ایراد اساسی اقدام حاشیه ساز صندوق فولاد در فروش سهام سایپا

به گزارش می‌متالز، هادی جمالیان درباره اقدام جنجالی و حاشیه ساز دو روز گذشته صندوق فولاد در فروش سهام سایپا با قیمت‌های منفی، اعلام کرد: طی دو روز گذشته بحث فروش سهام سایپا توسط صندوق بازنشستگی کارکنان فولاد بسیار مورد توجه بود. این صندوق سهامدار عمده سایپا است و فروش در محدوده‌های منفی کامل عده‌ای را بسیار عصبی کرد.

بویژه اینکه سهم پس از آن با صف فروش چند صد میلیونی مواجه شد و کار به جایی رسید که مدیر عامل صندوق فولاد و مقام ناظر مصاحبه کردند. اولی توجیه کرد و دومی وعده برخورد داد. البته به شرط اینکه اثبات شود سوء نیتی در کار بود!

برخی معترضان معتقدند فروش سهام این شرکت توسط سهامدار عمده باید محدود به بازار دوم و بصورت بلوکی باشد. چرا که فروش خرد باعث اثرگذاری بر روند بازار می‌شود، اما اشکال کار نه در رفتار صندوق فولاد است و نه سهامداران معترض بی راه می‌گویند!

مادام که آیین نامه‌های معاملاتی، کلی نویسی شده باشد و سلیقه‌ای اجرا شوند چنین پدیده‌هایی به صورت متواتر رخ می‌دهند. رفع این تعارض یک راه حل منطقی بیشتر ندارد: شفافیت آیین نامه معاملات و استاندارد سازی فرآیند نظارت.

اگر سهامدار عمده با هر تعریفی، اجازه معامله در بازار اول و بصورت خرد را دارد که دارد پس در هر نقطه از دامنه مجاز می‌تواند معامله کند. اگر دستور رنج (ورود قیمت به سامانه بالاتر یا پایین‌تر از قیمت آخرین مظنه موجود در بازار) مجاز است قاعدتا بین منفی ۵ و یک تفاوتی نیست. مگر اینکه آیین نامه معاملات این‌ها را دقیقا مشخص کرده باشد که نکرده است.

اگر اعتقاد بر این است رفتار سهامدار عمده دیگر سهامداران را گمراه می‌کند باید در آیین نامه، سهامدار عمده را محدود کرد کما اینکه این محدودیت زمانی در بخش‌هایی از بازار اعمال می‌شد. اگر سهامدار خرد نباید معاملات را بر مبنای رفتار سهامدار عمده تنظیم کند پس بی جهت مصاحبه و وعده برخورد داده و انتظار بی جا ایجاد نشود.

البته آنچه نهاد ناظر را در این زمینه منفعل کرده، انتظار بی جایی است که هم از سوی بدنه بازار و هم از سوی ارکان حاکمیت در مواقع ریزش از نهاد ناظر ایجاد می‌شود مبنی بر اینکه این نهاد واسطه شود برای حمایت از بازار توسط سهامداران عمده!

وقتی برای حمایت از بازار انتظار می‌رود سهامدار عمده در بازار اول خرید کند اجازه فروش هم در همین بازار داده می‌شود. ناظری که امروز به سهامدار عمده زنگ می‌زند و می‌خواهد قیمت را تا فلان درصد بالا بیاورد، فردا نمی‌تواند مانع فروش سهام توسط همین سهامدار بشود. اگر به قاعده‌ای روشن وفادار نبود همه چیز در تاریکخانه‌ها تعیین و بستر فساد هم مهیا می‌شود. منطق بازار روشن است و دو طرف دارد و در هر دو طرف بازار هم امکان دستکاری قیمت و تبانی و فساد وجود دارد.

آیین نامه‌های معاملاتی به ویژه در بخش دستکاری قیمت و معامله بر مبنای اطلاعات نهانی بسیار کلی و قابل تفسیر نوشته شده اند و همین مساله باعث شده بسیاری از معاملات که ممکن است یک فعال بازار حق طبیعی بداند عینا از سوی ناظر یا دیگر فعالین بازار مصداق تخلف قلمداد شود.

باید قواعد بازی را شفاف و سخت گیرانه و دقیق برخورد کرد. اگر در چنین شرایطی کسی با رعایت قواعد بازی (قواعد نوشته شده و شفاف و نه سلیقه ی) معامله کرد، حق اعتراض وجود ندارد و اگر کسی قاعده را به هم زد، ناظر حق اغماض ندارد.

منبع: بورس پرس