کوه‌خواری و جنگل‌تراشی بیشتر محیط زیست را تهدید می‌کند یا سگ؟!

به گزارش می‌متالز، دکتر کیانا گودرزی، متخصص علوم و مهندسی محیط زیست گرایش تنوع زیستی ضمن انتقاد از انتشار و اظهار نظر‌های افراد مختلف در خصوص موضوع حساس مدیریت حیوانات شهری، گفت: متاسفانه این روز‌ها شاهد این هستیم که برخی بدون هیچ گونه تحقیقی نسبت به انتشار مطالبی از افراد مختلف که بسیاری از آن‌ها هیچ گونه تخصص و دانشی در خصوص کنترل و مدیریت جمعیت حیوانات شهری ندارند، اقدام می‌کنند.

گودرزی افزود: به طور مثال، بار‌ها مطالب تحریف شده و غیر علمی در مورد ارایه آمار اشتباه در مورد تلفات گونه‌های حیات وحش توسط سگ‌ها، بزرگنمایی انگل توکسوپلاسموز و آمار باز هم اشتباه در مورد انتقال این انگل صرفاً از طریق گربه ها، شیطان نمایی حیوانات شهری و ترویج حیوان هراسی مغرضانه به مردم منتشر شده است که متاسفانه مخاطبان این اخبار، مردمی هستند که به طور کلی دانش تخصصی در مورد حیوانات شهری و حیات وحش ندارند و نشر این گونه خبر‌ها صرفا باعث ترویج ترس و نگرانی‌های بی مورد و تشدید حیوان آزاری و بهم زدن افکار عمومی نسبت به مخلوقات خداوند می‌شود.

وی ادامه داد: به طور مثال هنگامی که اطلاعات اشتباه در مورد انگل توکسوپلاسموز به مردم داده می‌شود باعث ایجاد فضای رعب و وحشت بی مورد در بین مردم شده، چون در این نوشته‌ها، تنها عامل انتقال این انگل به انسان را گربه و چاره پیشگیری از ابتلا به این انگل را حذف گربه‌ها عنوان می‌کنند که حاصل آن، اقدامات غیر اخلاقی و غیر کارشناسی برخی مخاطبان نسبت به کشتار گربه‌هاست.

گودرزی گفت: در تمامی منابع معتبر علمی در دنیا گفته شده که توکسوپلاسموز، جزو بیماری‌های خطرناک و کشنده محسوب نمی‌شود و قابل پیشگیری و درمان است. از راه‌های انتقال این انگل کم اهمیت، گوشت آلوده به انگل توکسوپلاسما، سبزیجات رشد کرده در خاک آلوده به این انگل و مدفوع گربه‌های آلوده نه همه گربه‌های سالم است که می‌توانند در ابتلای انسان به توکسوپلاسموز موثر باشند و لازم به ذکر است که تنها افراد دارای سیستم دفاعی ضعیف اگر گوشت خام و نیم پز و سبزیجات آلوده و اگر مدفوع گربه آلوده نه گربه‌های سالم را به طریقی وارد دهان خود کنند احتمال ابتلا به آن را دارند. با این حال اطمینان از سلامت گوشت و سبزیجات مصرفی، رعایت بهداشت در تماس با حیوانات و شستن دست‌ها با آب و صابون قبل از صرف غذا احتمال ابتلا به توکسوپلاسموز را کاهش خواهد داد.

وی خاطرنشان کرد: نکته قابل تامل دیگر این است در حالی برخی اصرار دارند سگ‌ها را تهدید اصلی برای حیات وحش معرفی کنند که ما شاهد تهدید‌های اصلی‌تر و جدی‌تر برای گونه‌های حیات وحش ایران از جمله، سدسازی‌ها، معدن‌کاوی‌ها، کوه خواری، جنگل تراشی و … هستیم که این افراد همه این معضلات جدی‌تر محیط زیستی را نادیده گرفته‌اند.

