فناوری در کنار سرمایه، عاملی برای توسعه معدن

خوشبختانه با اجرایی شدن برجام و باز شدن فضای جدید برای همکاری با کشورهای جهان، امید به آینده در میان فعالان بخش معدن ایجاد شد. حضور هیات‌های اقتصادی و شرکت‌های سرمایه‌گذاری، نویدبخش علاقه آنها برای حضور در بخش‌های اقتصادی ایران از جمله بخش معدن و صنایع معدنی بود اما نکته‌ای که در این میان وجود دارد آن است که باید زیرساخت‌ها برای ورود سرمایه‌گذاران فراهم شده و در کنار آن موانع نیز برای ورود سرمایه به بخش معدن و صنایع معدنی از میان برداشته شود. نخستین «اجلاس فناوری معدنکاری در ایران» فرصتی بود تا فعالان بخش معدن از فرصت‌های سرمایه‌گذاری در بخش معدن ایران و همچنین مشکلات این بخش بگویند.

همکاری بر اساس برد متقابل

اردشیر سعدمحمدی مدیرعامل هلدینگ توسعه معادن روی ایران در پنل تخصصی «اجلاس فناوری معدنکاری در ایران» اظهار کرد: در بخش معدن و صنایع معدنی نیازمند سرمایه‌گذاری از نظر تکنیکی و دانشی هستیم و بهتر است نسبت به عناصر فلزی که ارزش اقتصادی بالاتری دارند و می‌توانند تاثیر بالاتری در تولید ناخالص داخلی کشور داشته باشند توجه بیشتر شود. وی ادامه داد: در زمینه طراحی و تجهیزات معدنی، فاصله تکنیکی با کشورهای پیشرفته داریم اما باید گفت امروز فضا در دولت برای سرمایه‌گذاری شرکت‌های علاقه‌مند در ایران وجود دارد. این زمینه‌های همکاری براساس برد متقابل ایجاد می‌شود.سعدمحمدی با اشاره به فاصله اقتصادی معادن با دنیا، افزود: کم شدن این فاصله نیازمند برنامه‌ریزی و حرکت است زیرا در کشور نیازمند اشتغال هستیم.وی گفت: در بخش سنگ‌آهن در گل‌گهر ۳ و سنگان ذخایر بسیاری وجود دارد اما با تکنیک‌های قدیمی نمی‌تواند ما را به اهداف در نظر گرفته شده نزدیک کند.مدیرعامل هلدینگ توسعه معادن روی ایران با بیان اینکه نیازمند طراحی متفاوت هستیم، تصریح کرد: در معدن سرب و روی مهدی‌آباد برنامه استخراج ۱۸۵ میلیون تن و عملیات مربوط را در ۴ سال داریم. آیا امکان دارد با بهره‌مندی از فناوری‌ها ۴ سال را به ۲ سال برسانیم و حتی انجام آن در ۴ سالی که پیش‌بینی شده امکانپذیر است؟سعدمحمدی با اشاره به تغییر ساختار در حوزه زغال‌سنگ گفت: در این حوزه نیازمند دانش و سرمایه‌گذاری هستیم. وی ادامه داد: متاسفانه برای باطله‌ها برنامه نداشتیم. در شاهرود (البرز شرقی) ۲۰ میلیون تن باطله وجود داشت که با یک سرمایه‌گذاری محدود امکان استحصال از آن حداقل به میزان ۲۰/۱ وجود دارد، یعنی حدود ۲۰۰ هزار تن که ارزش ۸۰ میلیارد تومان داشته و با سرمایه‌گذاری کمتر از ۱۰ میلیارد تومان برای استحصال امکان‌پذیر است.مدیرعامل هلدینگ توسعه معادن روی ایران در بخش دیگری از این اجلاس با اشاره به اینکه این هلدینگ در ۵ استان کشور از جمله زنجان، هرمزگان، یزد، گلستان و... مشغول فعالیت است اظهار کرد: در جهان یک میلیارد و ۹۰ میلیون تن ذخایر روی موجود است که در هر سال ۱۳ میلیون تن تبدیل به شمش می‌شود.سعدمحمدی افزود: تکنیک ما در هلدینگ توسعه معادن روی ایران روزآمد نبود و در خروجی شاهد باطله روی بودیم، اما اکنون به دانش استحصال دست یافته‌ایم اما از شرکت‌های خارجی و سرمایه‌گذاران خارجی درخواست داریم به کمک ما بیایند تا افزایش کارآیی و بهره‌وری داشته باشیم.وی تصریح کرد: در سال ۹۶ دوازده طرح و پروژه در دستورکار است و قصد داریم سرمایه‌گذاری‌های جدیدی انجام دهیم. جمع سرمایه‌گذاری‌ها حدود ۷۴۲ میلیارد تومان، سرمایه‌گذاری در گردش حدود ۴۰۵ میلیارد تومان و مجموع کل سرمایه‌گذاری‌ها حدود هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان خواهد بود.به گفته سعدمحمدی این هلدینگ درصدد است، از باطله‌ها سرب را استحصال کند، در واقع به دنبال استحصال نیکل، کبالت و کادمیم است.
وی افزود: براساس برنامه قرار است در هلدینگ توسعه معادن روی ایران میزان تولید روی را ۱۲/۵ درصد رشد داده و از ۸۰ هزار تن به ۹۰ هزار تن برسانیم و برای سال آینده ظرفیت تولید بالای ۱۰۰هزار تن را پیش‌بینی کرده‌ایم. به گفته مدیرعامل هلدینگ توسعه معادن روی ایران، در چین ظرفیت‌های تولید روی بالای ۲۰۰ تا ۳۰۰ هزار تن وجود دارد. همچنین در جهان میزان کارآیی تولید شمش روی حدود ۹۶ تا ۹۷درصد است. بیشترین تولید و مصرف روی در آسیاست، چین با تولید ۵ میلیون و ۱۷۰ هزار تن بیشترین تولید و همین کشور با مصرف ۶ میلیون و ۸۰ هزار تن بیشترین مصرف‌کننده این فلز در جهان است و در ایران با برنامه تولید ۵۵ میلیون تن فولاد تا سال ۱۴۰۴ استقبال از مصرف روی در بخش گالوانیزاسیون بسیار است.وی درباره کارآیی تولید گفت: کارآیی تولید ما در کشور حدود ۷۶ تا ۸۰ درصد است، بنابراین ما به دنبال افزایش کارآیی هستیم. در این زمینه از هر فناوری یا شرکتی که بتواند به ما کمک کند استقبال خواهیم کرد. سعد محمدی درباره سود این هلدینگ بیان کرد: سود هلدینگ توسعه معادن روی ایران در سال ۹۵ نسبت به ۹۴ حدود ۵۰ برابر شده است که ۶۵ درصد آن به دلیل افزایش جهانی روی و ۳۵درصد آن به دلیل افزایش کارآیی و کاهش نرخ تمام شده و... بوده است. همچنین کارآیی شرکت کالسیمین در سال ۹۳ برابر با ۶۳ درصد و در سال ۹۵ برابر با ۷۳ درصد بوده و پیش‌بینی می‌شود در سال ۹۷ برابر با ۸۰ درصد باشد.
 

