ایدرو به‌دنبال توازن منطقه‌ای صنعتی

به گزارش می‌متالز، علی نبوی ضمن بیان این مطلب افزود: در برنامه‌های وزارت صنعت، معدن و تجارت، موضوع توسعه صنعتی و رسیدن به رشد اقتصادی در کوتاه‌مدت و سند چشم‌انداز ۱۴۰۴ برنامه‌ریزی شده است. نبوی گفت: در این راستا پروژه‌ای با عنوان توازن سرمایه‌گذاری تعریف شده که دو هدف توازن منطقه‌ای صنعتی کشور و توازن در زنجیره‌های تولیدی کشور را دنبال می‌کند.

رئیس هیات عامل سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران خاطرنشان کرد: در سال‌های گذشته مناطق مختلف کشور شاهد سرمایه‌گذاری‌هایی بوده‌ایم، به‌طوری‌که در برخی شهر‌ها حجم سرمایه‌گذاری صنعتی بسیار بیشتر از زیرساخت‌های آن شهر و منطقه بوده که منجر به آلودگی محیط زیست، مهاجرت و... شده است و در مقابل شهر‌هایی داریم که نرخ بیکاری و نرخ مهاجرت از آن‌ها زیاد بوده و با چالش‌هایی مواجه شده‌اند.

علی نبوی گفت: در این راستا طبق برنامه‌ریزی انجام شده، شهرستان‌های کشور بر‌اساس شاخص‌های اشتغال، اشتغال صنعتی، تعداد واحد‌های صنعتی طرح‌های نیمه‌تمام و... به ۴ دسته تقسیم‌بندی شدند.

وی ادامه داد: شهرستان‌هایی که در منطقه یک واقع شده‌اند واحد صنعتی ندارند، آن‌هایی که در منطقه ۲ واقع هستند واحد‌های صنعتی کمتر از هدف‌گذاری داشته‌اند، در منطقه ۳ شرایط طبیعی و نرمال وجود دارد و در منطقه ۴ بیش از ظرفیت منطقه سرمایه‌گذاری اتفاق افتاده است.

معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت خاطرنشان کرد: از مجموع ۴۶۵ شهرستان کشور ۱۰۷ شهرستان در منطقه یک، ۱۵۴ شهرستان در منطقه ۲ (در مجموع ۱۸ میلیون نفر جمعیت در مناطق یک و ۲)، ۱۲۶ شهرستان در منطقه ۳ و ۷۸ شهرستان در منطقه چهار (با مجموع جمعیت ۶۱ میلیون نفر در مناطق ۳ و ۴) واقع شده‌اند؛ و بر اساس این دسته بندی مشوق‌های سرمایه‌گذاری در کشور تقسیم‌بندی شده است.

نبوی تاکید کرد: هدف ما از این دسته‌بندی این است تا افرادی که در مناطق یک و دو سرمایه‌گذاری کرده‌اند بتوانند حداکثر استفاده از مشوق‌ها را انجام داده و در مناطق ۳ و ۴ حمایت‌ها را به حداقل برسانیم.

وی خاطرنشان کرد: این مسئله همان مکمل طرح آمایش سرزمینی است که با توجه به زیرساخت‌های هر شهرستان پروژه‌ها تعریف می‌شود.

نبوی اظهار کرد: ۸۱ هزار طرح نیمه‌تمام صنعتی و معدنی در کشور وجود دارد که ۸ هزار طرح پیشرفت یک تا ۲۰ درصدی داشته، ۱۳ هزار طرح با پیشرفت ۲۰ تا ۹۹ درصدی است و ۶۰ هزار طرح نیز فقط جواز گرفته‌اند.

وی تصریح کرد: در موضوع توازن منطقه‌ای صنعتی، ایدرو فقط برنامه‌ریزی کلان را انجام می‌دهد و متولی کار نیست.

معاون وزیر. صنعت، معدن و تجارت همچنین با اشاره به تکلیف دیگر ایدرو در مقوله نوسازی و بازسازی و سابقه این سازمان در این حوزه گفت: در دوره جدید، با برنامه‌ریزی برای ایجاد یک پلتفرم، قصد داریم تا متقاضیان نوسازی و بازسازی صنایع و افرادی را که از توانمندی لازم برای این کار برخوردارند، به‌هم‌رسانی کنیم.

رئیس هیات عامل ایدرو خاطرنشان کرد: بند «ح» ماده ۴۶ قانون برنامه ششم توسعه کشور، دولت را مکلف کرده تا برای بازسازی و نوسازی سرمایه‌گذاری‌ها و واحد‌های تولیدی و صنعتی کشور برنامه‌ریزی کند؛ در این راستا بهمن‌ماه سال گذشته کارگروهی متشکل از نهاد‌های محیط زیست، سازمان برنامه‌وبودجه، اتاق بازرگانی، جهاد کشاورزی، سازمان ملی استاندارد، معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری و... تشکیل شد و سعی کردیم تا برنامه‌ریزی هدفمندی به این منظور داشته باشیم.

