استفاده از تجربه شرکت‌ها در حوزه آب، تامین آب پایدار صنایع معدنی را به همراه دارد/ بررسی وضعیت تامین آب صنایع معدنی و شناسایی راهکار‌ها

به گزارش می‌متالز، منیژه غلامرضایی در وبینار تامین آب پایدار معادن و صنایع معدنی با بیان این مطلب گفت: با توجه به وضعیت خشکسالی مداوم جهانی و از جمله ایران و متعاقب آن چالش‌های حاصل شده در بخش آب، موضوع تامین آب پایدار برای صنایع مختلف از جمله بخش معدن و صنایع معدنی مورد توجه جدی است.

وی ادامه داد: برگزاری وبینار مذکور با هدف بررسی وضعیت تامین آب صنایع معدنی و شناسایی راهکار‌ها و تجربه‌های حاصل شده در زمینه تامین پایدار آب این شرکت‌ها صورت گرفت و شرکت‌های فعال در این حوزه، به ارائه دستاورد‌های به دست آمده در افزایش بهره وری و کاهش مصرف، بازچرخانی، تصفیه آب، استفاده از پساب‌های صنعتی و نیز انتقال آب دریا پرداختند.

مدیر زیرساخت ایمیدرو با اشاره به نقش ایمیدرو در طرح‌های بزرگ تامین آب کشور از جمله انتقال آب خلیج فارس به فلات مرکزی، گفت: امیدواریم با هم افزایی و بهره گیری از تجربه‌های ارزشمند شرکت‌های فعال، نسبت به بهینه سازی و تامین آب پایدار بخش معدن و صنایع معدنی اقدام کنیم.

آمادگی شرکت بین المللی برای اجرای طرح‌های انتقال آب

نماینده شرکت بین المللی مهندسین مشاور ILF با اشاره به اینکه این شرکت اتریشی با بیش از ۴۰ شعبه در سراسر جهان، بیش از ۵۰ سال سابقه در زمینه اجرای پروژه‌های "انرژی، آب، محیط زیست، زیر ساخت و حمل و نقل"فعالیت دارد، گفت: این شرکت آمادگی انجام خدمات مشاوره، مهندسی و مدیریت پروژه در ایران را در بخش‌های مختلف دارد.

وی ادامه داد: شرکت فوق در اغلب مگاپروژه‌های شیرین سازی و انتقال آب در سطح جهان و به ویژه در منطقه خاورمیانه و خلیج فارس (از جمله پروژه انتقال آب خلیج فارس به فلات مرکزی) فعال است. «آی اِل اف» به عنوان مبدع سیستم انتقال آب در سیکل بسته (تحت فشار)، دارای سوابق جهانی مهندسی بزرگترین سیستم‌های انتقال آب شور و شیرین با بیش از ۱۱۰۰۰ کیلومتر طرح است.

کاهش قابل توجه آب در فولاد مبارکه

سید امیر طباطبائیان، مدیر انرژی سیالات فولاد مبارکه با بیان اینکه ۴۳ درصد از آب مورد نیاز این شرکت از محل تصفیه پساب‌های شهری و صنعتی تامین می‌شود، گفت: از جمله اقدامات فولاد مبارکه در این زمینه، تصفیه پساب‌های شهری و استفاده مجدد آن در صنعت و تبدیل برج‌های خنک کن تَر به هیبریدی بود که روند انجام آن با دیگر صنایع به اشتراک گذاشته شد.

وی افزود: نتیجه اقدامات صورت گرفته، کاهش مصرف ویژه آب خام بر تن اسلب بود. به طوری که در سال گذشته با مصرف ۱۴.۷ میلیون متر مکعب آب خام و تولید ۶ میلیون و ۷۰۰ هزار تن فولاد خام مصرف ویژه آب ۲.۲ متر مکعب به ازای تولید تختال بود.

طباطبائیان با اشاره به کاهش سهم مصرف فولاد مبارکه از زاینده رود بیان داشت: از سال ۱۳۹۳ تا ۱۴۰۰ میزان استحصال آب از پساب‌های شهری و صنعتی در این شرکت حدود ۱۳ برابر شده است. در سال گذشته در مجموع ۱۱.۱ میلیون متر مکعب آب صنعتی از محل تصفیه پساب شهری و صنعتی برای نواحی تولیدی تامین شده است

وی ادامه داد: آب مورد نیاز سالانه این شرکت در سال ۷۰ با ۲.۴ میلیون تولید حدود ۴۰ میلیون لیتر مکعب (براساس طراحی) بوده است. این رقم در سال ۱۴۰۰ با ۶.۷ میلیون تولید به ۱۴.۷ میلیون لیتر مکعب رسیده است.