گودرزی ادامه داد: علاوه بر این، شاهد نظرات غیر کارشناسانه بعضی از کوهنوردان و طبیعتگرد‌ها نسبت به حیوانات شهری هستیم. افرادی که متاسفانه به دلایلی از بعضی حیوانات به قولی انزجار دارند و به طور تکراری و کپی از نظر یک فرد، از راهکار غیر انسانی، غیر استاندارد و غیر علمی یعنی کشتار حیوانات شهری برای تعدیل جمعیت آن‌ها سخن می‌گویند در حالی که صلاحیت علمی و تخصصی برای انتشار موضوع حیوانات شهری که در دنیا به عنوان یک علم شناخته شده را ندارند. به عنوان یک متخصص و محقق تنوع زیستی، از معضل حضور سگ‌ها در مناطق چهارگانه سازمان حفاظت محیط زیست به خوبی مطلع هستم و سال‌هاست نسبت به رفع این معضل جدی در این مناطق انتقاد‌های بیشمار و راهکار‌های بسیار با کمک دیگر متخصصان دلسوز ارایه داده‌ایم.

وی خاطرنشان کرد: از راهکار‌های اساسی و قابل اجرا می‌توان به ممنوعیت یا کاهش ورود گله‌های دام سنتی به این مناطق که هم تهدیدی برای گونه‌های گیاهی و هم گونه‌های جانوری است و اجرا کردن دستورالعمل بین‌المللی به نام ICAM (ائتلاف بین‌المللی مدیریت حیوانات همراه) طبق دستورالعمل سازمان جهانی بهداشت حیوانات (OIE) اشاره کرد. جای بسیار تعجب دارد که این افراد اصرار بر حذف حیوانات شهری (کشتار) به جای جایگزین کردن راهکار‌های استاندارد جهانی و سعی در زیر سوال بردن این ائتلاف بین‌المللی مدیریت حیوانات همراه (ICAM) دارند که دور از مباحث علمی و منطقی است و صرفا از روی احساسات، روش‌های غیر علمی حذف حیوانات شهری را تبلیغ می‌کنند.

گودرزی افزود: مهمترین و کلیدی‌ترین مورد در ائتلاف بین‌المللی مدیریت حیوانات همراه (ICAM)، تمرکز جامع بر دلایل ریشه‌ای مشکل افزایش جمعیت سگ‌هاست، بدین معنی که باید منشأ ورود سگ‌هایی که در جامعه حضور دارند را بررسی کنیم، نه این که تنها به جمعیت کنونی و در معرض دید سگ‌های آواره تمرکز کنیم.

وی تصریح کرد: متاسفانه مدیران شهری ما و در راس آن سیاستگذاران و تدوین کنندگان بخشنامه‌ها و دستورالعمل‌های مدیریت حیوانات شهری در وزارت کشور به هیچ وجه به منشاء حضور سگ‌ها در کشور توجهی نکرده و فقط برای حذف فیزیکی سگ‌ها دستورالعمل صادر کرده‌اند.

گودرزی گفت: ائتلاف بین‌المللی مدیریت حیوانات همراه (ICAM) معتقد است در جایی که حیوانات شهری برای تغذیه خود به منابع غذایی از قبیل پسماند و زباله متکی هستند، کاهش این منابع غذایی قابل دسترسی برای آن‌ها چالش‌های رفاهی منفی چشمگیری به همراه دارد. شاید فکر کنیم کاستن از منابع غذایی، از قبیل زباله‌های قابل خوردن، که در دسترس حیوانات بلاصاحب است راهی مناسب برای مدیریت جمعیت آنهاست، اما این کار چالش‌های رفاهی منفی چشمگیری به همراه دارد به طوری که هر گونه کاهش منجر به سوءتغذیه، و افزایش رقابت و پرخاشگری بین حیوانات به خصوص سگ‌ها بر سر منابع محدود غذائی و نیز تعاملات منفی با مردم بر سر غذا منجر خواهد شد. بنابراین، کنترل جمعیت حیوانات شهری از طریق کاستن از منابع غذایی غیراخلاقی و غیرانسانی و نیز ریسکی برای امنیت عمومی محسوب می‌شود. باید بگویم ما خود مخالف افزایش جمعیت حیوانات شهری، کسب درآمد از طریق کلاهبرداری از حیوانات پناهگاه‌ها، تجارت توله کشی، روش‌های غیراستاندارد و ناصحیح غذارسانی به حیوانات هستیم، اما تمامی این معضلات را می‌توان با ارایه و اجرای راهکار‌های علمی و موثر، کاهش و حتی به طور کامل حل کرد. راه حل غیر اخلاقی کشتار، فقط پاک کردن صورت مساله است نه حل آن.

