بازگشت معدن‌کاران هرمزگانی به روز‌های طلایی

به گزارش می‌متالز، هرچند توقف صادرات سنگ گچ هرمزگان عوامل متعددی از افزایش هزینه تولید تا کاهش قیمت منطقه‌ای داشت، اما از سرگیری صادرات تنها با یک عامل همگرایی و همکاری بخش خصوصی و دولتی محقق شد.

رییس سازمان صنعت، معدن وتجارت هرمزگان در این باره گفت: توقف صادرات مواد معدنی و به ویژه سنگ گچ از نگرانی‌های جدی دولت و فعالان بخش خصوصی بود که نشست‌های متعددی برای حل آن در کارگروه‌های رفع موانع تولید و رفع موانع صادرات برگزار شد.

خلیل قاسمی ادامه داد: سازمان صمت، انجمن معدن استان واعضای آن را همکار همیشگی و شرکای دولت می‌داند و به همین دلیل تمام ظرفیت‌ها برای شروع مجدد صادرات سنگ گچ به کار گرفته شد.

وی اضافه کرد: با همکاری بخش خصوصی، بنادر و دریانوردی و سازمان صنعت، معدن وتجارت نه تنها، موانع صادرات برطرف شد، بلکه با بکارگیری شیوه‌ای جدید، می‌توان به سمت افزایش ظرفیت صادرات و کاهش قیمت بارگیری پیش رفت.

دبیر کارگروه رفع موانع تولید استان توضیح داد:در این شیوه با یک طراحی جدید، از جرثقیل‌های دروازه‌ای (گنتری کرین) که مخصوص جابه جایی کانتیتر است، برای بلند کردن بار فله سنگ گچ استفاده می‌شود.

قاسمی اعلام کرد: با توجه به تغییرات صورت گرفته، صادرات سالانه حدود پنج میلیون تن سنگ گچ هدف گذاری شده است.

تغییرکاربری گنتری کرین‌ها به نفع گچ

مدیرکل بنادر و دریانوردی هرمزگان نیز درباره تغییر شیوه بارگیری سنگ گچ جهت تسهیل صادرات آن گفت: بارگیری مواد و محصولات معدنی با استفاده از پاکت‌های دریچه دار و گنتری کرین (جرثقیل‌های دروازه ای) از بندر شهید رجایی آغاز شده است که در مرحله نخست اجرای این طرح، یک فروند کشتی ۵۵ هزار تنی بارگیری و محصول سنگ گچ را به بازار‌های هدف صادر خواهدکرد.

علی رضا محمدی کرجی ران توضیح داد: هم اکنون بارگیری مواد معدنی با استفاده از پاکت‌های دریچه دار و گنتری کرین علاوه بر سرعت بخشی در عملیات بارگیری و کاهش هزینه‌های تمام شده، ایمنی و سلامت کار مطابق با مصادیق بین المللی و نیز ارتقای ظرفیت اسکله‌های بارگیری و بهره وری هرچه بیشتر از تجهیزات موجود را در پی دارد.

مدیرکل بنادر و دریانوردی هرمزگان اظهارداشت: توسعه بنادر و در کنار آن بهره وری حداکثری از ظرفیت‌های موجود در آن، ایده استفاده از فناوری‌های نوین و اقدام عملی در راستای بارگیری موادمعدنی با استفاده از پاکت‌های دریچه دار و گنتری کرین (جرثقیل دروازه ای) در بندر شهید رجایی را مورد توجه قرار داد.

محمدی کرجی ران یادآورشد: قیمت اجاره بالای کشتی‌های دارای کرین (جرثقیل دار) از یک سو و رکود بازار موادفله از سوی دیگر، موجب مشکلات مالی برای صادرکنندگان و بازرگانان فعال در این حوزه شده بود که برای رفع این دغدغه طرح انتقال محصولات معدنی با استفاده از پاکت‌های دریچه دار و گنتری کرین آغاز شد.

وی اضافه کرد: با استفاده از این طرح، کشتی گیرلس (بدون کرین) با استفاده از گنتری کرین‌های مستقر در ترمینال یک بندر شهید رجایی با استفاده از فناوری‌های نوین بارگیری شد.

