فولاد هرمزگان در مسیر توسعه پژوهش و بومی‌سازی

به گزارش می‌متالز، امروزه اهمیت صنعت فولاد بر کسی پوشیده نیست. صنعتی که توسعه و فعالیت آن از جنبه‌های مختلف نظیر اشتغال‌زایی، رشد صادرات و تامین مواد اولیه صنایع موجب تحول و رشد اقتصادی کشور می‌شود. در همین راستا، شرکت فولاد هرمزگان، به عنوان یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های فولادی ایران، طرح‌های توسعه‌محور مختلفی را در زمینه تکمیل زنجیره و افزایش ظرفیت تولید خود در دستور کار قرار داده است که اجرا و بهره‌برداری از آن‌ها، تحولی اساسی را در مسیر ترقی و اعتلای صنعت فولاد در استان هرمزگان و کل کشور رقم خواهد زد. این شرکت با توجه به نام‌گذاری سال ۱۴۰۱ به «تولید، دانش‌بنیان و اشتغال‌آفرین»، رویکرد‌ها و برنامه‌های متفاوتی را در خصوص حمایت و توانمندسازی شرکت‌های دانش‌بنیان و همکاری با آن‌ها در خصوص رفع نیاز و توسعه دانش تخصصی صنعت فولاد در دستور کار خود قرار داده است.

نقش موثر فولاد هرمزگان در توسعه پایدار

شرکت فولاد هرمزگان، بر اساس چشم‌انداز و افق تعریف‌شده برای سال ۱۴۰۴ و همچنین در راستای ماموریت خود که به عنوان سازمانی سرآمد، همواره قصد داشته است نقشی موثر در توسعه پایدار (اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی) ایفا کند. برنامه‌ها و پروژه‌های توسعه‌ای بزرگی را با سرمایه‌گذاری بیش از ۱۰ هزار میلیارد تومان در دستور کار قرار داده است که از جمله آن‌ها می‌توان به احداث مدول سوم تولید آهن اسفنجی با ظرفیت ۹۰۰ هزار تن، احداث واحد دوم تولید گاز‌های صنعتی با ظرفیت ۱۰ هزار نرمال متر مکعب بر ساعت اکسیژن، احداث سیلو‌های ذخیره آهن اسفنجی با ظرفیت ۲۸ هزار تن و احداث مگامدول احیا مستقیم شرکت سیمین هرمز با ظرفیت یک میلیون و ۷۰۰ هزار تن آهن اسفنجی اشاره کرد.

به طور مشخص اجرای پروژه‌های یادشده، علاوه بر ایجاد افزایش ظرفیت تولید در شرکت فولاد هرمزگان و فرصت‌سازی برای نقش‌آفرینی پررنگ‌تر این شرکت در صنعت فولاد و توسعه صادرات نفتی کشور، می‌تواند زمینه اشتغال حدود دو هزار و ۵۰۰ نفر را به صورت مستقیم و غیرمستقیم فراهم سازد. این مهم نشان از عزم فولاد هرمزگان برای تحقق ماموریت و چشم‌انداز خود در صنعت فولاد کشور دارد. گفتنی است که در همین زمینه، پروژه‌ها و برنامه‌های توسعه‌ای دیگری از جمله احداث کارخانه نورد در دست مطالعه و بررسی قرار دارند که پس از نهایی و تصویب شدن، درباره جزئیات آن‌ها اطلاع‌رسانی خواهد شد.

سیاست‌گذاری هرمز برای تحقق شعار سال

شرکت فولاد هرمزگان، از ابتدای تاسیس خود تاکنون، تکیه بر توان داخلی و استفاده از ظرفیت‌های دانش‌بنیان کشور را یکی از رویکرد‌های اساسی و کلان خود قرار داده است. با این حال، نام‌گذاری سال ۱۴۰۱ با نام «تولید، دانش‌بنیان و اشتغال‌آفرین» موجب شد که این شرکت برنامه جدی‌تری را در این خصوص و تحقق شعار سال دنبال کند. شرکت فولاد هرمزگان نسبت به سال‌های گذشته، امسال بودجه بخش پژوهش و بومی‌سازی خود را افزایش داده و با ایجاد مرکزی در محل پارک علم و فناوری هرمزگان، ارتباط خود را با سایر شرکت‌ها گسترش داده است. توسعه قرارداد‌های پژوهشی با دانشگاه‌ها، مراکز رشد و پارک‌های علم و فناوری و همچنین تسهیل مدل قراردادی بومی‌سازی به منظور حمایت از تولید محصولات بومی‌شده با تمرکز بر ساخت داخل (توسط شرکت‌های دانش‌بنیان)، از جمله برنامه‌های اجراشده و در دست اجرای این شرکت در این مسیر محسوب می‌شوند.