وی اضافه کرد: نکته بسیار حائز اهمیت درباره افرادی که از حذف حیوانات شهری حتی حذف پرندگانی، چون کبوتر و کلاغ سخن می‌گویند این است که این افراد نمی‌دانند که از نظر اکولوژیکی، تفاوت قابل توجهی بین سگ‌های خیابانی شهری و روستایی وجود دارد چراکه تأثیرات بوم‌شناختی و فشار‌های تکاملی هر کدام از آن‌ها شکل متفاوتی دارد و این در مورد گربه‌ها نیز صحت دارد؛ بنابراین حیواناتی که بیش از صد‌ها سال است عادات غذایی شان طبق زندگی شهرنشینی انسان‌ها تغییر کرده و بسیار به ندرت از غریزه شکار برای تغذیه خود استفاده می‌کنند، به سختی توانایی شکار دارند بنابراین امر غذارسانی مسوولانه، بسیار مهم و الزامی است، زیرا با قطع غذارسانی مسوولانه و استاندارد، رفتار‌های پرخاشگرانه حیوانات به خصوص سگ‌ها افزایش می‌یابد و در نتیجه ریسک و پتانسیل برخورد تهاجمی با انسان را بالا می‌برد. آیکم، اما توصیه می‌کند با مدیریت منابع غذایی در مکان‌هایی که مورد پذیرش افراد جامعه است مهاجرت جمعیت حیوانات شهری برای دستیابی به غذا را مدیریت کنید. گربه و سگی که غذای سالم به جای زباله‌های سرشار از آلودگی و منابع بیماریزا تغذیه کند به مراتب نسبت به حیواناتی که از زباله‌ها تغذیه می‌کنند سالم‌تر و از نظر بهداشت در جامعه و عدم انتقال بیماری‌های مشترک مورد اعتماد هستند.

این فعال و محقق محیط زیست ادامه داد: اگر هدف، حمایت و حفاظت از گونه‌های حیات وحش باشد، باید معرفی حیوانات شهری را به عنوان عامل و مقصر اصلی نابودی گونه‌های حیات وحش در ایران اصلاح گردد، زیرا به عنوان یک متخصص تنوع زیستی عوامل اصلی تری را در کاهش و انقراض گونه‌های حیات وحش در ایران موثر می‌دانم. ما با جمعیت زیادی شکارچی، دامدار، باغدار، کشاورز و مردمان حیوان آزار روبرو هستیم. فیلم‌ها و اخباری که از حملات سگ‌ها به گونه‌های حیات وحش منتشر می‌شود همگی توسط چوپان‌ها، باغدار‌ها و یا شکارچیانی گرفته شده که در منطقه حفاظت شده‌ای پا گذاشته اند که نباید بگذارند چرا که حضور افراد غیر متفرقه به این مناطق ممنوع است. این خطای انسانی است که سگ‌ها را تشویق و تحریک به حمله به گونه‌های حیات وحش می‌کند پس باید برخورد قضایی با این افراد صورت گیرد نه برخورد با سگ‌ها! ما شاهد چرای میلیون‌ها دام سنتی در زیستگاه‌های حیات وحش هستیم که همراه شان سگ‌های گله‌ای هستند که برای جنگیدن و حفاظت از دام‌ها تربیت شده اند و باید از ورود این سگ‌های گله و دام‌ها به زیستگاه‌های حیات وحش ممنوع گردد.

وی در پایان گفت: از تمامی افرادی که به نوعی خود را حامی محیط زیست و حیات وحش معرفی می‌کنند تقاضا دارم دور از مسایل و اعتقادات شخصی خود و با توجه به تجربیات و منابع علمی استاندارد و راهکار‌های اجرایی موفق در دنیا برای مدیریت جمعیت حیوانات شهری از انتشار آمار اشتباه و ساختگی و نشر اکاذیب علیه حیوانات که هیچ سودی برای تحقق اهداف حفاظت از محیط زیست ندارند خودداری فرمایند.

منبع: خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)