این مسوول سرعت بخشی عملیات بارگیری، کاهش هزینه‌های تمام شده بارگیری و حمل و نقل، ایمنی و سلامت کار در فرآیند عملیات بارگیری مطابق با شاخص‌های جهانی، بالا رفتن ظرفیت اسکله‌های بارگیری و بهره وری از تجهیزات موجود، نیاز نداشتن به جابه جایی تجهیزات سنگین در شناور‌های بدون کرین و همچنین کاهش خطر خرابی تجهیزات را از مزایای اجرای این طرح اعلام کرد.

کاهش دستوری کرایه حمل با اهرم قضایی

رییس کل دادگستری هرمزگان نیز پس از بارگیری اولین محموله سنگ گچ گفت: با صدور دستور ویژه قضایی در این استان کرایه حمل مواد معدنی ساماندهی شده و کاهش می‌یابد.

علی صالحی اظهارداشت: به منظور تسهیل در صادرات مواد معدنی؛ موضوع ضرورت ساماندهی به کرایه حمل مواد معدنی در ستاد استانی پیگیری سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی به تصویب رسید و پس از آن آن دستور ویژه قضایی در این باره صادر شد.

وی افزود: بر این اساس از اداره کل بنادر و دریانوردی استان هرمزگان خواسته شد در راستای حمایت از واحد‌های تولیدی، نسبت به ساماندهی و تعدیل کرایه حمل مواد معدنی به ویژه سنگ گچ و بازگرداندن قیمت‌ها به نرخ سابق، تدابیر لازم صورت گیرد.

این مقام قضایی خاطر نشان کرد: با هدف حمایت از معدن داران استان هرمزگان و به منظور تسهیل در صادرات مواد معدنی استخراج شده و رفع توقف ایجاد شده در این حوزه، دستور ویژه قضایی دیگری نیز جهت فراهم کردن امکانات و تجهیزات لازم برای بارگیری کشتی‌ها صادر شد.

صالحی تصریح کرد: در پی صدور این دستور قضایی با هماهنگی و همکاری اداره کل بنادر و دریانوردی استان هرمزگان، هم اکنون شرایط لازم برای بارگیری مواد معدنی و سنگ گچ با استفاده از گنتری کرین و کشتی‌های جرثقیل دار برای نخستین بار پس از ماه‌ها توقف در بندر شهید رجایی بندرعباس فراهم شده است.

با یک کَشتی بهار نمی‌شود

رییس انجمن گچ هرمزگان نیز تعامل و همراهی بخش‌های دولتی برای از سرگیری صادرات سنگ گچ را اقدامی کم نظیر و نشانگر آغاز فصلی جدید در این حوزه توصیف و در عین حال اضافه کرد: موفقیت این اقدام تنها در استمرار آن تعریف می‌شود و لازم است این روند ادامه یابد.

فرزاد نجارزاده تصریح کرد: سنگ گچ معادن هرمزگان کارکرد صادراتی دارد که این موضوع هم فرصت است و هم تهدید قلمداد می‌شود.

وی ادامه داد: افزایش هزینه‌های تولید، حمایت نشدن از سوی بانک ها، فراهم نبودن امکان استفاده مناسب از خدمات حمل و نقل دریایی، محدودیت در بده بستان‌های مالی بین المللی مانند گشایش ال سی، افزایش چندبرابری هزینه حمل و نقل دریایی و کاهش قیمت فروش منطقه‌ای به دلیل شرایط شیوع کرونا موجب شد از اسفند سال گذشته، دریچه صادرات سنگ گچ بسته شود و ۲هزار و ۵۰۰نیروی کار معادن بیکار شوند.

به گفته نجارزاده تا قبل از مسدود شدن مسیر صادرات از حدود ۵۸معدن سنگ گچ هرمزگان ۳۰معدن فعال بود، اما در مدت کمتر از ۶ماه تعداد معادن فعال به پنج معدن کاهش یافت.

