جدال فولادسازان القایی برای بقا/ شغل ۱۲۰ هزار نفر در گرو وضعیت بازار آهن اسفنجی

به گزارش می‌متالز، علی‌ اکبر رضایی اظهار داشت: شرکت تعاونی فولاد القایی جامع یزد با عضویت در کارخانه‌های فولاد القایی استان یزد با هدف تامین نیاز تولیدکنندگان عضو این تعاونی ازجمله تامین مواد اولیه شامل آهن اسفنجی، فروآلیاژها، اجرام نسوز، تامین نیاز‌های مشترک اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی اعضا و همچنین خودکفایی و استقلال در تامین مواد اولیه به صورت پایدار با احداث کارخانه‌های زنجیره فولاد از فرآوری سنگ‌آهن تا احداث کارخانه احیا مستقیم (تولید آهن اسفنجی) در استان یزد از سال ۱۳۹۸ تاسیس شد.

دغدغه اصلی فولادسازان القایی

دبیر انجمن تخصصی صنایع همگن فولاد، ذوب و ریخته‌گری استان یزد در ادامه درباره چالش فولادسازان القایی در تامین مواد اولیه خود، عنوان کرد: متاسفانه با توجه به اینکه بیش از ۸۰ درصد از مواد اولیه کارخانه‌های فولاد القایی استان، آهن اسفنجی است، اما در سال‌های اخیر به ویژه در سال ۱۴۰۰ با مشکلات شدید و متعددی در تامین مواد اولیه خود روبه‌رو شده‌اند.

وی تصریح کرد: در حقیقت آهن اسفنجی، گلوگاه صنایع پایین‌دستی فولاد است و کمبود این مواد اولیه و همچنین قیمت نامناسب و کیفیت پایین آن، بازار کارخانه‌های کوچک و بزرگ فولادی را درگیر کرده است. به طوری که این بحران بر کارخانه‌های پایین‌دستی فولادی نسبت به سایر کارخانه‌های زنجیره تاثیر بیشتری گذاشته و باعث برهم زدن تعادل از لحاظ قیمت، عرضه و تقاضا در صنایع پایین دستی فولاد شده و تعطیلی بسیاری از کارخانه‌های فولاد القایی در استان یزد و سایر استان‌های دیگر را به همراه داشته است.

رضایی ادامه داد: در حال حاضر، تولیدکنندگان آهن اسفنجی، تعیین‌کننده قیمت صنایع پایین‌ دستی فولاد هستند که با ادامه این روند، به دلیل قیمت بالای آهن اسفنجی، شاهد تعطیلی کامل کارخانه‌های فولادی القایی خواهیم بود.

دبیر انجمن تخصصی صنایع همگن فولاد، ذوب و ریخته‌گری استان یزد اذعان کرد: کشف قیمت آهن اسفنجی که حاصل مطالعات کارشناسی مفصل، حسابرسی‌های دقیق و چندجانبه و مورد توافق و عمل تولیدکنندگان بالادست و پایین‌دست زنجیره فولاد در طی یک دهه گذشته بوده است با بی‌تدبیری و برخورد‌های هیجانی و غیرواقع بینانه و البته استفاده ابزاری از بورس کالا، باعث بهم ریختگی و عدم توازن شده است؛ به گونه‌ای که به عنوان مثال، قیمت آهن اسفنجی بعد از عرضه در بورس کالا از ۵۰ درصد متوسط ۱۵ روزه شمش خوزستان به بیش از ۷۰ درصد رسیده و ضمن انباشت حاشیه سود در حلقه‌های بالایی زنجیره فولاد، موجب زیان‌دهی کارخانه‌های ذوب القایی شده است که قابل تداوم نخواهد بود. همچنین عرضه بسیار محدود و قطره‌چکانی آهن اسفنجی در بورس کالا، باعث رقابت کاذب و افزایش قیمت رقابتی می‌شود.