۳ درصد آب مصرفی کشور در بخش صنعت

محسن ولی، مدیر واحد معاونت مهندسی شرکت فولاد تکنیک در این وبینار با بیان اینکه ایران با بارشی معادل یک سوم متوسط بارش جهان و یک دوم متوسط بارش آسیا در منطقه¬ای خشک و کم آب قرار دارد، گفت: اطلاعات این بخش نشان می¬دهد که متوسط حجم جریانات سطحی حدود ۵۰ درصد میزان بلندمدت آن است که با توجه به الگو‌های مصرف آب، میزان بارندگی و نرخ تبخیر و تعرق در کشور، وضعیت نامطلوبی در آینده خواهد داشت.

وی ادامه داد: طبق برآورد سال ۹۹، حدود ۸۸ درصد آب مصرفی در بخش کشاورزی، ۹ درصد میزان آب مصرفی کشور در بخش شرب و ۳ درصد در بخش صنعت بوده است. از میزان آب مصرفی بخش صنعت، ۲ دهم آن به بخش فولاد اختصاص یافته است.

ولی با بیان اینکه در حال حاضر سهم آب مصرف شده در بخش صنعت فولاد (حدود ۰.۲ درصد) در مقایسه با بخش کشاورزی ناچیز است، اذعان کرد: با این حال، بررسی رویکرد توسعه اقتصادی در جهان، حاکی از افزایش تدریجی این سهم با روند توسعه صنعتی است، ضمن اینکه تامین آب برای صنایع و معادنی که معمولا در مناطق دور از منابع آب شکل گرفته‌اند، مساله مدیریت منابع آب در این بخش‌ها را پراهمیت‌تر می‌کند.

وی افزود: در صنعت فولاد، فرایند‌های مرتبط با فولادسازی (کنوتوری و کوره قوس الکتریکی) و نورد ورق سنتی، رکورددار مصرف آب در زنجیره فولاد است. فرایند‌های تمیزکاری و کنترل غبار نیز از دیگر مصرف کنندگان آب در این صنعت به شمار می‌روند.

نماینده شرکت فولاد تکنیک خاطرنشان کرد: استفاده از کولر‌های هوایی (Air Cooler)، استفاده از برج‌های خنک کننده هیبریدی، استفاده از آب با کیفیت بالاتر (سختی کمتر)، استفاده از غبارگیر‌های خشک (بگ فیلتر یا الکترواستاتیک فیلتر) به جای غبارگیرهای‏تر (ونتوری اسکرابرها)، تصفیه مجدد و بازیافت پساب در صنعت و بازچرخانی آب در فرایند‌ها از راهکار‌های کاهش مصرف آب است.

وی ادامه داد: استفاده از برج خنک کننده هیبریدی در شرکت فولاد مبارکه، باعث صرفه جویی ۱۲.۹ درصدی، استفاده از برج خنک کننده هیبریدی و کولر هوایی در فولاد ابرکوه صرفه جویی ۶۲ درصدی و استفاده از کولر‌های هوایی و بالا بردن کیفیت آب جبرانی با استفاده از آب دمین، صرفه جویی ۶۸ درصدی در مصرف آب را به همراه داشته است.

اجرای طرح تصفیه فاضلاب شهری؛ برای مصرف عامه و تولید

مجید فریور، کارشناس ارشد انرژی مجتمع فولاد خراسان در این جلسه با اشاره به اینکه این مجموعه در راستای مسئولیت‌های اجتماعی و تضمین دسترسی به زیرساخت‌های تولید پایدار خود در حوزه آب، در مهر سال ۱۴۰۰ اقدام به امضای قرارداد ۲۹ ساله با شرکت آب و فاضلاب استان خراسان رضوی کرد.

وی افزود: این اقدام با هدف سرمایه گذاری در توسعه شبکه جمع آوری فاضلاب شهری نیشابور به طول ۲۸۰ کیلومتر شامل ۵۰ هزار فقره انشعاب و ایجاد تصفیه خانه با ظرفیت ۴۰ هزار متر مکعب در شبانه روز کرد. این طرح، علاوه بر تضمین دسترسی مجموعه فولاد خراسان به آب مورد نیاز فرآیند‌های تولیدی و طرح‌های توسعه آینده خود، امکان دسترسی سایر مصرف کنندگان منطقه به این منبع آبی را نیز فراهم خواهد کرد.