در زمینه توانمندسازی این شرکت‌ها نیز شرکت فولاد هرمزگان قصد دارد کارگاه‌های آموزشی تخصصی برگزار کند تا بتواند به این شرکت‌ها برای رفع نیاز‌ها و توسعه دانش تخصصی خود در صنعت فولاد کمک کند تا آن‌ها بتوانند محصولاتی تولید کنند که علاوه بر رفع نیاز صنایع، در مسیر اشتغال‌زایی نیز یاری‌رسان باشند. در حال حاضر، نیاز‌های فناورانه به صورت سیستمی و پیوسته در اختیار این شرکت‌ها قرار داده می‌شود و به صورت هدفمند و با برگزاری جلسات مشترک، ضمن توسعه همکاری‌ها، شرایط عقد قرارداد تا حصول نتیجه دنبال می‌شود. گفتنی است که برگزاری رویداد‌های فناورانه در حوزه‌های تخصصی به منظور تعمیق همکاری فیمابین شرکت‌های دانش‌بنیان و شرکت فولاد هرمزگان از برنامه‌های آتی این شرکت محسوب می‌شود.

چالش‌های شرکت‌های بزرگ فولادی در مسیر توسعه

فولادسازان کشور در سال‌های اخیر دوران پر نوسانی را پشت سر گذاشته‌اند. نوسانات نرخ ارز، اعمال تحریم‌های خارجی علیه صنایع فلزی ایران، مشکلات تبادلات مالی با نقاط مختلف جهان به ویژه اروپا، نوسانات بازار‌های جهانی و از همه مهم‌تر محدودیت‌های گاز و برق، از جمله مشکلاتی بوده است که فعالان این صنعت با آن دست و پنجه نرم می‌کنند. معضلاتی که چرخه تامین مواد اولیه را نیز دچار دشواری‌هایی کرده و منجر به هزینه‌های بالای تامین مواد اولیه شده است. هرچند تامین مواد اولیه مورد نیاز از جمله سنگ‌آهن از بازار داخلی، تا حدودی تاثیرپذیری از تحولات بازار‌های بین‌المللی را می‌کاهد، اما هنوز کالا‌هایی وجود دارند که فولادسازان مجبور به تامین آن‌ها از مبادی وارداتی هستند. شرایط سیاسی و اقتصادی دنیا و رویکرد‌های تامین‌کنندگان و تقاضای مصرف‌کنندگان بزرگ دنیا، همواره مسائل و دشواریی‌هایی برای تامین ایجاد کرده است. چالش تامین مواد اولیه، مهم‌‎ترین معضلی است که نه تنها صنایع فولادی بلکه صنایع غیر آهنی نیز طی سالیان اخیر با آن مواجه شده‌اند.

از جمله چالش‌های مهم داخلی می‌توان به نوسانات قیمتی، تورم داخلی و تغییرات نرخ ارز اشاره کرد. هرچند بخش زیادی از مواد اولیه از بازار داخلی تامین می‌شود، نمی‌توان این زنجیره را جدا در نظر گرفت و هر گونه بحران می‌تواند در طول زنجیره تسری پیدا کند. به هر حال، ممکن است بخشی از زنجیره، وابسته به تامین مواد اولیه و یا تجهیزات، خود از بازار‌های خارجی باشد که در این صورت، هر گونه نوسان به انتهای زنجیره خواهد رسید. محدودیت‌های ناشی از شرایط اقلیمی در عرضه برق، آب و گاز از دیگر مشکلات صنعت فولاد است که تا حدود زیادی منجر به بحران در تامین مواد اولیه مورد نیاز شده و در مقاطعی به افزایش هزینه‌های تامین مواد اولیه نیز انجامیده است. محدودیت‌های زیرساختی در حمل‌ونقل مواد اولیه نیز از جمله دیگر مواردی است که هزینه‌های تامین مواد اولیه در بازار داخل را در پی داشته است.

