تامین انرژی، ابرچالش صنعت فولاد است

به گزارش می‌متالز، مدیرعامل هلدینگ توسعه صنایع و معادن غدیر درباره چالش تامین انرژی در صنعت فولاد اظهار کرد: من بار‌ها عنوان کرده‌ام که این روز‌ها موضوع تامین انرژی ابرچالش صنعت فولاد و صنایع دیگر به‌شمار می‌رود و در این زمینه حتی نیاز به ارائه آماردهی دقیق نیست، اما در این راستا می‌توان گزارش‌های سه ماه چهارم سال گذشته و ۶ ماه نخست ۱۴۰۱در آینده از واحد‌های تولیدی به‌ویژه صنایع فولاد و پتروشیمی را مشاهده کرد و متوجه شد که این چالش واقعیت‌های خودش را به‌خوبی نشان می‌دهد. پیامد‌های تامین انرژی در صنعت فولاد در دو حوزه این صنعت را با چالش روبه‌رو خواهد کرد؛ یکی در راستای کاهش تولید و دیگری در راستای کاهش حاشیه سود خواهد بود.

کاهش سوددهی فولادسازان از ۳۸ درصد به ۳۲ درصد

سیدابوتراب فاضل در ادامه با اشاره به عملکرد غدیر ایرانیان عنوان کرد: سال گذشته اگر در غدیر ایرانیان با چالش انرژی و گاز روبه‌رو نبودیم، تولید یک میلیون تن را رد می‌کردیم و حتی تولید یک میلیون و ۱۰۰ هزار تن را نیز پیش‌بینی کرده بودیم، اما با وجود تعطیلی‌های قطعی برق و گاز همکاران ما با تلاش بی‌وقفه میزان تولید را به ۹۳۰ هزار تن رساندند. این کاهش میزان تولید، سبب عدم سوددهی خواهد شد که در نتیجه سبب کاهش حاشیه سود کل بنگاه می‌شود. وی در ادامه با اشاره به میانگین سود‌های سال گذشته فولادسازان عنوان کرد: سال گذشته به‌صورت میانگین ۳۸ درصد سود برای بنگاه‌های تولیدی فولادی به ثبت رسیده بود، اما امسال این میزان سود به ۳۲ درصد رسیده است. اگر این روند ادامه داشته باشد با توجه به روند نرخ تامین مالی بالای بازار ایران، بدون شک واحد‌ها دچار مشکل در سوددهی خواهند شد و این چندان جالب نیست.

مدیرعامل هلدینگ توسعه صنایع و معادن غدیر در ادامه تاکید کرد: قصد ندارم آینده را تاریک تصور کنم، اتفاقا نگاه خوش‌بینانه به آینده این صنعت دارم. اما در وضعیت کنونی باید بپذیریم که با چالش روبه‌رو شده‌ایم، اگر سال گذشته به تامین انرژی عنوان «چالش» دادیم، امسال باید به آن عنوان «ابرچالش» و سال آینده باید عنوان «بحران» بر آن بنهیم. به این دلیل که سود‌های عملیاتی این موضوع خودش را به‌خوبی نشان داده که قطع شدن برق و گاز چه تاثیری به همراه آورده است. فاضل در ادامه تاکید کرد: یک واحد فولادسازی مگر چند روز می‌تواند به خاطر برق و گاز تعطیل باشد؟ تولید یک زنجیره به‌شمار می‌رود، برای نمونه عنوان می‌شود که در فصل تابستان واحد اسفنجی برقی تامین می‌کند، اما زمانی که واحد تولید شمش را تعطیل می‌کنید، این دومینو به واحد‌های پایین‌دستی نیز آسیب وارد می‌کند. همچنین آهن اسفنجی به مدت سه روز می‌تواند ذخیره بماند، وگرنه دیگر قابل نگهداری نیست، یا آتش می‌گیرد یا دچار ضایعات می‌شود.