فریور گفت: ساخت سد مخزنی بار نیشابور نیز اقدام دیگر شرکت فولاد خراسان بود که با هدف تأمین آب فولاد خراسان به میزان ۵ میلیون متر مکعب در سال، تامین آب شرب شهرستان‌های نیشابور و فیروزه به میزان ۷ میلیون متر مکعب در سال و مهار سیلاب‌های فصلی و جلوگیری از خسارت به اراضی و روستا‌های مسیر رودخانه و بهبود و تنظیم حقابه و افزایش درآمد کشاورزان در سال ۹۴ به بهره برداری رسید.

وی ادامه داد: ساخت مخازن ذخیره سازی پساب صنعتی به منظور تصفیه و بازگردانی به چرخه تولید، اقدام دیگر شرکت مذکور است که با اتمام آن، ۲۰ درصد از مصرف آب خام نواحی تولیدی این مجموعه صنعتی کاهش خواهد یافت.

بازگشت ۸۵ درصد آب حاوی مواد شیمیایی به کارخانه

محمدرضا معمار، مدیر تحقیق و توسعه مجتمع طلای موته در این وبینار با اشاره به مصرف حدود ۳۳۵ هزار متر مکعبی این شرکت در سال، گفت: شرکت موته برای بهینه سازی مصرف آب، ۴ طرح را اجرایی کرده است. با احداث واحد آبگیری برای باطله خروجی از کارخانه، ۸۵ درصد آب حاوی موادشیمیایی به کارخانه بازگشت داده می‌شود و دوباره مصرف می‌شود.

وی ادامه داد: طرح‌های دیگر، آبیاری تحت فشار، اجرای سیستم تصفیه فاضلاب کارواش و استفاده مجدد آن و نیز طرح پژوهشی شناخت اثر کیفیت آب مورد استفاده در فرآیند‌های لیچینگ و جذب بر بهره وری تولید توسط دانشگاه صنعتی اصفهان انجام شده است. نتایج حاصل از این طرح ها، به صرفه جویی سالانه ۲۸۳ هزار متر مکعب می‌انجامد.

استفاده از فناوری نانو در تصفیه آب

علیرضا رخشا، مدیرعامل شرکت پیام آوران نانو فناوری فردانگر با اشاره به طرح‌های اجرایی در حوزه آب بیان داشت: این طرح‌ها شامل نمک زدایی با مکانیزم ZLD و MLD، حذف کدورت از آب و پساب، حذف فلزات سنگین، تصفیه پساب RO، بازیابی عناصر با ارزش از پساب، تصفیه پساب حاوی مواد شیمیایی، تصفیه پساب‌های روغنی و نانو حباب ساز است.

وی افزود: فناوری‌های مورد استفاده در تصفیه آب و پساب معدنی مشتمل بر الکترودیالیز معکوس، نانو فیلتراسیون، اولترا فیلتراسیون، الکترو اکسیداسیون و کریستالیزاسیون سرد است.

مسیریابی خطوط انتقال آب دریا تا پایان شهریور

اله وردی، مدیر برنامه ریزی شرکت تامین آب صنایع و معادن ایران (ایمواسکو) در این وبینار با اشاره به اجرای ۲ خط انتقال آب دریای عمان و خلیج فارس به استان‌های فلات مرکزی و شرق گفت: نقشه مسیریابی به طور کامل انجام شده است. کل مسیریابی ۱۴۷۷ کیلومتر است که ۳۹۲ کیلومتر واگذار شده است. موارد باقی مانده نیز تا پایان شهریور امسال واگذار می‌شود.

وی ادامه داد: در این طرح، ۱۸۸۸ نفر به طور مستقیم و غیر مستقیم در اجرای این طرح‌ها مشارکت دارند و ۱۲۰ دستگاه ماشین آلات سنگین فعال است.

کاهش مصرف آب از ۴۰ لیتر به ۲۶ لیتر بر ثانیه

محمدعلی اقبال، رئیس مهندسی صنایع و سیستم‌های شرکت آهن و فولاد غدیر ایرانیان گفت: این شرکت طرح کاهش مصرف آب را طی ۲ مرحله شامل تفکیک آب‌های پروسس و ماشینری (در طراحی اولیه تامین آب‌ها از یک منبع بودند)، خرید و نصب یک دستگاه RO برای تامین آب ماشینری و استفاده از پساب، تصفیه آن و مصرف در فضای سبز (مرحله نخست) و نیز حذف RO و به جای آن نصب سختی گیر (در مرحله دوم) بود.

وی ادامه داد: مصرف آب این شرکت در مرحله نخست از ۴۰ لیتر بر ثانیه به ۲۸ لیتر بر ثانیه و طی مرحله دوم به ۲۶ لیتر بر ثانیه کاهش یافت.

منبع: ایمیدرو