نیاز به تدوین استراتژی جدید اکتشافی داریم/ حقوق دولتی سد راه معدنکار است

می متالز - سومین پنل تخصصی نمایشگاه ایران کانمین ۲۰۱۹ درباره موضوع اکتشاف با حضور اعضای کمیته اکتشاف خانه معدن ایران، رییس سازمان زمین شناسی، عضو اتاق بازرگانی ایران و معاون وزیر صمت در امور اکتشاف برگزار شد.

به گزارش می متالز، رییس سازمان زمین شناسی در این نشست با اشاره به اینکه سازمان زمین شناسی امسال ۶۰ ساله شد، عنوان کرد: در سال ۷۷ مصوبه مجلس شورای اسلامی، اکتشافات معدنی را بر عهده سازمان زمین شناسی گذاشت بر اساس این قانون نظارت بر زون‌های معدنی و اکتشافی به صورت مستقیم به سازمان زمین شناسی واگذار شد.

علیرضا شهیدی با اشاره به اینکه سازمان زمین شناسی پتانسیل مناسبی از نیروهای متخصص دارد، عنوان کرد: بحث اکتشاف بالغ بر ۱۲ تا ۱۳ هزار اندیس معدنی توسط سازمان شناسایی شده و معادنی که در کلاس جهانی باشد تعداد بسیار کمی هستند.

رییس سازمان زمین شناسی ادامه داد: چرخه معدن‌کاری در سه مرحله اکتشاف، معدن‌کاری و فرآوری انجام می‌شود که در این میان ۱۵ درصد هزینه‌ها به اکتشاف، ۳۵ درصد منابع در معدن‌کاری و ۵۰ درصد هزینه‌ها به فرآوری تعلق می‌گیرد.

وی افزود: ارزش افزوده اکتشاف حدود ۳۵ تا ۸۰ درصد در مقابل ارزش افزوده ۳۰ تا ۶۰ درصدی مرحله معدن‌کاری و فراتر از اینها ارزش افزوده ۳۰۰ درصدی واحد فرآوری است.

شهیدی با تاکید بر اینکه در اکتشاف چهار مرحله شناسایی، پی‌جویی، اکتشاف عمومی و تفصیلی است، بیان کرد: در مرحله اول ریسک اکتشاف بالا و بسیار هزینه‌بر است و به همین دلیل این بخش بر عهده دولت قرار گرفته است اما در دو مرحله بعدی هم بخش دولتی و هم بخش خصوصی ورود پیدا می‌کنند.

وی با اشاره به اینکه در دهه ۷۰ و اوایل دهه ۸۰ سازمان زمین شناسی زون‌های بیست‌گانه اکتشاف را شناسایی کرد، خاطرنشان کرد: سازمان فعالیت‌هایی برای کاهش ریسک اکتشاف انجام داده و مهمترین چالشی که ما در این زمینه با آن روبرو هستیم مدت زمان تبدیل کانسار به معدن است که در دنیا نهایت ۱۰ تا ۱۵ سال اما در کشور ما حداقل ۲۰ سال است. این مدت زمان در معدن مهدی آباد ۵۵ سال، مس سرچشمه ۸۴ سال و زرشوران ۱۶۰ سال عنوان شده است.

شهیدی در پایان افزود: استراتژی ما در حال حاضر کشف ذخایر پنهان در عمق است.

مدیرعامل شرکت اکتشاف منابع معدنی پایا در ادامه این نشست با اشاره به تلاش برای تشکیل کنسرسیوم اکتشاف در زمان وزرات نعمت‌زاده و سپس ریاست کرباسیان بر ایمیدرو گفت: با حمایت‌های دو معاونت وزارت صمت آقایان سرقینی و کشاورز این کنسرسیوم دو ماه قبل راه‌اندازی شد و پهنه‌هایی را در اختیار گرفت.

علی یزدانی با تاکید بر اینکه بیش از ۷۵ درصد ارزش زنجیره در اختیار سهام‌داران این کنسرسیوم است، افزود: کنسرسیوم در استان‌های یزد، کرمان، اصفهان، خراسان جنوبی، هرمزگان و جنوب کرمان به موازات شرکت‌های ایمیدرو و تهیه و تولید کار اکتشافی انجام می‌دهد.

وی ادامه داد: کاری که ما در بخش پهنه‌ها انجام می‌دهیم عمدتا شناسایی و پی‌جویی در این ۱۳ زون واگذار شده به ما با همکاری سازمان صمت استان‌هاست.

یزدانی تصریح کرد: نکته مهم دیگر، قانونی است که برای انتشار اطلاعات وجود دارد و بر این اساس ما در نزدیک به ۱۳۰ محدوده معدنی، اطلاعات را کامل کرده و به سازمان ارائه می‌دهیم تا سازمان محیط زیست و سازمان صمت استان‌ها در این راستا دچار مشکل نشوند.

مدیرعامل شرکت پایا ادامه داد: در این مقطع دو ماهه از زمان راه اندازی کنسرسیوم میان وزارت صمت، خانه معدن، ایمیدرو و شرکت تهیه و تولید مواد معدنی با این کنسرسیوم همکاری‌ها ادامه داشته و پروانه‌های اکتشاف دریافت می‌شود و رسالت این کنسرسیوم تامین نیاز صنایع معدنی کشور از منابع داخلی و یا خارجی است.

اسداالله کشاورز به عنوان سخنران بعدی این پنل با اشاره به اینکه وزیر صمت چندی پیش به مساله انقلاب معدنی اشاره کرد، گفت: یکی از سیاست‌های شعار انقلاب معدنی باید واگذاری پهنه‌های اکتشافی به کنسرسیوم اکتشاف باشد و بخشی دیگر باید به ایمیدرو و شرکت تهیه و تولید واگذار شود.