وی با تاکید بر اینکه نوسازی و به‌سازی با هدف ارتقای بهره‌وری واحد‌ها و همچنین افزایش رقابت‌پذیری محصولات نهایی تولید انجام می‌شود، گفت: تاکنون هزار و ۶۲۰ واحد بابت نوسازی و بازسازی، ارزیابی اولیه شده‌اند که از بین آن‌ها ۴۸۶ واحد به دفاتر تخصصی وزارت. صنعت، معدن و تجارت معرفی و ۱۳۴ واحد برای عارضه‌یابی اولیه معرفی شدند.

نبوی اظهار کرد: بر این اساس، طرح نوسازی و بازسازی برای هر واحد تدوین می‌شود و اگر در کارگروه یادشده به تصویب برسد، عارضه‌یابی عمیق انجام شده و طرح توجیهی فنی و اقتصادی برای آن تهیه خواهد شد.

۸۱ هزار طرح صنعتی نیمه‌تمام

این در حالی است که در حال حاضر ۸۱ هزار طرح نیمه‌تمام در کشور وجود دارد که اغلب این طرح‌ها زیر ۲۰ درصد هستند و سرمایه‌گذاری خاصی ندارند؛ این در حالی است که ۲۷۱ شهرستان با ۱۸ میلیون نفر جمعیت یا واحد صنعتی ندارند یا تعداد واحد‌ها کمتر از میزان هدف‌گذاری است.

رئیس سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران ضمن اعلام این مطلب اظهار کرد: در حوزه گسترش رویکرد وزارتخانه این شد که دولت نباید خود متولی، برنامه‌ریز و اجراکننده برنامه‌های صنعتی باشد، بلکه باید زمینه را برای بخش خصوصی فراهم کند.

در این راستا طرح توازن سرمایه‌گذاری تعریف شد که در این طرح دو موضوع توازن منطقه‌ای صنعتی کشور و توازن در زنجیره‌های تولیدی کشور مورد توجه قرار گرفت؛ به‌عنوان‌مثال در حلقه‌های گوناگون زنجیره فولاد سرمایه‌گذاری متعددی شده و ظرفیت‌های زیادی وجود دارد و بر همین اساس هم تولید ۵۵ میلیون تن برای سال ۱۴۰۴ هدف‌گذاری شده است، اما بررسی‌ها نشان می‌دهد در بخش نورد این ۵۵ میلیون تن ظرفیت‌سازی شده، اما در حلقه‌های پایین‌تر این برنامه تعریف نشده و توازن وجود ندارد؛ بنابراین نمی‌توانیم به هدف برسیم.

وی گفت: سرمایه‌گذاری‌های متعدد صنعتی در مناطق مختلف کشور انجام شده، اما بررسی‌ها حکایت از آن دارد که در برخی از مناطق سرمایه‌گذاری بیشتر از زیرساخت‌ها و ظرفیت‌های منطقه بوده است و توازن بین مناطق جغرافیایی کشور وجود ندارد. شهر‌هایی داریم که نرخ بیکاری پایینی دارند و مهاجرپذیر شده‌اند و از آن طرف شهر‌هایی را داریم که سرمایه‌گذاری صنعتی کمتری را جذب کرده‌اند و به همین دلیل در این مناطق اشتغالزایی مدنظر پیاده‌سازی نشده است.

تقسیم‌بندی صنعتی شهرستان‌ها

رئیس سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران با بیان اینکه شهرستان‌های کشور براساس اشتغال صنعتی، تعداد واحد‌های صنعتی و… به ۴ دسته تقسیم‌بندی شده‌اند، افزود: منطقه یک واحد صنعتی ندارد، منطقه ۲ واحد صنعتی کمتر از هدف‌گذاری دارد، منطقه ۳ شرایط نرمال دارد و در منطقه ۴ بیش از ظرفیت شهرستان سرمایه‌گذاری شده است که طبق برنامه‌ریزی‌ها باید سرمایه‌های مازاد منطقه ۴ بین مناطق یک، ۲ و ۳ تقسیم شود. از ۴۶۵ شهرستانی که ارزیابی شدند، ۲۷۱ شهرستان جزو مناطق یک و ۲ با جمعیت ۱۸ میلیون نفر و ۲۰۴ شهرستان هم جزو مناطق ۳ و ۴ با ۶۱ میلیون نفر جمعیت هستند.

وی تصریح کرد: بر همین اساس برنامه‌ریزی وزارت صنعت، معدن و تجارت به این سمت رفت که به سرمایه‌گذاران در مناطق یک و ۲ مشوق بدهیم که از جمله این مشوق‌ها می‌توان به اعطای زمین در شهرک‌های صنعتی با هزینه کمتر، طولانی‌تر شدن مدت بازپرداخت پول زمین و … اشاره کرد. در مناطق ۳ و ۴ هم انگیزه سرمایه‌گذاری را کمتر می‌کنیم تا سرمایه به مناطق یک و ۲ هدایت شود که امیدواریم طی چند سال آینده این برنامه کامل پیاده‌سازی شود.

