افول سرمایه‌گذاری خارجی درجهان

به گزارش می متالز، آنکتاد در این گزارش می‌نویسد: پاندمی کرونا و قرنطینه‌ها در سراسر جهان موجب کند‌شدن پروژه‌های موجود سرمایه‌گذاری شد و وجود چشم‌انداز یک رکود عمیق، بنگاه‌های اقتصادی چندملیتی را واداشت تا به‌سوی ارزیابی مجدد پروژه‌های جدید حرکت کنند.

جیمز ژان، رئیس سرمایه‌گذاری و بنگاه‌داری آنکتاد گفت: «‌افت شاخص سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی به‌ویژه در اقتصادی‌های توسعه‌یافته شدیدتر از انتظارات ما بود. اقتصادهای در حال توسعه بهتر توانستند در برابر این توفان در نیمه نخست سال‌جاری عمل کنند. چشم‌انداز این شاخص نیز هنوز به‌طور قابل‌توجهی مبهم باقی مانده است.»

افت شدید سرمایه‌گذاری خارجی در کشورهای توسعه‌یافته

براساس این گزارش، اقتصادهای توسعه‌یافته بزرگ‌ترین افت سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی را در این مدت شاهد بوده‌اند. در نیمه نخست امسال، رقم این سرمایه‌گذاری در آنها به ۹۸ میلیارد دلار کاهش یافت که حاکی از افت ۷۵ درصدی نسبت به نیمه نخست ۲۰۱۹ است. این روند با جریان ورودی منفی تند در اقتصادهای اروپایی به‌ویژه در هلند و سوئیس‌ تشدید شد. جریان سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی به آمریکای‌شمالی نیز با کاهش ۵۶ درصدی در این مدت به ۶۸میلیارد دلار رسید. در همین حال، افت ۱۶‌درصدی سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در اقتصادهای در‌حال‌توسعه کمتر از پیش‌بینی‌ها بود و دلیل اصلی آن نیز پویایی سرمایه‌گذاری در چین بود. در آسیا، این جریان تنها ۱۲ درصد کمتر از نیمه نخست ۲۰۱۹ بوده است، با این حال این کاهش در آفریقا ۲۸ درصد و در آمریکای‌لاتین و کارائیب ۲۵ درصد بوده است.در شش‌ماهه منتهی به ژوئن ۲۰۲۰، کشورهای در حال توسعه آسیایی نزدیک به نیمی از سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی جهان را به خود اختصاص دادند. جریان ورودی سرمایه‌گذاری به اقتصادهای در حال گذار نیز به‌دلیل کاهش شدید در فدراسیون روسیه، با افت ۸۱ درصدی روبه‌رو شد.

گزارش آنکتاد نشان می‌دهد که این کاهش در تمامی اشکال سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی رخ داده است. همچنین بر این اساس، در سه فصل نخست سال ۲۰۲۰ ارزش ادغام و خرید فرامرزی شرکت‌ها به ۳۱۹ میلیارد دلار رسیده است. کاهش ۲۱درصدی در کشورهای توسعه‌یافته که ۸۰‌درصد از تراکنش‌های جهانی را به خود اختصاص می‌دهند، همراه بود با تداوم فعالیت‌های ادغام و خرید شرکت‌های حوزه صنایع دیجیتال.

ارزش اعلان‌های سرمایه‌گذاری در پروژه‌های بکر (پروژه‌هایی که تا‌کنون در آنها سرمایه‌گذاری انجام نشده است) که به نوبه خود یکی از شاخص‌های روندهای آتی سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی محسوب می‌شود، در هشت‌ماهه نخست سال ۲۰۲۰ برابر با ۳۵۸ میلیارد دلار بوده است. اقتصادهای در‌حال‌توسعه در این زمینه با افت شدیدتری (۴۹ درصدی) مواجه شدند درحالی‌که در اقتصادهای توسعه‌یافته این کاهش تنها ۱۷درصد بود. این افت بیشتر در اقتصادهای در حال توسعه نشان‌دهنده ظرفیت محدودتر آنها نسبت به اقتصادهای توسعه‌یافته برای استفاده از بسته‌های حمایت اقتصادی است. تعداد توافق‌ها برای تامین منابع مالی پروژه‌های فرامرزی نیز کاهش ۲۵ درصدی داشت که بزرگ‌ترین کاهش در این بخش مربوط به فصل سوم سال ۲۰۲۰ بود و می‌تواند نشانه ادامه این سراشیبی باشد.

چشم‌انداز منفی سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در ۲۰۲۰

در گزارش جدید آنکتاد، چشم‌انداز کل سال‌جاری همراستا با پیش‌بینی‌های قبلی آنکتاد مبنی بر کاهش ۳۰ تا ۴۰ درصدی جریان‌های سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی است. نرخ کاهش در کشورهای توسعه‌یافته احتمالا در یک روند هموارتر قرار می‌گیرد درحالی‌که به‌نظر می‌رسد برخی از فعالیت‌های سرمایه‌گذاری‌ در سه‌ماهه سوم سال‌جاری رشد داشته‌اند. انتظار می‌رود تا جریان‌های ورودی به اقتصادهای در حال توسعه به ثبات برسد و شرق آسیا نیز نشانه‌هایی از بهبود احتمالی را نشان می‌دهند. این جریان‌ها وابسته به بازه زمانی بحران کرونا و اثربخشی سیاست‌های مداخله‌گرانه برای تعدیل و تنظیم اثرات اقتصادی این بحران خواهد بود. از سوی دیگر ریسک‌های ژئوپلیتیک نیز بر این نااطمینانی می‌افزایند. براساس گزارش آنکتاد، به‌رغم کاهش‌ها در سال ۲۰۲۰، سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی همچنان مهم‌ترین منبع خارجی تامین منابع مالی برای کشورهای در حال توسعه باقی‌مانده است.