فولادسازی نیازمند بستر مناسب است

وی با تاکید بر این موضوع که امیدواریم دولت فکری کرده باشد، در کوتاه‌مدت تدبیری از سوی دولتمردان دیده نشده است و آمار کسری برق در سال‌جاری از سال گذشته بیشتر برآورد شده که در نوع خود یک فاجعه به‌شمار می‌رود، گفت: صنایع بر بستر یک زیرساخت ساخته می‌شوند. زمانی که یک واحد تولید آهن‌اسفنجی به بخش خصوصی داده می‌شود، بر این اساس است که آب، برق و گاز و به‌صورت کلی انرژی آن باید از سوی دولت مهیا شده باشد. بخش خصوصی با پیش‌فرض وجود این بستر‌ها و زیرساخت‌ها حاضر به سرمایه‌گذاری می‌شود. امیدواریم مدلی را بشود طراحی کرد تا بتوان از این بحران عبور کرد، برای نمونه یا برق وارد کرد یا کنسرسیوم‌های بزرگ فولادی برای واردات برق ایجاد کنیم.

مدیرعامل هلدینگ توسعه صنایع و معادن غدیر در ادامه تاکید کرد: من معتقدم باید به‌دنبال فوری‌ترین راهکار‌ها برای حل این چالش بود.

فاضل ادامه داد: بعضا پیش می‌آید که درباره بازار‌های آینده فولاد در منطقه صحبت می‌کنیم که اگر عراق وارد بازار تولید آهن شود، چه می‌شود یا اگر کشور جدیدی وارد بازار شود یا نشود، چه اتفاقی برای صنعت فولاد ما روی می‌دهد، تمام این‌ها تحلیل هستند، درحالی‌که آنچه ما در آن قرار گرفته‌ایم توصیف است که هم‌اکنون در صنعت فولاد با چالش انرژی در زمینه تامین آب، برق و گاز قرار گرفته‌ایم. وی با اشاره به این موضوع که برای نمونه در فولاد نی‌ریز مشکل تامین آب را از طریق انتقال آب از خلیج‌فارس حل می‌کنیم، گفت: تیر ماه سال‌جاری فولادسازی یک میلیون تنی نی‌ریز را راه‌اندازی می‌کنیم که برای آن به ۱۲۰ تا ۱۳۰ مگاوات برق نیاز داریم. طرح توسعه گندله‌سازی را ۳۰ درصد پیش برده‌ایم که نیاز به برق و گاز دارد.

مدیرعامل هلدینگ توسعه صنایع و معادن غدیر ادامه داد: خواهش من این است که نهاد‌های مدنی این صنعت به‌ویژه انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران بسیار جدی این موضوع را در دستور کار خود قرار دهند. در این راستا می‌توان سوددهی شرکت‌های فولادی را در نیمه نخست سال‌جاری با سال‌های گذشته مقایسه کرد.

فاضل با اشاره به این موضوع که باید گام‌های اساسی برای رفع چالش انرژی برداشته شود، گفت: سال گذشته با برگزاری سمینار برق و گاز صنعت فولاد، در این زمینه طرح موضوع به خوبی انجام شد، اما هم‌اکنون باید به حل مساله برسیم. دولت باید در این وضعیت به فولادسازان کمک کند و من فکر می‌کنم بهترین کمک در وهله نخست بحران تلقی کردن این چالش است. وی ادامه داد: سال گذشته عنوان شد که حدود ۶ میلیون دلار ناشی از قطعی برق به صنعت فولاد خسارت وارد شده و این موضوع در صورت‌های مالی شرکت خودش را نشان داده است و امسال این موضوع نیز بدتر خواهد شد؛ بنابراین ضروری است که نهاد‌های مدنی با فولادسازان گفتگو کنند و زمانی را برای حل این مشکل در نظر بگیرند، برای نمونه مشخص کنند که تا سال ۱۴۰۵ بحران انرژی فولاد را حل کنند. حل این بحران در انجمن قابل بحث است.