ظرفیت‌ها را شناسایی کنیم

احمد مشکانی مدیرعامل «گروه زرمش» نیز در این پنل اظهار کرد: باید نگاه برای سرمایه‌گذاری تغییر کند. بستری برای سرمایه‌گذاری در اختیار نداریم. باید این بسترها برای سرمایه‌گذاران خارجی فراهم شود زیرا ظرفیت‌های خوبی در کشور وجود دارد.وی با بیان اینکه باید فضا برای ورود سرمایه‌گذاران خارجی ایجاد شود، گفت: نقشه راهی برای سرمایه‌گذاری نداریم، اگر هم نقشه‌ای باشد به شکل دفتری است نه اجرایی. به گفته مشکانی، نظام بانکی ایران باید اصلاح شود زیرا سرمایه‌گذاری در بخش معدن را با مشکل همراه کرده است. باید یک نقشه راه امن در ابتدای کار ایجاد شود. وی ادامه داد: موضوع دیگر شناخت نداشتن ما در همکاری با شرکت‌های خارجی است. باید این موضوع را یاد بگیریم. از سویی دیگر خودمان آن‌طور که باید ظرفیت‌های موجود را نشناخته‌ایم. باید پنلی از ظرفیت‌های خود به دنیا ارائه دهیم.مشکانی یکی دیگر از راهکارها برای جذب سرمایه‌های خارجی در بخش معدن را پهنه‌بندی ریسک دانست و افزود: باید ریسک‌های معدنی از دیدگاه زیرساخت‌ها در قسمت‌های مختلف کشور مشخص شود. در واقع باید نقشه ریسک‌پذیری پهنه‌های ایران مشخص شود.نبود مشوق‌ها و امتیازها برای سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی و نبود استانداردهای شاخص از دیگر موضوعاتی بود که این فعال معدنی به آن اشاره کرد.