مدیرکل دفتر اکتشافات وزارت صمت افزود: در کنار این سیاست‌ها، کار خوب وزارت صمت در جهت شفاف سازی فعالیت‌های اکتشافی بوده است و در پایان سال ۹۳ نهایی شدن سامانه کاداستر بود و امروز کل کشور تحت پوشش این سامانه قرار دارد.

وی در پایان افزود: در شرایطی که جزو ده کشور برتر دنیا از لحاظ مواد معدنی هستیم امیدوارم که شاهد بهتر شدن فضاها و به اشتراک گذاشتن اطلاعات و داده‌ها باشیم که منجر به کشف ذخایر بیشتر شود.

سجاد غرقی به عنوان سخنران بعدی پس از کشاورز با بیان اینکه اولویت‌های بخش خصوصی جهت حصول بهتر نتیجه در یکی از مهمترین بخش‌ها اکتشاف و استخراج است، گفت: در کنار موارد شفاف سازی حقوق دولتی، در کمیسیون اتاق ایران بر مبحث اکتشاف به خصوص در معادن کوچک متمرکز شده‌ایم.

عضو هیات نمایندگان اتاق ایران با اشاره به اینکه موتور معدن‌کاری در دهه آینده توجه به معادن کوچک مقیاس است، توضیح داد: باید شرایطی ایجاد کنیم که انباشت سرمایه در این معادن اتفاق بیفتد و بخش معدن از خام فروشی رهایی یابد. ما معدن‌کار هستیم و نیاز است که استخراج را بر اساس اصول و با حداقل هزینه انجام دهیم.

وی در رابطه با توسعه بخش معدن افزود: استفاده از سرمایه‌گذاری خارجی، استفاده از تسهیلات بانکی که در دسترس نیست، توسعه صادرات و فروش داخلی از مواردی است که برای توسعه بخش معدن باید در نظر داشته باشیم.

غرقی ادامه داد: اگر قرار بر اکتشاف است امروز معدن به یک ظرفیت ثابت در تولید رسیده است، با وضع عوارض بالا مبحث صادرات هم تعلیق می‌شود.

عضو هیات نمایندگان اتاق ایران با اشاره به اینکه گفته می‌شود سرمایه‌گذاری در بخش معدن امن نیست، تاکید کرد: حفظ ظرفیت موجود فعلی باید در دستورکار باشد در عین اینکه ما همچنان نیاز به افزایش سرمایه‌گذاری داریم.

وی تصریح کرد: حقوق دولتی از جمله مسائلی است که در این سال‌ها وجود داشته و در واقع دولت با چنین مسائلی راه معدن‌کار را سد می‌کند.

غرقی با اشاره به اینکه ۳۰۰ هزار میلیارد حقوق دولتی در سال گذشته از معدن کاران دریافت شده، تاکید کرد: پیش بینی می‌شود این رقم در سال جاری ۱۰ برابر شود در حالیکه دولت نمی‌تواند از معادن پایین دستی سهم بگیرد.

امید اصغری در جایگاه سخنران بعدی با اشاره به اینکه مفهوم اکتشاف در حال تغییر است، بیان کرد: مبحث اکتشاف بدون حفاری در حال ورود به داخل زمین و مدل سازی است که تا اندازه زیادی ریسک اکتشاف و هزینه‌های مرتبط با آن را کاهش می‌دهد.

استادیار معدن دانشگاه تهران تاکید کرد: چرا در سال‌های اخیر نتوانسته‌ایم معادن در کلاس جهانی داشته باشیم و از متخصصان داخلی و خارجی در این زمینه استفاده کنیم.

وی با تاکید بر اینکه اکتشافات را باید از سطح به عمق برد، عنوان کرد: کنسرسیوم تازه تاسیس شده اکتشاف می‌تواند تحولی در حوزه اکتشاف ایجاد کند و من اعلام می‌کنم یونیدرو به عنوان یک مرکز پژوهشی در حوزه اکتشاف در این زمینه آمادگی برای همکاری دارد.

احمد مشکانی در ادامه با تاکید بر اینکه طی ۴۰ سال مسیر اکتشاف را اشتباه رفته‌ایم و این مسیر نیاز به بازنگری دارد، گفت: بحث اول معدن اکتشاف است و تهیه اطلاعات در این مورد بر عهده سازمان زمین شناسی و یک کار دولتی است.

مدیر گروه زرمش افزود: شرکت‌های کوچک تولید را ایجاد می‌کنند تا در اختیار شرکت‌های میانی بگذارند و به این ترتیب تولیدات شرکت‌های میانی به شرکت‌های بزرگ می‌رسد.

وی با اشاره به اینکه این بخش با چالش‌های زیادی روبروست، عنوان کرد: ما هنوز موفق نشده‌ایم اکتشافات سطحی را به انجام برسانیم و تنها ۵ تا ۱۰ درصد ذخایر را شناسایی کرده‌ایم و تا زماتی که اطلاعات سطحی تکمیل نشده نمی‌توانیم وارد مبحث اکتشاف در عمق شویم.

وی در پایان تاکید کرد: باید استراتژی جدید برای بخش اکتشاف تهیه کنیم.

در ادامه غرقی با اشاره به اینکه ۳۰۰ هزار میلیارد حقوق دولتی در سال گذشته از معدن کاران دریافت شده، تاکید کرد: پیش بینی می‌شود این رقم در سال جاری ۱۰ برابر شود در حالیکه دولت نمی‌تواند از معادن پایین دستی سهم بگیرد.

وی در پایان تاکید کرد: باید استراتژی جدید برای بخش اکتشاف تهیه کنیم.