تجدیدنظر در طرح‌های توسعه‌ای فولاد

مدیرعامل هلدینگ توسعه صنایع و معادن غدیر در پاسخ به این پرسش که با توجه به شرایط موجود چه اندازه ضروری است که در زمینه بحث‌های توسعه‌ای تجدیدنظر کنیم، گفت: شاید ناچار باشیم سوگیری خود را درحوزه فولاد تغییر دهیم. در زمینه آمایش سرزمین حتما باید این کار را انجام دهیم. من معتقدم باید قانونی در مجلس شورای اسلامی تصویب شود که از امروز تا اطلاع ثانوی احداث واحد‌های آب‌بر و انرژی‌بر مانند فولاد غیر از کنار آب‌های ساحلی ممنوع شود. این مساله باید قانونی شود. برای نمونه اگر به یک واحد فولادسازی در آذربایجان آهن‌اسفنجی نرسد، باید مواد مورد نیاز خود را از کجا تهیه کند؟

فاضل همچنین با اشاره به موضوع حمل‌ونقل در صنعت فولاد عنوان کرد: در زمینه حمل‌ونقل با مشکل روبه‌رو هستیم، ریل باری خوبی نیز در این حوزه نداریم تا نقل‌وانتقال با آن انجام بگیرد؛ بنابراین در زنجیره فولاد علاوه بر تامین انرژی شامل آب، برق و گاز، موضوع مهم دیگر حمل‌ونقل است. وی با تاکید بر این موضوع که با توجه به شرایط موجود حتما باید در طرح آمایش سرزمین و احداث واحد‌های جدید تجدیدنظر انجام شود، گفت: باید الزامات جدید مانند در کنار دریا قرار گرفتن و دسترسی آسان به ساحل و راه‌های دریایی و همچنین دسترسی آسان به زنجیره تولید در نظر گرفته شود؛ چراکه در حال حاضر هزینه تمام‌شده واحد‌هایی که دور از زنجیره تولید هستند، بالاتر است، برای نمونه یک واحد فولادسازی ۷۰۰ کیلومتر با یک واحد آهن اسفنجی فاصله دارد، حمل‌ونقل جاده‌ای آن بسیار گران می‌شود و قیمت تمام‌شده آن‌ها را با فاصله معناداری افزایش می‌دهد.

زنجیره فولاد از تامین انرژی تا لجستیک

مدیرعامل هلدینگ توسعه صنایع و معادن غدیر در ادامه توضیح داد: تا محصول به بازار برسد هزینه حمل‌ونقل نیز به آن افزوده می‌شود، درحالی‌که در دنیا تمام این حمل‌ونقل به صورت ریلی انجام می‌شود. تامین این زیرساخت‌ها باید در رویکرد دولت‌ها قرار بگیرد، از این‌رو در زنجیره فولاد باید لجستیک نیز در نظر گرفته شود. برای نمونه در زنجیره فولاد از سنگ‌آهن، کنسانتره، گندله، آهن‌اسفنجی و شمش فولاد و ... باید دو موضوع مهم را در نظر گرفت، یکی تامین انرژی شامل آب، برق و گاز و دوم لجستیک است. فاضل در ادامه یادآور شد: زمانی که یک واحد راه‌اندازی می‌شود چندین طرح توسعه برای آن در نظر گرفته می‌شود، اما راه‌اندازی این طرح‌های توسعه به سادگی امکان‌پذیر نخواهد بود. با توجه به این شرایط بسیار مهم است که بررسی طرح آمایش سرزمین به‌صورت الزامی مورد توجه قرار گیرد، وگرنه در این صنعت دچار بحران خواهیم شد؛ چراکه حدود ۲۵ تا ۲۷ میلیارد دلار طی سال‌های اخیر در زمینه فولاد سرمایه‌گذاری کرده‌ایم که باید الزامات آن را ایجاد کنیم.

منبع: دنیای اقتصاد