ریسک معدنکاری برای تولید است

علی غنی‌زاده ضرغامی مشاور معدنی کمیسیون معادن و صنایع معدنی اتاق بازرگانی ایران نیز در این پنل گفت: به دلیل تحریم‌ها نقل‌وانتقالات مقدور نبود اما پس از برجام این اتفاق در حال انجام است.به گفته وی، ریسک معدنکاری مربوط به تولید است. غنی‌زاده ضرغامی تصریح کرد: زیرساخت‌ها بحث دیگری است که باید به آن توجه کرد. متاسفانه براساس هدف‌گذاری زیرساخت‌ها تامین نشده است. در حوزه حمل‌ونقل نیز باید به دنبال فناوری جدید باشیم. وی همچنین در بخش دیگری از این اجلاس، به اهمیت ۷ پارامتر در بخش معدن که شامل مواد اولیه، دسترسی به انرژی، دسترسی به بازار، بازار مصرف، منابع انسانی، دسترسی به فناوری و مدیریت می‌شوند اشاره کرد.ضرغامی تصریح کرد: باید با روش‌ها و فناوری‌های نوین فسفر و گوگردی که در سنگ‌آهن بالاست را کاهش دهیم به عبارتی عناصر مزاحم را از ماده معدنی حذف کنیم.وی ادامه داد: در پروژه سرب و روی مهدی‌آباد تفکر اعتماد به بخش خصوصی شکل گرفت و در کنسرسیوم مهدی‌آباد قرار است تا افق ۲۰۲۵ میلادی ۳۰۰ هزار تن روی تولید کنیم. با این پروژه در زمینه روی به رتبه نهم و در سرب به رتبه هفتم جهان صعود کردیم. به گفته وی، اکنون در زمینه فرآوری سرب و روی مهدی‌آباد دچار چالش هستیم که از شرکت‌های مرتبط و ارائه‌کننده فناوری در این زمینه استقبال می‌کنیم.
 

نگاه به آینده مثبت است

احمد مجد عضو هیات مدیره خانه معدن ایران، اظهار کرد: ما یک بازار در حال توسعه و اقتصادی بزرگ در منطقه هستیم.به گفته مجد، در سال ۲۰۲۵ جزو ۲۰ کشور اقتصادی دنیا خواهیم بود.وی تصریح کرد: پس از برجام فرصت‌های بسیاری برای ما ایجاد شد و پس از برگزاری دوازدهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری، نگاه من به آینده مثبت شد.مجد افزود: با استفاده از دانش فکر و فناوری‌های جدید می‌توانیم در همه صنایع موفق باشیم.عضو هیات مدیره خانه معدن ایران تاکید کرد: ما زیرساخت‌های لازم را در اختیار داریم، اما باید خودمان را باور کرده و فناوری‌های جدید را وارد کشور کنیم.
نیازمند شفاف‌سازی اطلاعات هستیمفرزاد مشفقی مدیرعامل شرکت Finity Asset UK به عنوان آخرین سخنران این پنل گفت: باید دانست برای سرمایه‌گذاری چطور باید تصمیم‌گیری کرد زیرا همه به دنبال افزایش ثروت هستند.وی خطاب به سرمایه‌گذاران خارجی اظهار کرد: شما به ایران می‌آیید تا سرمایه خود را افزایش دهید.مشفقی با بیان اینکه باید به سایت زمین‌شناسی امریکا رفت و دید چه میزان از آمارهای ارائه شده را تایید کرده است، تصریح کرد: باید نماینده‌ای را برای بازدید از بازار به ایران بفرستید. توتال، بازار ایران را می‌شناسد و پیش‌تر در این بازار حضور داشت.
در نتیجه شما برای حضور در ایران باید اطلاعات بهتر و شفافی در اختیار داشته باشید.به گفته وی، برای رشد سرمایه باید دید چه مقدار از پروژه‌های موجود برای شرکت‌های خارجی اقتصادی هستند.مشفقی ادامه داد: پس از شفاف‌سازی اطلاعات یافتن سرمایه‌گذار کار سختی نخواهد بود. باید ذهنیت منفی نسبت به ایران را تغییر دهیم.

روش‌های تامین مالی قدیمی است

پیمان مولوی موسس و مدیرعامل شرکت Euroinvest نیز در ادامه این پنل تخصصی، اظهار کرد: بحث مالکیت، سرمایه و سرمایه‌گذاری، حلقه گمشده قراردادها و انتقال ثروت در تمام کشورهای در حال توسعه با کشورهای توسعه یافته است.وی افزود: باید از دارایی‌های خود برای ایجاد ثروت استفاده کنیم. باید معادن را تبدیل به ثروت کنیم.مولوی با اشاره به مشکل موجود در قراردادهای همکاری و سرمایه‌گذاری، گفت: در موضوع تامین مالی از ابزارهای ۳۰ سال گذشته استفاده می‌کنیم. باید دید امروز دنیا در تامین مالی از چه ابزارهایی استفاده می‌کند. تامین مالی ترکیبی امروز، یکی از روش‌های رایج در دنیاست.وی افزود: در کشور مشکل قراردادی وجود دارد و تا زمانی که پلتفرم‌های قراردادی را اصلاح نکرده و مدرن فکر نکنیم نمی‌توانیم به اهداف پیش‌بینی شده دست پیدا کنیم. به گفته مولوی، ساختار بانکی باید تغییر کند، در خارج از کشور گارانتی بانکی ایران را قبول ندارند. با این روش اگر قراردادها نیز درست شود باز هم انتقال دارایی به سرمایه وجود ندارد. متاسفانه در کشور توانایی انتقال دارایی به ثروت را نداریم.