درآمد‌های میلیاردی معادن و ضرر و زیان روستاها/ سهم یک درصدی معادن به توسعه و بهسازی زیرساخت‌های روستایی نرسید

به گزارش می‌متالز، شهرستان تربت حیدریه در کنار بیشترین تولید زعفران کشور دارای ظرفیت‌های بسیار غنی در حوزه‌های مختلف از جمله مواد معدنی است، اما زخم این معادن بر پیکره زندگی مردم روستا نمایان شده است. در چهار بخش شهرستان تربت حیدریه شامل بخش مرکزی، بایگ، کدکن و رخ ۶۰ معدن فعال، نیمه فعال و غیر فعال وجود دارد، اما تعداد قابل توجهی از اهالی روستا‌های مجاور این معادن و بخشداران و دهیاران از نحوه فعالیت این معادن و آسیب‌هایی که به قنات ها، اراضی کشاورزی، جاده‌ها و خانه‌های روستایی در اثر انفجار معادن وارد می‌شود شاکی هستند.

بخش قابل توجهی از جمعیت روستا می‌گویند بار‌ها و بار‌ها نامه نوشته و طومار جمع کردند که برخی فعالیت‌های معادن برای آن‌ها مشکل ساز شده است، می‌خواهند روستایی بمانند، دامداری و کشاورزی کنند و تولیدکننده باشند.

یکی از اهالی روستا در تربت حیدریه در این رابطه گفت: چرا برای سودی که عده‌ای می‌خواهند ببرند، باید همه چیز ویران شود؟ روستای ما نزدیک‌ترین روستا به این معدن است، ترک بر در و دیوار خانه‌های ما نشسته و هر روز صدای مهیب انفجار معدن نمی‌گذارد ما بعد از کار در مزرعه در منزلمان استراحت کنیم.

وی افزود: هیچ کس از مسوولان معدن به اعتراض‌های مردم این روستا توجهی نمی‌کند، انگار در این سال‌ها زخمی عمیق از فعالیت معادن بر زندگی مردم روستا برجای مانده است، این اولین صحبت اهالی روستایی از توابع شهرستان تربت حیدریه است.

هر کدام از دردی می‌گویند که چندین سال است آزارشان می‌دهد، دنبال ایجاد تنش نیستند و می‌گویند براساس قانون باید سهم استخراج ماده معدنی از معادن به مناطق روستایی همجوار پرداخت و در عمران و آبادانی روستا خرج شود.

در این بین عضو محسن زنگنه، ناظر شورای عالی معادن خراسان رضوی از پیگیری جدی و درخواست ارائه گزارش دیوان محاسبات استان درخصوص سهم ۱۵ درصدی حقوق دولتی معادن خبر می‌دهد.

زنگنه یاد آور شد: نظر به کثرت معادن استان و محرومیت بالای شهرستان‌ها و نیز تاکیدات قانون برنامه ششم و قوانین بودجه ۱۴۰۰ و۱۴۰۱ این گزارش از اهمیت زیادی برخوردار است

آسیب معدن به قنات روستا

معصومه نیکو شرف دهیار روستای فدیهه بخش بایگ تربت حیدریه با اشاره به نامه‌ای که به نماینده مردم در مجلس ارسال کرده گفت: معدنی که در اراضی این روستا واقع است باعث شده تا در اثر انفجار‌های ناشی از فعالیت معدن منازل ما دچار آسیب‌های جدی و تا حد تخریب شود.

نیکو شرف افزود: این اتفاق علاوه بر خسارت‌های مادی، آسیب‌های روحی و روانی به مردم وارد کرده است. فعالیت‌های معدن روز به روز به محدوده روستا نزدیک‌تر می‌شود و به قنات‌های روستا هم آسیب رسانده است، همچنین اکوسیستم منطقه آسیب دیده و مراتع و چراگاه‌های روستا از بین رفته، البته در سفر نماینده مردم تربت حیدریه، زاوه و مه ولات در مجلس به این روستا و با حضور نماینده معدن مصوبات بسیار خوبی را در جهت رفع مشکلات پیش آمده گذراندیم و معدن متعهد به اجرای آن شده است که جا دارد از مسوولان تشکر کنیم.

