق کشور

– استفاده از ابزار هوش مصنوعی در فرآیند تهیه نقشه‌ها: تولید پیش نقشه‌های زمین‌شناسی مبتنی بر هوش مصنوعی- تحلیل داده‌های ژئوشیمی جهت افزایش دقت نقشه و گزارش و ابزار تلفیق داده مبتنی بر هوش مصنوعی در تهیه نقشه‌های زمین‌شناسی اقتصادی

– استفاده از ظرفیت برون‌سپاری خدمات به مجموعه‌های کارآمد علمی-تخصصی کشور

– ارزیابی و داوری نقشه / گزارش‌های طرح تحول با مشارکت نخبگان حوزه زمین‌شناسی و اکتشاف و اعضای هیات علمی دانشگاه‌های برتر کشور

اهداف کلان طرح تحول زمین شناسی و اکتشاف ذخایرمعدنی کشور:

۱- توسعه مناطق کم‌برخوردار و اشتغال مولد با نگرش ویژه بر نیروی بومی متخصص

۲- تولید اطلاعات زیرساختی متناسب با آمایش سرزمین و تکمیل اطلاعات عمقی و کشف ذخایر جدید معدنی از طریق تهیه نقشه‌های پایه و برداشت‌های ژئوفیزیک هوایی برای اکتشاف ذخایر پنهان

۳- افزایش چهار برابری دقت پروژه با توجه به تغییر مقیاس

۴- کاهش زمان تبدیل کانسار به معدن بر مبنای اجرای مدل مشارکتی

۵- کاهش ریسک سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در فرآیند معدنکاری کشور

۶- تکمیل و توسعه زیرساخت‌های اطلاعاتی، فناوری و پایگاه داده‌های علوم زمین

۷- تربیت نیروی متخصص و ایجاد تحرک در بخش خصوصی از طریق برون‌سپاری فعالیت‌ها

منبع: سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور