فرصت در دل بحران

به گزارش می‌متالز، در فصل بهار سال ۱۴۰۴، صنایع بزرگ مانند پتروشیمی، فلزات اساسی و معدنی تحت فشار‌های شدید اقتصادی، بحران انرژی، و نوسانات نرخ ارز قرار گرفتند. در حالی که فصل بهار برای صنایع بزرگ چندان پربار نبود، برخی از صنایع کوچک مانند غذایی، سیمانی و نیروگاهی عملکردی فراتر از انتظار داشتند.

این موضوع باعث شده تحلیلگران به بررسی امکان نوسان‌گیری در این صنایع طی مردادماه بپردازند. بحران انرژی و قطعی گسترده برق و گاز در کشور، باعث شده بسیاری از واحد‌های صنعتی به‌ ویژه صنایع انرژی‌محور مثل پالایشگاه‌ها و پتروشیمی‌ها فعالیت خود را کاهش دهند، تا جایی که برخی خطوط تولید به‌ طور موقت متوقف شدند. این موضوع عملاً عملکرد و سودآوری صنایع بزرگ را تحت تأثیر قرار داد و سبب کاهش خروجی تولید و هدررفت سرمایه‌گذاری و در نتیجه افت درآمد و زیان‌دهی در بسیاری از شرکت‌های بزرگ شد.

نتیجه: عملاً در بهار وضعیت صنایع بزرگ ضعیف بوده و اقبال سرمایه‌گذاران به دنبال فرصت‌های جایگزین و کم‌ریسک‌تر گشته است.

فصل بهار: بررسی عملکرد صنایع کوچک - غذایی، سیمانی و نیروگاهی

صنعت غذایی: مصون از بحران انرژی و قطع برق، اغلب به تقاضای داخلی تکیه دارد. با افزایش قیمت کالا و تورم، این صنعت قابلیت رشد سریع و سوددهی لحظه‌ای دارد. در فصل اول ۱۴۰۴، میزان تولید رشد ۱٪ و فروش افزایش ۲۱٪ نسبت به مدت مشابه سال قبل داشته و درآمد شرکت‌های این صنعت ۴۹٪ رشد کرده است. این رشد قابل توجه با افزایش نرخ فروش و تقاضای داخلی همراه بوده؛ حاشیه سود عملیاتی نیز بهبود قابل‌توجهی تجربه کرده است.

صنعت سیمان: با اجرای پروژه‌های عمرانی و افزایش نقدینگی، تقاضای داخلی برای سیمان افزایش یافته است. این موضوع ضمن افزایش فروش، باعث اعتماد بازار به این نماد‌ها شده است. درآمد عملیاتی صنعت سیمان در ۶ ماهه منتهی به خرداد ۱۴۰۴ رشد ۷۳٪ داشته و سود عملیاتی نیز تا حد زیادی افزایش یافته است. شرکت نمونه، سیمان کردستان، در ۹ ماهه منتهی به خرداد سود خالص ۲۲۶ میلیارد تومان محقق کرد که حاکی از رشد ۱۲۹٪ در سود نسبت به سال قبل است. درآمد عملیاتی این شرکت ۴۶٪ افزایش یافت و به ۸۱۰ میلیارد تومان رسید. همچنین، صنعت سیمان در سال ۱۴۰۳ بازدهی حدود ۷۰٪ کسب کرد و یکی از بهترین عملکرد‌ها را در بین صنایع بورسی به ثبت رساند. (با بازدهی کوتاه‌مدت ۱۷٪)

صنایع نیروگاهی (IPPs): هرچند با بحران برق مواجهند، اما نرخ تضمینی فروش برق تثبیت‌شده و قرارداد‌ها بلندمدت هستند. شرکت‌هایی که از منابع خصوصی تامین برق دارند، توانسته‌اند عملکرد ثابتی ارائه دهند. با وجود بحران تامین انرژی، شرکت‌های فعال خصوصی در بخش نیروگاهی از نرخ تضمینی فروش برق برخوردارند. این قرارداد‌ها باعث ثبات درآمد و حداقل ریسک عملیاتی می‌شوند؛ داده‌های دقیق عملکرد این شرکت‌ها در منابع عمومی محدود است، اما از منظر بنیادی گزینه قابل اتکایی‌اند.

