سرایان معدن اصلی بنتونیت در ایران / فرآوری بنتونیت خراسان جنوبی حمایت ملی نیاز دارد

به گزارش می‌متالز، «محمدحسن حسین زاده» کارشناس معدن بنتونیت در شهرستان سرایان با اشاره به اینکه بنتونیت نوعی رس ریزدانه است که ۸۵ درصد آن را کانی تشکیل می‌دهد، اظهار داشت: بنتونیت از دسته‌ی کانی‌های متورم شونده تشکیل‌شده است وبنتونیت براثر هوازدگی و دگرسانی خاکستر‌های آتش‌فشانی تشکیل می‌شوند بنابراین به‌صورت کلی بنتونیت در دودسته کلسیمی و سدیمی جایگذاری و تقسیم‌بندی می‌شوند.

بنتونیت و استفاده آن در صنایع مختلف

وی با اشاره به استفاده بنتونیت در صنایع مختلف، گفت: امروزه در دنیا از بنتونیت در صنایع مختلفی ازجمله در صنعت فولادسازی به‌عنوان چسب گندله در صنایع رنگ‌بری، سرامیک‌سازی، خطوط ارث، گل حفاری، صنایع غذایی، خوراک دام، کشاورزی، داروسازی، مواد آرایشی کاغذسازی و ... کاربرد دارد و روزانه کاربرد این ماده بزرگ معدنی در صنعت رو به افزایش است.

استفاده ۹۰ درصدی بنتونیت در صنعت فولادسازی

حسین زاده بابیان اینکه در ایران بیش از ۹۰ درصد بنتونیت صنعت فولادسازی به‌عنوان چسب گندله استفاده می‌شود، افزود: این موضوع کمترین مقدار سودآوری را در بین تمامی مصارف دارد.

وی با اشاره به وجود معادن زیاد بنتونیت در کشور، عنوان کرد: بنتونیت در استان‌های مختلف ازجمله استان‌های کرمان، یزد، سمنان، اصفهان و خراسان جنوبی وجود دارد و ذخایر آن نیز شناسایی‌شده است.

خراسان جنوبی معدن بنتونیت اصلی ایران

این کارشناس معدن بنتونیت بیان داشت: خراسان جنوبی به‌عنوان یکی از استان‌های است که دارای ذخائر متعدد باکیفیت‌های مختلفی ازبنتونیت اصلی ایران شناخته می‌شود و هم‌اکنون شهرستان‌های سرایان و فردوس به‌عنوان قطب بنتونیت ایران به‌نوعی می‌توان یادکرد.

وی ادامه داد: علت سهل‌الوصول بودن بنتونیت و کیفیت بالای آن امروز بیشترین حجم تولید بنتونیت در ایران را دارا می‌باشد که به کارخانه‌های فولادسازی مستقر در استان‌های مختلف ایران به‌صورت کلوخه ارسال می‌شود.

ثبت ۲۰۰ محدوده بنتونیت در سرایان

این فعال عرصه معدن بنتونیت یادآور شد: در شهرستان سرایان بیش از ۲۰۰ محدوده ثبت‌شده بنتونیت موجود است که تعداد کمتر از ۱۰ از این معادن هم‌اکنون فعال می‌باشند و مابقی آن‌ها به علت عدم وجود سرمایه‌گذار‌ها و بهره‌بردار مناسب دور بودن از محور‌های ارتباطی و ... متأسفانه فعال نمی‌باشند که با فعال شدن این محدوده‌ها می‌تواند منجر به اشتغال آفرینی و رونق اقتصاد شهرستان کمک خوبی باشد.

فرآوری بنتونیت شبیه به شوخی در ایران است

حسین زاده فرآوری بنتونیت در ایران بیشتر شبیه شوخی دانست و تأکید کرد: در ایران و منطقه فقط بنتونیت آسیا شده به‌عنوان پودر میکرونیزه بنتونیت تحویل کارخانه‌های گندله‌سازی می‌شود حتی در صنایع شبیه به ایزوگام و رنگ‌بندی نیز در حد بیش از آسیا و میکرونیزه اتفاق نمی‌افتند.

تولید کمتر از ۲۰ درصد کلوخه بنتونیت در سرایان و فردوس / ۸۰ درصد خام فروشی می‌شود

وی بابیان اینکه هم‌اکنون هفت کارخانه پودر میکرونیزه بنتونیت در شهرستان سرایان فعال است، بیان داشت: در شهرستان فردوس نیز حدود ۵ کارخانه فعال است که از این تعداد کارخانه کمتر از ۲۰ درصد کلوخه تولیدی از معادن شهرستان سرایان و فردوس تولیدشده و مابقی به‌صورت خام از شهرستان خارج می‌شود.

تولید کمتر از ظرفیت اسمی

حسن‌زاده مهم‌ترین علت خام فروشی بنتونیت در شهرستان سرایان و فردوس را افزایش نرخ بی‌رویه کرایه‌ها و کارخانه‌های مستقر در شهرستان دانست و گفت: کارخانه‌های بنتو نیت این دو شهرستان به‌شدت تحت‌فشار می‌باشند و اکثراً کمتر از ظرفیت اسمی تولید دارند.

