راه‌اندازی "قطار برنامه‌ای" راهکار رونق ترانزیت ریلی

به گزارش می‌متالز، در اکثر راه‌آهن‌های جهان، بخش باری به عنوان منبع اصلی درآمد و بخش مسافری به عنوان رسالت اجتماعی دولت‌ها در قبال ایجاد رفاه عمومی و اجتماعی شناخته می‌شود. در واقع راه آهن ها، بیشتر با دید جا به جایی بار توسعه پیدا کرده‌اند و مزیت اصلی راه آهن هم موید همین موضوع است. جا به جایی حجم انبوه بار، مصرف سوخت کمتر، ایمنی بالاتر و ... دلایلی است که بار را به سمت و سوی ریل می‌کشاند.

یکی از مشکلات حمل و نقل ریلی کشور، اولویت همه جانبه بخش مسافری بر بخش باری است. به گفته کارشناسان، یکی از راهکار‌های برون‌رفت حمل و نقل ریلی از وضعیت کنونی، اولویت قرار دادن بخش درآمدزای راه آهن یعنی حمل بار است که باید با اراده و تدوین و اجرای دستورالعمل‌های مربوطه در این خصوص، به این راهکار جامه‌ی عمل پوشاند.

مطابق آمار و ارقام در سال‌های گذشته، بخش حمل و نقل ریلی نتوانسته است بیش از ۱۰ درصد بار سالانه کشور را حمل کند و تا رسیدن به هدف ۳۰ درصدی تعیین شده، فاصله زیادی دارد. هر چند که به گفته مدیرعامل راه آهن، حداقل ۱۵۰ میلیون تن بار ریل پسند در داخل کشور وجود دارد که در بهترین حالت، ۵۰ میلیون تن از آن جا به جا شده است و در سال‌های اخیر به خصوص سال ۱۴۰۰ با افت ملموسی رو به رو بوده است.

از طرفی بار ترانزیتی نیز که درآمد ارزی برای کشور به همراه دارد، در سایه بهره وری پایین حمل بار ریلی قرار گرفته است. یکی از مهمترین راهکار‌های برون رفت از وضعیت فعلی، استفاده از قطار‌های برنامه‌ای باری است که بار را به صورت منظم حمل کند.

کارشناس حمل‌و‌نقل در این باره می‌گوید: با آن‌که تدوین برنامه سیر و حرکت قطار‌های باری برنامه‌ای چندین سال است که در دستور کار قرار دارد، اما نبود برنامه‌ریزی درست در این حوزه، در کنار ناهماهنگی‌های به وجود آمده، باعث شده تا این راهکار عملیاتی نشود.

مهدی کریمی افزود: راهکار‌های دیگری نیز برای افزایش سهم حمل بار توسط حمل و نقل ریلی وجود دارند، اما اکثر آن‌ها سخت‌افزاری و نیازمند تامین بودجه برای اجرا هستند و شرایط اقتصادی کنونی کشور با مانع رو به رو است. در مقابل، استفاده از قطار‌های برنامه‌ای باری، راهکاری نرم‌افزاری و کم هزینه است که در کوتاه مدت قابل اجرا بوده و ثمرات آن در کوتاه مدت خود را نشان می‌دهد.

وی ادامه داد: این برنامه‌ریزی باید دقیق و منسجم باشد که احتمالا با برنامه‌ریزی سیر و حرکت فعلی به شیوه سنتی، میسر نیست و باید به سوی برنامه‌ریزی‌های هوشمندانه در حوزه برنامه ریزی و کنترل ترافیک ریلی حرکت کنیم. از سوی دیگر راهکار قطار برنامه‌ای باید جلوه قانونی داشته باشد تا مانند گذشته در سایه حمل و نقل مسافری مورد غفلت واقع نشود و راه‌آهن ملزم به جا به جایی برنامه‌ای بار در هر شرایطی باشد.

وی تاکید کرد: به همین ترتیب می‌توان بار ریل پسند موجود در کشور و همچنین بار‌های ترانزیتی عبوری را به با شرایط بهتری مدیریت و برنامه ریزی کرد که منجر به افزایش بهره‌وری ریلی در حوزه بار، ایجاد رونق در ترانزیت بار از ایران، افزایش درآمد راه آهن جمهوری اسلامی ایران و... خواهد شد.

به گفته وی، با اجرای این برنامه می‌توان گام مهمی برای رسیدن به اهداف برنامه‌های توسعه‌ای مبنی بر دستیابی به سهم ۳۰ درصدی حمل و نقل ریلی از بار کل کشور برداشت.

منبع: خبرگزاری تسنیم