بررسی تأثیر مصوبه مالیات از صادرات مواد خام و نیمه خام در صنایع مختلف

به گزارش می‌متالز، اول دی ماه ۱۴۰۰ دولت سرانجام لیست مواد خام و نیمه خامی که در صورت صادرات مشمول قانون مالیات‌های مستقیم می‌شوند را ابلاغ کرد؛ پیش از این صادرات تمام کالا‌ها معاف از مالیات بود.

یکی از ریسک‌های بازار سرمایه ایران این قانون بود که می‌توانست سود آوری شرکت‌ها را در سال ۱۴۰۰ مورد هدف جدی قرار دهد؛ اکنون با توجه به ابلاغ این قانون به نظر می‌رسد مشکلی برای بازار سرمایه ایجاد نشده و نخواهد شد. این قانون با شعار حمایت از نیاز داخل ابلاغ شده است. تولید عمده مواد خام و نیمه خام توسط شرکت‌های بازار سرمایه بیشتر از نیاز داخل است و چاره‌ای جز صادرات آن‌ها نیست، بنابراین تاحدودی مشخص بود این قانون به گونه‌ای خواهد بود که اثر قابل توجهی در شرکت‌های بازار سرمایه نگذارد. با این حال قانون مذکور، پیش از شفاف سازی نهایی، یکی از عوامل نگرانی و افزایش صرف ریسک مورد انتظار سرمایه گذاران (کاهش P/E) در چند ماه اخیر به شمار می‌رفت، که مرتفع شد.

بررسی اثر مالیات بر صنایع اصلی

از منظر ارزش بازار؛ زنجیره فولاد از معدن تا نورد بزرگترین صنعت بازار سرمایه ایران است و پس از آن صنعت پتروشیمی قراردارد (با حذف هلدینگ ها).

صنعت فولاد: در لیست اعلامی توسط دولت نام محصولاتی نظیر سنگ آهن، کنسانتره سنگ آهن، گندله سنگ آهن به چشم می‌خورد این در حالی است که در حال حاضر تقریبا تمامی محصولات تولید شده معادن بزرگ نظیر گهرزمین، گلگهر، چادرملو، صبانور و... در داخل کشور مصرف شده و درآمد فروش این محصولات شامل مالیات بوده است و با این مصوبه تغییری در مالیات آن‌ها ایجاد نمی‌شود. (در مورد شمش فولاد این نگرانی وجود داشت که به عنوان محصول نیمه خام تلقی گردد و شامل مالیات شود؛ که احتمالا به دلیل مازاد ۲۰ میلیون تنی تولید نسبت به نیاز داخل چاره‌ای جز صادرات آن نبوده و همچنان از معافیت مالیاتی صادرات برخوردار است)

صنعت پتروشیمی: در این ابلاغیه نام محصولاتی نظیر اتان، اتیلن، پروپیلن به چشم می‌خورد که این موارد به صورت داخلی و بین مجتمعی معامله شده و صادرات ندارند.

صادرات LPG یا همان پروپان و بوتان شامل مالیات شده است که ۲۵ تا ۳۰ درصد فروش پتروشیمی خارک را شامل می‌شود که درصورت اخذ مالیات می‌تواند تا ۶ درصد از سود این شرکت کاسته شود که اثر محسوسی به شمار نمی‌رود.

پلی پروپیلن و پلی اتیلن ترفتالات نیز در محصولات اولفینی شامل مالیات بر صادرات گشته است. این محصولات بیشتر فروش داخلی دارند و سود آوری جم پیلن و پتروشیمی تنگویان را درگیر نمی‌کند.

علاوه بر این در لیست مورد نظر محصولات آروماتیک مانند بنزن، پارازایلین، اورتوزایلین به چشم می‌خورد که مهم‌ترین شرکت بورسی مربوط به این محصولات؛ پتروشیمی نوری است که تقریبا ۳۰ درصد از فروش شرکت، شامل فروش صادراتی این محصولات است با توجه به حاشیه سود قابل توجه این محصولات، چیزی در حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد از سود این شرکت می‌تواند کاهش یابد.

پیش از این فعالان بازار سرمایه نگران دیدن نام محصولاتی مانند اوره، متانول و پلی‌اتیلن‌ها در لیست مالیات مواد خام و نیمه خام صادراتی بودند که از نام این محصولات در این لیست خبری نیست.
بررسی اثر مالیات بر سایر صنایع

صنایع پالایشی: نام محصولاتی در صنعت پالایش به چشم می‌خورد نظیر مازوت و حلال‌ها و ... مازوت که محصولی زیان ده بوده و اصلا شامل مالیات نمی‌شود. سایر محصولات نیز وزن بسیار کمی را در فروش صادراتی پالایشگاه‌ها دارند.

صنعت مس: با توجه به این که در شرکت ملی مس فروش کنسانتره صادراتی بسیار ناچیز بوده و صرفا کاتد مس صادر می‌کند اثری در سود آوری این شرکت ندارد.

صنعت روانکارها: دو محصول مهم اکسترکت، و روغن پایه مشمول مالیات بر صادرات شده است که باتوجه به اراقام مندرج در صورت‌های مالی شش ماهه شرکت‎های نفت پارس، ایرانول و بهران کمتر از ۱۰ درصد از سود کاهش خواهد داشت و برای نفت سپاهان ۱۰ تا ۱۵ درصد از سود کاهش پیدا می‌کند.

صنعت سرب و روی: عمده فروش اکثر شرکت‌های سرب و روی بازار سرمایه شامل فروش شمش سرب و روی می‌شود که صادرات آن معاف از مالیات است. اما شرکت باما عمده فروش آن صادرات کنسانتره سرب و روی است که شامل مالیات شده است و پیش‌بینی می‌شود این اتفاق باعث کاهش ۲۰ درصدی سود این شرکت شود.

صنعت سیمان: صادرات کلینکر سیمان نیز شامل مالیات بر صادرات شده است، شرکت‌های سیمانی نزدیک دریا و مرز‌های کشور تنها راه صادرات سیمان مازاد کشور را در صادرات کلینکر می‌دیدند که طبق این مصوبه شامل مالیات شده است، با توجه به مشکلات صادرات سیمان و بالابودن ظرفیت تولید داخل، ایجاد مالیات بر صادرات کلینکر غیر منطقی به نظر می‌رسد با این حال فروش صادراتی این محصول شامل مالیات شده است. این موضوع بسته به وزن کلینکر صادراتی در شرکت‌ها در برخی ۰ درصد و در برخی ۱۰ تا ۱۵ درصد از سود شرکت‌ها را کاهش می‌دهد.

بررسی تأثیر مصوبه مالیات از صادرات مواد خام و نیمه خام در صنایع مختلف

یادداشت از امین امیری، کارشناس بازار سرمایه

منبع: پایگاه خبری بازار سرمایه ایران (سنا)