انفجار‌های معادن باعث ترک خوردگی دیوار و آسیب به خانه‌های روستایی شده است

به یکی از روستا‌های حاشیه شهر تربت حیدریه آمدیم، محمد محمدی عضو شورای اسلامی روستای اسفیوخ که در بخش مرکزی تربت حیدریه قرار گرفته گفت: دو معدنی که در مجاورت روستا قرار گرفته، مشکلات زیادی برای مردم به وجود آورده اند. فعالیت این معادن مشکلات محیط زیستی برای کشاورزان و دامداران ایجاد کرده و باعث ترک خوردگی دیوار منازل و آسیب به خانه‌های مسکونی به دلیل انفجار شده است.

محمدی اذعان کرد: دیگر مشکلی که برای مردم روستا به وجود آمده این است که بر اثر وجود معادن و فعالیت آن ها، زمین‌های سمت شمال روستا به طرح هادی الحاق نمی‌شود و این موضوع برای مردمی که می‌خواهند برای خود خانه بسازند محدودیت ایجاد کرده است.

تاکنون سهمی از معادن برای آبادانی روستا ندیده ایم

رضا چراغی صنوبری، دهیار روستای صنوبر بخش مرکزی تربت حیدریه خاطر نشان کرد: مشکلی که معدن مجاور روستا برای مردم ایجاد کرده، عبور ماشین آلات سنگین از جاده‌های بین مزارع و ایجاد گرد و خاک و آسیب به محصولات کشاورزی است.

چراغی افزود: ما درخواست کرده ایم تا روی همین جاده مالچ پاشی کنند تا از بلند شدن گرد و خاک در جاده جلوگیری شود، اما متاسفانه هزینه بر بودن را بهانه می‌کنند و اقدامی صورت نمی‌گیرد. یکی از دغدغه‌های اصلی مردم روستا مسائل همین معدن می‌باشد، درست است که معدن یک ظرفیت و مزیت برای هر منطقه‌ای است، اما در صورتی که منافع آن به همه صاحبان اراضی و ساکنان برسد.

وی خاطرنشان کرد: طبق قانون بخشی از درآمد معدن به دولت تعلق دارد و بخش بسیار اندکی هم باید صرف عمران و آبادانی منطقه روستایی شود، اما تاکنون ما آن سهم اندک را برای بهبود وضع روستا ندیده ایم.

خسارت معادن به باغ‌های میوه و جاده‌های روستایی

در ادامه حسن قربانی، بخشدار بخش مرکزی تربت حیدریه در گفتگو با خبرنگار ما گفت: اهالی به خصوص کشاورزان درخصوص فعالیت معادن مجاور در روستا‌های بخش مرکزی گلایه‌مند هستند.

وی افزود: در روز چندین کامیون از معدن در مسیر باغ‌ها و مزارع روستا تردد می‌کنند و از کوه‌های روستا مواد معدنی استخراج می‌شود و خسارت‌های سنگینی به باغ‌های میوه به خصوص در فصل برداشت محصول وارد می‌کند. همچنین در یکی از روستا‌های بخش مرکزی عبور و مرور کامیون‌های معدن از جاده‌ای که توسط اهالی و با خودیاری در سال ۹۷ روکش آسفالت شده به این جاده آسیب رسانده و به مشکلات مردم افزوده است.

قربانی ادامه داد: مردم در مجموع از فعالیت بعضی معادن در منطقه پیرامون خود راضی نیستند باید درخصوص یک درصد حق السهم معادن که طبق قانون به روستا‌ها تعلق می‌گیرد مساعدت شود. با این که چندین بار اعضای شورای روستا و دهیار از مسوولان معدنی حوالی روستا درخواست نشست و حتی کمک مالی برای انجام کار‌های عمرانی روستا و جبران خسارت کرده اند، اما متاسفانه همکاری لازم انجام نگرفته است.