وی تأکید کرد: نیاز داشتن به سرمایه بالا و دانش فنی بسیار پیچیده فراوری بنتونیت در مصارف هم کننده دارو و مواد آرایشی خمیرکاغذ و ... در ایران هنوز سرمایه‌گذاری انجام‌نشده است این مصارف منجر به ایجاد سرمایه و سود‌های بسیار بالای برای کشور خواهد شد.

متخصص دانشگاهی خوب در عرصه معدن نداریم

این فعال عرصه معدن در سرایان به تأمین سرمایه بالا و عدم وجود متخصصین دانشگاهی خوب در شهرستان اشاره کرد و ادامه داد: متأسفانه مسوولان شهرستانی امکان ایجاد اشتغال و فناوری در بخش اصلی فرآوری بنتونیت ندارند.

وی تأکید کرد: فرآوری و استفاده بنتونیت در مصارفی که هم‌اکنون در ایران رایج است مثلاً ۴ درصد خوراک دام بنتونیت تشکیل می‌شود یا کمتر از یک درصد وزن گندله بنتونیت استفاده می‌شود با چسب گندله سازی امکان انتقال کارخانه‌های بزرگ به منطقه وجود ندارد.

نبود رقابت مناسب برای معادن وجوب سرمایه‌گذار

حسین زاده بیان داشت: هم‌اکنون فقط باید به پودر میکرونیزه بنتونیت در شهرستان قانع بود که به علت افزایش کرایه اکثراً گندله‌سازی اقدام به راه‌اندازی مجموعه‌های وابسته به خودکرده‌اند که بخش خصوص با این کارخانه‌ها امکان رقابت نخواهند داشت.

وی با تأکید بر اینکه برای فراوری بنتونیت نیاز به نگاه ملی است و نقش دانشگاه‌ها و نخبگان علمی در به ثمر رسیدن دانش فنی و دانش‌بنیان محصول بسیار پررنگ است، ادامه داد: از طرفی باید دولت نیز جهت کاهش ریسک سرمایه‌گذاری و کمک‌های مالی و فناوری مناسبی از افرادی که وارد این عرضه می‌شوند را انجام دهد.

استارت همکاری با نخبگان و دانشگاه‌ها

حسین زاده یادآور شد: شرکت صنایع تولید پودر بندر امام خمینی (ره) به‌عنوان بهره‌بردار معدن در روستای دوست‌آباد سرایان که بزرگ‌ترین معدن بنتونیت این شهرستان است امروز به‌شدت توان ورود به مراحل علمی و اجرا‌های فرآوری بنتونیت را استارت زده است و در این زمینه با دانشگاه‌های فردوسی، مشهد دانشگاه شریف و دانشگاه بیرجند به‌عنوان دانشگاه مادر استان خراسان جنوبی همکاری‌های مناسبی را آغاز کرده است.

وی بزرگ‌ترین معضل فعلی معادن در شهرستان سرایان را عدم وجود راه‌های مواصلاتی مطمئن و مناسب دانست و افزود: دوم مشکلی که معادن به‌سختی دارند با آن دست‌وپنجه نرم می‌کنند و عدم آنتن دهی مناسب و وصل شدن به شبکه موبایل است که مشکلات متعددی برای اکثر رانندگان، معدن کاران و ارتباطاتی که می‌تواند معدن با مشتریان و مشتریان بالقوه داشته باشد است.

سرمایه‌گذار و بهره‌بردار بومی در عرصه معدن نداریم

حسین زاده تأکید کرد: اکثر معادنی که هم‌اکنون در شهرستان سرایان فعال هستند دست بهره‌بردار خارج از استان است و تعداد کمی از معادن بهره‌برداران آن افراد بومی می‌باشند لذا به علت عدم آشنایی با بازار و ماده معدنی غیرفعال هستند و همچنین برخی از این بهره‌بردار‌ها قدیمی بوده و دارای سرمایه مالی مناسبی جهت فعال کردن معدن نیستند.

نداشتن نگاه علمی و تخصصی به عرصه معدن در خراسان جنوبی

این فعال عرصه معدن بنتونیت تأکید کرد: متأسفانه در شهرستان سرایان و حتی در کل استان به صنعت معدن و معدنکاری نگاه علمی، فنی و مهندسی وجود ندارد و اکثر معادن شهرستان و استان به‌صورت کاملاً سنتی و بدون استفاده از کارشناسان خبر‌های معدنی در حال فعالیت هستند این موضوع که آسیب‌های بسیار جدی به محیط‌زیست، ماده معدنی و حتی خود معدن وارد کرده است که در سال‌های بعد باید بهره‌بردار چندین برابر این صرفه‌جویی که به‌ظاهر انجام داده هزینه کند و خیلی از موارد کلاً ذخیره معدن نابود و غیرقابل استفاده می‌شود.

منبع: خبرگزاری علم و فناوری