استفاده از قراضه آهنی به‌ صرفه نیست

مدیرعامل شرکت تعاونی تولیدکنندگان فولاد القایی استان یزد در پاسخ به سوالی در خصوص وضعیت بازار ضایعات آهنی، توضیحاتی را ارائه داد و گفت: با توجه به بازار نابه‌سامان قراضه آهنی، عدم کیفیت آن و مسائل زیست‌محیطی، کارخانه‌های فولادی در مرحله اول تمایل زیادی جهت استفاده از قراضه آهنی را ندارند و از سوی دیگر، با توجه به اینکه عمده مصرف‌کنندگان قراضه آهنی، شرکت‌های قطعه‌ریز و کارخانه‌های بزرگ تولیدکننده محصولاتی نظیر مقاطع تخت و گرد هستند، باعث افزایش قیمت این مواد شده است. به صورتی که قراضه آهنی در بورس کالا با قیمت تقریبی ۱۲۰ تا ۱۲۳ هزار ریال عرضه شده است و استفاده از این ماده اولیه برای کارخانه‌هایی که صرفا تولید شمش (بیلت) دارند، اصلا توجیه‌پذیر نیست. قیمت قراضه آهنی و محصول تولیدی حتی در بعضی مواقع ۱۰۰ تا ۳۰۰ تومان با هم اختلاف داشته است که به هیچ‌وجه صرفه اقتصادی ندارد.

واردات قراضه آهنی دور ذهن است

رضایی اظهار کرد: کشور‌های همسایه ازجمله ترکیه، پاکستان و هند بزرگ‌ترین واردکنندگان قراضه آهنی در منطقه هستند و قیمت آن در این بازار‌ها حتی گاهی اوقات از قیمت بیلت فوب دلار آزاد بیشتر می‌شود. به طور مثال، در ابتدای سال ۲۰۲۲ قیمت شمش فولاد ۴۶۰ دلار بود و قیمت قراضه آهنی ترکیه ۴۶۹ دلار ثبت شد؛ بنابراین قیمت‌های یاد شده عملا فکر واردات قراضه آهنی را از ذهن دور می‌کند. این شرایط قیمتی حتی باعث شده است تولیدکنندگان کشور‌های همسایه شمش تولیدی ایران را از قراضه آهنی ارزان‌تر بخرند و این موضوع عمق فاجعه که از بین رفتن منابع، امکانات، انرژی و... است را نشان می‌دهد.

اشتغال مستقیم ۲۰ هزار نفری در فولادسازی القایی

وی عنوان کرد: صنعت فولاد یک صنعت اشتغال‌زا است و بیش از ۲۰ هزار نفر در حوزه فولادسازی به روش القایی به صورت مستقیم در سراسر کشور مشغول به کار هستند و بر اساس گواه کارشناسان و صاحب‌نظران به ازای هر نفر اشتغال مستقیم، ۶ نفر اشتغال غیرمستقیم ایجاد می‌شود؛ یعنی ۱۲۰ هزار نفر در این صنعت به صورت غیرمستقیم خدمت‌رسانی و کسب درآمد می‌کنند.

این مقام مسوول دلایل افزایش قیمت آهن اسفنجی که منجر به تعطیلی واحد‌های القایی در سراسر کشور شده است را «شایعه قطع گاز و خاموشی کارخانه‌های تولیدکننده آهن اسفنجی و ترس از کمیاب شدن این محصول»، «صادرات بی‌رویه به کشور‌های همسایه»، «انعقاد قرارداد‌های صوری کارخانه‌های دولتی و خصولتی بزرگ قبل از صادر شدن دستورالعمل عرضه کلیه محصولات فولادی در بورس کالا»، «تبعیت قیمت آهن اسفنجی از کشور‌هایی نظیر هند که گاز ندارد و تکنولوژی و کیفیت محصول آن با ایران تفاوت دارد»، «عدم عرضه مکفی در بورس کالا و عرضه قطره چکانی در بورس کالا جهت رقابت کاذب و بالا نگه داشتن قیمت این کالا» و «توافقات پشت پرده تولیدکنندگان آهن اسفنجی جهت بالا بردن قیمت» دانست.

دبیر انجمن تخصصی صنایع همگن فولاد، ذوب و ریخته‌گری استان یزد در پایان تاکید کرد: اگر قیمت آهن اسفنجی متعادل نشود، باعث بیکاری بیش از ۱۲۰ هزار نفر پرسنل زحمتکش این صنایع، زیان کارخانجات فولادی و تعطیل شدن کامل کارخانه‌های فولادی به روش القایی می‌شود که این تعطیلی جدا از مسائل مطرح شده، موجب برهم خوردن عرضه و تقاضا در کشور می‌شود و کارخانه‌های بزرگ دولتی امکان صادرات و ارزآوری برای کشور را از دست می‌دهند و مجبور می‌شوند به پشتیبانی از بازار داخلی برآیند که این موضوع، التهاب بازار و افزایش قیمت را در بر خواهد داشت و نتیجه آن جدا از تورم و این صنعت، باعث افزایش قیمت در صنایع مصرف‌کننده فولاد ازجمله پروژه مسکن ملی، خودرو و ... می‌شود.

منبع: فلزات آنلاین