آینده نفت عمان زیر پرچم پادشاه جدید

به گزارش می متالز، البته که این فرایند طی نشد و بلافاصله بعد از مرگ سلطان‌ قابوس که در روزهای پایانی عمرش از بلژیک بازگردانده شده بود، نامه مذکور باز شد و پسرعموی وی، هیثم بن طارق آل سعود، به عنوان پادشاه عمان معرفی شد.

با وجود اینکه سلطان هیثم تجربیات قابل‌ توجهی در حوزه سیاست خارجی دارد و حدود دو دهه در وزارت امور خارجه فعالیت داشته است، اما این سوال مطرح می‌شود که آیا با انتخاب وی، عمان می‌تواند جایگاه خود را در حوزه نفت و گاز حفظ کند؟

با تکیه بر اصول سلطان‌ قابوس مبنی بر سیاست عدم تعهد، سلطان‌هیثم لازم است که بی‌ طرفی خود را در مسائل حساس خاورمیانه حفظ کند.

با این وجود، وی مانند سلطان‌ قابوس در همان سطح از اعتماد و اعتبار فرماندهی نمی‌کند و این موضوع با توجه به ضرورت اتخاذ تصمیم‌ گیری‌های مهم در حوزه اقتصاد، می‌تواند تا حدودی مسائل را پیچیده کند. ایجاد یک توازن ژئوپلیتیکی بین عربستان سعودی و همتای شیعه آن ایران، با ایجاد و ترویج روش مالیاتی بلندمدت و دیگر اشکال اساسی کسب درآمد دولت که همه آنها بازار داخلی را تقویت و گسترش دهند، موضوعات متفاوت است.

تولید نفت عمان به دلیل کمی نسبی ذخایر آن در مقایسه با همسایگان خاورمیانه‌ای خود محدود است. علیرغم اینکه عمان عضو اوپک نیست اما از زمان آغاز محدودیت‌های تولید اوپک، همواره با دقت به میزان سهیمه تولید خود متعهد بوده است و از آنجا که هیچ ظرفیت تولید اضافی بالاتر از آن سطح وجود ندارد، در یک حالت منطقی و عاقلانه سهمیه ۹۷۰ هزار بشکه در روز را پذیرفته است.

اگر تعهدات اوپک‌ پلاس به قوت خود باقی بماند، عمان از آن استقبال می‌کند. تقریباً همه جریان‌های جدید تولید که در کوتاه‌مدت یا میان‌ مدت وارد چرخه می‌شوند و جزو دسته میعانات هستند از پیمان اوپک‌ پلاس مستثنی هستند. در بلند مدت انتظار می‌رود که نرخ تولید به تدریج کاهش یابد، اگرچه در طرف تقاضا حتی قبل از آن نیز ممکن است یک یا دو چالش به‌ وجود آورد.

ویروس کرونا احتمالا اولین آزمایش پیچیده برای سنجش انعطاف‌ پذیری سلطان هیثم باشد. مساله این است که عمان، وابسته‌ ترین تولیدکننده نفت خاورمیانه به کشور چین است. اگر عراق ۲۳ درصد از صادرات خود را به چین انجام دهد و عربستان سعودی نیز ۱۷ درصد، عمان به طور میانگین در سال گذشته ۹۵ درصد از تولیدات خود را به چین صادر کرده است و در نیمه اول سال ۲۰۱۹ ، ۱۰۰ درصد!

کاهش ناگهانی تقاضای چین تاکنون بر میزان عرضه عمان تأثیر چندانی نداشته است، اما اگر شیوع این ویروس ادامه‌دار شود، شکاف ایجاد شده می‌تواند به آسانی تأثیر گذار شود. با این وجود همانطور که وزیر نفت و گاز عمان گفته است، همیشه گزینه‌های جایگزینی برای فروش نفت به مشتریان دیگر وجود دارد. به‌ ویژه که بیشتر تحویل محموله‌ها به چین نه به‌ وسیله شرکت ملی نفت عمان، بلکه توسط تاجران انجام می‌شده است.

مشکل بزرگتر تأثیر شیوع ویروس کرونا بر کاهش قیمت جهانی نفت است که می‌تواند تعادل بودجه عمان را دچار اختلال کند و آن را به سمت منفی سوق دهد، چرا که بودجه این کشور با نفت ۵۸ دلار در هر بشکه تنظیم شده است و اگر سلطان هیثم بخواهد عمان را به سمت چشم‌انداز سال ۲۰۴۰ رهبری کند، همچنان نفت و گاز حدود ۸۰ درصد از درآمدهای دولت را شامل می‌شود.

شاید عجیب به نظر بیاید که بگوییم آینده نفت این کشور در گرو توسعه گاز طبیعی آن است. عمان دارای جذاب‌ ترین شرایط تجاری اکتشاف و تولید در خاورمیانه است و انتظار می‌رود که به شکل گسترده از این وضعیت استقبال کند. تخصیص همه مجوزهای اکتشاف به جز یکی از آنها در جلسه مناقصه ۲۰۱۶-۲۰۱۷ گواه بر اشتیاق بزرگان برای سرمایه‌ گذاری در عمان دارد.

عمان چیزی حدود ۲۳.۵ تریلیون فوت مکعب گاز ذخیره دارد. مقامات عمان قراردادهایی با شرایط مختلط را معرفی می‌کنند که به موجب آن توسعه نفت و گازهای همراه به صورت جداگانه از گاز طبیعی غیرهمراه است. همین باعث شده است که اخیراً شاهد افزایش فعالیت‌ها باشیم. شرکت توتال برای توسعه ذخایر گازی بلوک ۱۲ ثبت نام کرده و شرکت شل و توتال در معاملات بلوک‌های ۱۰ و ۱۱ به توافق رسیده‌اند. این درحالی است که انتظار می‌رود توسعه میدان گازی قضان(Khazzan) که تحت کنترل شرکت بی‌ پی است امسال وارد مرحله دوم شده باشد.

یک جریان پایدار با روند تدریجی افزایشی از LNG ممکن است محدودیت‌های بودجه عمان را کاهش دهد و امکان انجام برنامه‌های اصلاحی را فراهم کند.امکان اینکه نفت به معادلات برگردد همچنان وجود دارد. شرکت بزرگ ایتالیایی «انی» حفاری‌های خود را در بخش دریایی بلوک۵۲ آغاز کرده است که این موضوع می‌تواند موج جدیدی از پروژه‌های دریایی را به راه بیاندازد.

از نظر فنی، کشور عمان برای نخستین‌بار اکتشاف دریایی خود را در سال ۲۰۱۴ در چاه Yumna-1 انجام داد. اگر فعالیت‌های حفاری منجر به ارتقاء قابل ملاحظه در پایگاه ذخایر دریایی عمان شود، ممکن است حفاری در آب های عمیق به کانون جدیدی تبدیل شود.با وجود فعالیت‌های گسترده با هدف متنوع‌سازی اقتصاد عمان، نفت و گاز نیز می‌تواند یکی از ابزارهای مهم سیاست هیثم بن طارق باشد.