بی‌ثباتی نرخ ارز، از جمله چالش‌های دیگر است که بر جریان هزینه‌ای برنامه‌های پیش‌بینی‌شده در راستای تامین مواد اولیه بسیار تاثیر می‌گذارد. افزایش بی‌رویه نرخ تورم داخلی را نیز نباید نادیده گرفت که در کنار تمامی عوامل، تاثیر زیادی بر افزایش قیمت مواد اولیه داشته است. با این حال، مهم‌ترین دغدغه تولیدکنندگان فولاد در بازار‌های داخلی تامین گندله سنگ‌آهن در سال‌های آتی است. با توجه به طرح‌های توسعه‌ای اکثر تولیدکنندگان گندله سنگ‌آهن با رویکرد تولید محصولات صنایع پایین‌دستی در سال‌های آتی، باید راهکاری برای تامین گندله مورد نیاز سایر تولیدکنندگان محصولات میانی اندیشید.

در مجموع، چالش مواد اولیه یکی از مهم‌ترین چالش‌های آتی در زنجیره فولاد خواهد بود و ضرورت دارد با توجه به ظرفیت‌های موجود و زیرساخت‌های ایجادشده در زنجیره فولاد و احتمال کسری مواد اولیه، اکتشافات جدیدی انجام و معادن دیگری به زنجیره تامین مواد اولیه اضافه شود. از سوی دیگر، دولت نیز باید مانع خام‌فروشی و صادرات مواد اولیه شود. استفاده از فرایند‌های کارا و تجهیزات و تکنولوژی‌های به‌روز دنیا به منظور بهره‌وری و استفاده بهینه از پهنه معادن نیز یکی از راهکار‌های پیشنهادی است. همچنین افزایش هزنیه‌های حمل و نقل نیز با توجه به تاثیر زیاد در قیمت تمام‌شده باید مد نظر قرار بگیرد و با توسعه ظرفیت ریلی، سهم آن در قیمت تمام‌شده کاهش یابد. همچنین تامین پایدار و مستمر منابع انرژی شامل برق و گاز نیز از نیاز‌های صنعت است تا خللی در فرایند تامین مواد اولیه ایجاد نشود.

به‌کارگیری رویکرد‌های بهبود مستمر و استراتژی‌های علمی

شرکت فولاد هرمزگان نیز همواره بر آن بوده است که در چارچوب استراتژی‌های مدون هلدینگ شرکت فولاد مبارکه به نقش کلیدی خود در راستای توسعه اقتصادی جنوب کشور بپردازد و در قالب مسئولیت اجتماعی، در کاهش هزینه‌ها و بهره‌وری انرژی و جذب نیرو‌های بومی اهتمام ورزد. از سوی دیگر، این شرکت با به‌کارگیری رویکرد‌های بهبود مستمر و استراتژی‌های علمی و همچنین برگزاری جلسات کارشناسانه و برنامه‌ریزی‌های جامع به مدیریت هزینه‌های تامین مواد اولیه می‌پردازد، زیرا هزینه‌های تامین مواد اولیه در صنایع فولادی جزو هزینه‎های عمده در قیمت تمام‌شده به شمار می‌رود و مدیریت خرید مواد اولیه به نحوی مدیریت هزینه‌ها محسوب می‌شود. از این رو، علی‌رغم نوسانات شدید قیمت، شرکت فولاد هرمزگان ضمن تامین موجودی انبار، هزینه تمام‌شده مواد اولیه را تحت کنترل داشته و مانع از افزایش آن شده است.

هرچند نباید زنجیره ریشه‌ای صنعت را که از سنگ‌آهن در صنایع بالادستی شروع می‌شود و تا محصولات نهایی در صنایع پایین‌دستی ادامه می‌یابد جداگانه نگاه کرد. به طور خاص، آن دسته از کالا‌های نیمه‌نهایی مانند تختال و گندله مهم‌ترین بخش تناژی و هزینه‌ای را به خود اختصاص می‌دهند. به همین دلیل، همواره در سازمان نگاه خاصی به تامین آن می‌شود و برنامه‌ریزی‌های اصولی برای آن در نظر گرفته می‌شود و به لحاظ تاثیرگذاری زیاد در سهم هزینه‌ای از قیمت تمام‌شده، سعی می‌شود تا گندله‌ای با غنای بالا و قیمت مناسب تامین شود و در اختیار واحد‌های پایین‌دستی تولیدی قرار گیرد. بدین لحاظ قرارداد‌هایی در شرکت فولاد هرمزگان با برخی تولیدکنندگان اصلی داخلی منعقد شده است که این نیاز را تا حدودی برطرف می‌کند.

منبع: فلزات آنلاین