بازیگران محدود بازار گاز فرصت ایران برای نقش آفرینی دراین بازار

به گزارش می متالز، در دهه گذشته و باتوجه به افزایش نگرانی‌های جهانی پیرامون پیامد استفاده از سوخت فسیلی (زغال سنگ ، نفت) ، تقاضای کشورهای مصرف کننده سوخت های فسیلی برای گاز طبیعی به عنوان سوختی پاک و ارزان، افزایش یافته است.

افزایش تقاضای گاز و پیش بینی مراکز انرژی دنیا مبنی بر پیشی گرفتن تقاضای گاز از نفت در سال های آینده ، باعث شده است تا کارشناسان انرژی، قرن حاضر را قرن گاز بنامند.

بی تردید افزایش تقاضای گاز در دنیا فرصت طلایی را برای کشورهای دارنده‌ی ذخایر گاز طبیعی ایجاد کرده است تا بتوانند همانند کشورهای دارنده ی نفت ، در دنیا تاثیرات مورد نظر خود را بگذارند. آنها خواهند توانست با دردست داشتن نبض انرژی دنیا، وابستگی زیادی را در دنیا به نفع خود ایجاد کنند.

اما یکی از تفاوت‌های مهم بازار نفت و گاز در تعداد بازیگران آنهاست. امروزه در دنیا کشورهای زیادی صادر کننده نفت هستند به نحوی که مجمع کشورهای صادر کننده نفت اوپک با 13 عضو تنها 34% سهم تولید نفت دنیا را در اختیار دارد. در واقع بازیگران بازار نفت بسیار متنوع هستند که این موضوع موجب پخش شدن قدرت‌ در بازار و افزایش قدرت چانه‌زنی کشورهای وارد کننده می‌ شود.

اما در بازار گاز ، بدلیل پراکندگی کم ذخایر گاز در کشورهای محدود، بازیگران این بازار نیز بسیار محدود هستند. بدون شک این محدودیت ، باعث قدرت بیشتر  کشورهای دارنده ی گاز خواهد شد، چراکه آنها به راحتی خواهند توانست نبض انرژی دنیا را در دست بگیرند و آن را انحصاری کنند. آنها حتی می توانند، وابستگی کشورهای مصرف کننده گاز را به خود از آنچه که در حال حاضر بین کشور وارد کننده و صادر کننده نفت هست، نیز بیشتر کنند.

ایران به عنوان دومین دارنده ی ذخایر گاز دنیا و همچنین با توجه به قرار گرفتن در منطقه ای که کشورهایی همچون هند ، پاکستان، ترکیه و ... هستند ، میتواند یکی از این بازیگران موثر در این بازار باشد.

هر چند قطر و ترکمنستان نیز به عنوان دو کشور بزرگ دارنده گاز دنیا نیز در بازارهای مطلوب ایران وجود دارند ولی اگر ایران برنامه ریزی بلند مدت برای صادرات گاز خود از طریق خط لوله داشته باشد، قطعا این دو کشور بر بازار گاز ایران به خصوص در منطقه تاثیر چندانی نخواهند گذاشت، چراکه آنها پتانسیل‌های منطقه‌ای و حتی ظرفیت اضافه صادرات دیگری را همچون ایران در اختیار ندارند.

قطعا حضور ایران در بازار گاز با پتانسیل‌های موجود و بازیگران محدود در این حوزه، این فرصت را به ایران خواهد داد تا بتواند با صادرات گاز خود به کشورهای مصرف کننده و متقاضی منطقه و ایجاد یک وابستگی در حوزه ی انرژی،  پیوندهای سیاسی و اقتصادی خود با این کشورها را تقویت کند.

بنابراین ایران باید مطابق با یک برنامه ریزی راهبردی به عنوان دومین دارنده ی گاز دنیا و بازیگر اصلی منطقه در این حوزه ایفای نقش کند. بررسی منطقه‌ای بازار گاز نشان می‌دهد بازار منطقه‌ای ایران  بیش از تولید کنندگان گاز آن یعنی ایران ، قطر و ترکمنستان، تقاضای گاز دارد ، خصوصا آنکه قطر تمام ظرفیتی صادراتی خود را به صورت ال.ان.جی به کشورهای مختلف دنیا صادر می کند و ظرفیت صادرات با خط لوله به ایران و ترکمنستان اختصاص خواهد یافت.

ترکمنستان نیز مانند ایران نه ذخایر زیاد و نه موقعیت مناسبی از جهت دسترسی به کشورهای تقاضا را دارد، لذا تمام این عوامل راه را برای ایران در صادرات گاز باز کرده است. بی تردید تبدیل شدن ایران به قدرت صادرات گاز منطقه با برنامه ریزی راهبردی و انعقاد قراردادهای بلند مدت با کشورها در بازاری که فقط عده ای محدود حضور دارند، دور از انتظار نخواهد بود.