چرا مناسب هستند؟

• صنایع کوچک یادشده به رشد درآمد و سودظرفیتی مثبت دست یافته‌اند.
• تقاضای داخلی و تورمی در این صنایع به تبدیل نقدینگی به درآمد فروش کمک کرده است.
• در شرایط اقتصادی ناپایدار، واکنش سریع قیمت سهام کوچک‌تر به اخبار بنیادی و گزارشات مالی، فرصت مناسبی برای نوسان‌گیری کوتاه‌مدت فراهم می‌کند.

عملکرد ضعیف صنایع بزرگ (پتروشیمی و فلزات)

۱- صنعت پتروشیمی

در فصل بهار، نرخ جهانی پلی‌اتیلن، متانول و اوره با افت همراه بوده است. طبق گزارش پلتس، میانگین قیمت اوره FOB خلیج فارس در ژوئن ۲۰۲۴ حدود ۲۶۰ دلار/ تن بود؛ در حالی که در سال گذشته به طور متوسط ۳۴۰ دلار/ تن معامله می‌شد. نرخ متانول چین نیز با کاهش شدید تقاضا در مسیر نزولی قرار گرفت. در داخل، فرمول جدید شورای رقابت برای قیمت‌گذاری یوتیلیتی (بخار، برق، آب) و افزایش نرخ گاز خوراک باعث افت جدی حاشیه سود شرکت‌های پتروشیمی شده است.

نتیجه: کاهش نرخ جهانی + رشد بهای تمام‌شده = افت حاشیه سود پتروشیمی

۲- صنعت فلزات

قیمت جهانی شمش فولاد و آلومینیوم به دلیل رکود ساخت‌وساز چین، کاهش یافته است. قیمت شمش فولاد CIS به ۴۴۰ دلار رسید. (در مقایسه با ۵۴۰ دلار در آغاز سال ۲۰۲۴)

در داخل، کاهش صادرات، تحریم‌ها و اختلال در زنجیره تامین مواد اولیه (سنگ‌ آهن و کنسانتره) فشار مضاعفی وارد کرده است.

نتیجه: تضعیف صادرات + نرخ جهانی نزولی = کاهش درآمد و سود فلزکاران

درخشش صنایع کوچک (سیمانی، غذایی، نیروگاهی)

۱- صنعت سیمان

درآمد عملیاتی صنعت سیمان در بهار ۱۴۰۴ حدود ۷۰٪ رشد سالانه داشته است.

علت: افزایش نرخ داخلی سیمان، ثبات در عرضه سوخت و عدم وابستگی به نرخ‌های جهانی.

مثلاً شرکت سیمان کردستان سود خالص ۲۲۶ میلیارد تومان (رشد ۱۲۹٪) را در ۹ ماهه ثبت کرد.

۲- صنعت غذایی

در فصل اول سال، رشد ۴۹٪ درآمد عملیاتی در صنعت غذایی ثبت شده است.

محصولات لبنی و فرآوری‌شده با ثبات فروش داخلی، حاشیه سود مناسبی حفظ کرده‌اند.

۳- صنعت نیروگاهی

شرکت‌های IPP با قرارداد‌های خرید تضمینی برق درآمدی پایدار دارند.

عدم وابستگی به صادرات و نرخ ارز، این گروه را به گزینه‌ای امن برای نوسان‌گیری تبدیل می‌کند.

جمع‌بندی و توصیه نهایی

با توجه به:

• افزایش هزینه‌های انرژی و خوراک در صنایع بزرگ
• افت نرخ‌های جهانی در بازار‌های کالایی
• و عملکرد قابل اتکا و روبه‌رشد صنایع کوچک داخلی

به‌ نظر می‌رسد تمرکز بر صنایع غذایی، سیمان و نیروگاهی برای نوسان‌گیری مردادماه استراتژی معقولی باشد. این صنایع، هم پتانسیل رشد بنیادی دارند، هم انعطاف بیشتری در برابر شوک‌های بیرونی نشان داده‌اند.

منبع: بورس امروز