رهاسازی نخاله‌های معدنی در اراضی کشاورزی

حیدر میرزابیگی بخشدار بخش رخ تربت حیدریه نیز در گفتگو با خبرنگار گفت: مشکلاتی که معادن برای روستا‌های بخش رخ تربت حیدریه به وجود آورده اند، بخشی مربوط به آسیب جاده‌های بین راهی و روستایی است. رهاسازی نخاله‌های معدنی در اراضی مردمی و آسیب به زمین‌های کشاورزی یکی دیگر از مواردی است که مردم از آن گلایه مندند، مساله‌ای که کم و بیش مردم از آن شاکی هستند صدا‌های گاه و بیگاه انفجار و ایجاد گرد و غبار در هواست.

میرزابیگی افزود: باید برای حل مشکل تردد، ماشین آلات معادن از راه اختصاصی خود استفاده کنند یا متعهد شوند تا در صورت خسارت به جاده‌های روستایی برای اصلاح و ترمیم جاده اقدام کنند. برای جلوگیری از مشکلاتی که برای کشاورزان ایجاد می‌شود باید معادن از تخلیه نخاله‌ها در محدوده روستا و زمین‌های کشاورزی خودداری کنند.

حمید عیدی، بخشدار بخش بایگ تربت حیدریه همچنین اظهار کرد: اگر بخواهم مشکلات معادن برای روستا‌ها را برشمارم باید به تخریب آسفالت مسیر تردد خودرو‌های سنگین حامل مواد معدنی، خطر تصادف با خودرو‌های سنگین برای مجاوران معادن در راه‌های غیر استاندارد و عرض کم، صدای مهیب انفجار‌ها که موجب سلب آرامش و آسایش مردم روستا‌های مجاور می‌شود، تخریب و آسیب به منازل روستایی بر اثر انفجار، تخریب و آسیب به محیط زیست و منابع طبیعی، به کارگیری نکردن نیروی کار لازم توسط معادن از نیرو‌های بومی منطقه و پرداخت نکردن حقوق قانونی منطقه وقوع معدن اشاره کنم.

وی افزود: نکته قابل تامل و مهم دیگر خام فروشی مواد معدنی و نبود فراوری و ایجاد صنایع تبدیلی و ایجاد ارزش افزوده و ثروت آفرینی در منطقه است که باید به آن توجه کرد.

معدن خطر تنفسی برای مردم روستا دارد

بر اساس پیگیری رسانه‌ای که در سال‌های گذشته درخصوص این مساله وجود داشته است، یکی از اهالی روستای برس بخش کدکن تربت‌حیدریه به خبرنگار ما گفت: این جا فردی است که می‌خواهد معدنی بزند فاصله زیادی با روستای ما ندارد و با باغ‌های روستا حدود ۵۰۰ متر فاصله است، با منازل مسکونی روستا هم حدود ۸۰۰ متر فاصله دارد. مشکلات و خطراتی برای مردم محل وجود دارد و گرد و خاکی که وارد روستا می‌شود، باعث بروز بیماری‌های ریوی می‌شود.

یکی دیگر از اهالی این روستا خاطر نشان کرد: صدای انفجار معدن مردم را اذیت می‌کند و ما نمی‌خواهیم که این جا معدن فعال شود. خطر دیگر آلوده شدن قنات آب ورودی به روستاست که یکی از دغدغه‌های مردم و اهالی است.

۲۰۰ نفر طومار اعتراض را امضا کرده اند

عضو شورای اسلامی روستای برس شهر کدکن تربت حیدریه در گفتگو با خبرنگار ما اظهار کرد: سال گذشته حدود ۲۰۰ نفر از مردم روستای برس در اعتراض به ایجاد معدن در نزدیکی روستا طومار امضا کرده اند. با توجه به این که ممکن است انفجار‌های ناشی از بهره برداری معدن باعث تخریب قنات روستا شود با ادامه فعالیت این معدن مخالف هستیم.

وی خاطرنشان کرد: این روستا حدود ۸۰۰ نفر جمعیت دارد و اکثریت مخالف ایجاد و فعال شدن این معدن هستند و این مساله را به مسوولان شهرستانی منتقل کرده اند.

منبع: شبکه اطلاع رسانی راه دانا