روزنه‌ای رو به اشتغال جدید

وی یادآور شد: اگر صادرات ادامه یابد و به حدود روزانه ۲۴هزار تن برسد، نه تنها معادن تعطیل شده بازگشایی می‌شوند بلکه حدود ۱۰معدن جدید نیز فعال خواهد شد و علاوه بر بازگشت ۲۵۰۰نیروی کار قبلی، بین ۷۰۰تا یکهزار فرصت شغلی جدید نیز ایجاد می‌شود.

نجارزاده با اشاره به سهم ۲۵درصدی هرمزگان از کل صادرات مواد معدنی کشور اظهار داشت: اداره کل بنادر و دریانوردی در سه ماه گذشته تلاش هی زیادی برای تسهیل و از سرگیری صادرات داشت که این رویه نه تنها به سود معدنکاران و صادرکنندگان است بلکه با فراهم شدن امکان پهلوگیری تعداد بیشتری از کشتی‌ها و پرداخت هزینه خدمات بندری از سوی آن‌ها و همچنین بانکرینگ (تامین سوخت، آب، غذا و دیگر مواد مورد نیاز کشتی) درآمد ارزی بنادر و دریانوردی نیز افزایش خواهد داشت.

افق‌های نو با قدم‌های کوتاه و بلند

نجارزاده اضافه کرد: در حال حاضر حدود یک میلیون و ۷۰۰هزار تن سنگ گچ در معادن استان و بندر شهید رجایی انبار شده که می‌توان در یک برنامه کوتاه مدت در نیمه دوم امسال یک میلیون و ۵۰۰هزار تن آن را صادر کرد و در برنامه بلند مدت نیز باید سه میلیون و ۵۰۰هزار تن سنگ گچ تا پایان سال ۱۴۰۱ صادر شود.

این فعال معدنی تحقق این اهداف را در گرو فراهم شدن شرایطی می‌داند که مهمترین آنها، اختصاص اسکله و حداقل چهار جرثقیل دروازه‌ای (گنتری کرین) و همچنین تخصیص کشتی‌های بدون جرثقیل با قیمت مناسب است.

هرچند به گفته مدیران دولتی و قضایی و تایید معدنکاران بخش خصوصی استان از سرگیری صادرات سنگ گچ اقدامی بزرگ و شایسته تقدیر و حاصل همکاری جمعی است، اما به به نظر می‌رسد این تنها ابتدای راه باشد.

شاید بتوان در حرکت‌های مقطعی و حتی تدابیر دستوری و چکشی به طور موقت روزنه‌ای برای فرستادن سنگ گچ به بازار‌های مقصد باز کرد، اما تداوم این راه و بازماندن مسیر صادرات مستلزم پایداری شرایط فراهم شده است.

چنانچه رویکرد منطقی و عملیاتی میان مدت و بلندمدت ضمیمه این کار نشود چه بسا موانعی سخت‌تر از اسفند سال گذشته دوباره نان مردان گچ را آجر کند.

برای درک بهتر اهمیت موضوع کافیست بدانیم میزان ذخیره واقعی سنگ گچ صادراتی معادن هرمزگان بر اساس اعلام انجمن گچ استان حدود ۷۰۰میلیون تن برآورد شده و قیمت هر تن سنگ گچ صادراتی نیز در حال حاضر بین پنج تا هفت دلار برآورد می‌شود.

شاید همین اعداد و ارقام بود که موجب شد عمان به عنوان مهمترین رقیب منطقه‌ای هرمزگان در صادرات سنگ گچ، میزان تولید خود را از ۳۰۰هزار تن در سال ۲۰۱۰به هشت میلیون تن در سال ۲۰۱۸افزایش دهد.

با رقیبی چنین نزدیک و گام‌هایی چنان بلند، نداشتن راهبرد‌های درازمدت و فراهم نکردن زیرساخت‌های پایدار در بحث صادرات گچ مصداق بارز فرصت سوزی خواهد بود و بیم آن می‌رود که این چراغ دوباره افروخته، به کوچکترین بادی دوباره خاموش شود.

منبع: خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) هرمزگان