به گفته نبوی، طرح توازن سرمایه‌گذاری، مکمل طرح آمایش سرزمینی است. البته وزارت صنعت اصرار بر صنعتی شدن همه شهرستان‌ها ندارد و بر اساس ظرفیت‌های شهر‌ها برنامه‌ریزی‌ها انجام می‌شود. از سویی دیگر در همه شهرستان‌ها طرح‌های نیمه‌تمام داریم و یکی از اولویت‌های ما این است که این طرح‌ها را هم بر اساس اولویت‌بندی‌ها تکمیل کنیم.

وی با بیان اینکه در حال حاضر ۸۱ هزار طرح نیمه‌تمام در کشور وجود دارد، گفت: ما باید نخست به طرح‌های بالای ۶۰ درصد کمک کنیم که زودتر تکمیل شوند. توازن به این معنا نیست که یک‌طرف را از دست بدهیم و طرف دیگر را توسعه دهیم. هم‌اکنون مناطق ۳ و ۴ به اندازه کافی و بیشتر هم سرمایه دارند که ما در این مناطق مشوق دولت را نخواهیم داشت وگرنه باقی زیرساخت‌ها فراهم است. دستورالعمل سرمایه‌گذاری در وزارت صنعت تدوین شده و پس از ابلاغ به صورت رسمی، جزئیات آن اعلام می‌شود.

جزئیات طرح‌های نیمه‌تمام

رئیس سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران در خصوص جزئیات طرح‌های نیمه‌تمام کشور اظهار کرد: ۶۰ هزار طرح صنعت و معدنی داریم که فقط از وزارت صنعت جواز گرفته و هیچ پیشرفتی نداشته‌اند.

سرمایه‌گذاری در مناطق محروم

نبوی درباره سرمایه‌گذاری در مناطق محروم هم اظهار کرد: به‌دلیل محدودیت‌های منابع ایدرو که ناشی از برخی از اقدامات در سال‌های گذشته بوده که آن هم به دلیل واگذاری سهام شرکت‌ها در قالب رد دیون و عدم‌بازگشت منابع بوده، موجب شده نتوانیم مجری سرمایه‌گذاری در مناطق محروم باشیم. در مناطق محروم طرح‌های زیادی نداریم و فقط ۸ طرح در مناطق محروم داریم که از طریق تامین مالی با استفاده از ظرفیت بخش خصوصی و روش‌های مختلف، این طرح‌ها را تکمیل خواهیم کرد. یکی از این طرح‌ها شرکت لاستیک در سیستان‌وبلوچستان بود که در حال تکمیل است.

وی اظهار داشت: در شورای اقتصاد مصوب شده که طرح جدید نوسازی ناوگان فرسوده تجاری کشور توسط وزارت صنعت و خاصه ایدرو انجام شود.

عدالت صنعتی با اجرای طرح آمایش سرزمین

چندی پیش نیز وزیر صنعت معدن و تجارت در نشست شورای اداری شهرستان شاهرود با تاکید بر حمایت وزارت. صنعت، معدن و تجارت از حوزه تولید و توسعه سرمایه‌گذاری، ایجاد توازن منطقه‌ای و عدالت صنعتی در کشور را از اهداف اجرای طرح آمایش سرزمین خواند.

سیدرضا فاطمی‌امین با تاکید بر حل مشکلات واحد‌های تولیدی گفت: وزارت صنعت، معدن و تجارت به‌عنوان متولی این حوزه وظیفه دارد تا در چارچوب اختیارات قانونی خود مشکلات این حوزه را رفع کند و پیگیری مشکلات و چالش‌های این حوزه‌ها، حتی اگر با سایر وزارتخانه‌ها و نهاد‌ها باشد، بر عهده وزارت صنعت، معدن و تجارت است.

وزیر صنعت، معدن و تجارت با اشاره بر لزوم احصاء دلایل تعطیلی ۱۴۵ واحد تولیدی راکد در این استان، بر پیگیری این موضوع توسط سازمان صنعت، معدن و تجارت این استان تاکید کرد.

وی شناسایی ویژگی‌ها، منابع، زیرساخت‌ها و فرصت‌های موجود در هر شهرستان را از اهداف آمایش سرزمین عنوان کرد و گفت: بر اساس این طرح و با توجه به میزان اشتغالی که در ۴ سال آینده باید در بخش صنعت، معدن و تجارت آن شهرستان شکل بگیرد، فرصت‌های سرمایه‌گذاری جدید یا ارتقای سرمایه‌گذاری قبلی را برنامه‌ریزی می‌کنیم.

سخن پایانی

به‌گفته فعالان صنعتی، مسئولیت انجام این کار بر عهده موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی وزارت صنعت، معدن و تجارت است و با توجه به اینکه اکثر این موارد شناخته شده است و نیاز به بررسی مجدد نیست، با کمک مقام‌های استانی و شهرستانی سریع‌تر می‌توان به اهداف این دست از طرح‌ها دست یافت.

به گفته وزیر صنعت، معدن و تجارت نیز وزارت صنعت، معدن و تجارت حمایت کامل و همه‌جانبه را برای فعال‌سازی فرصت‌های سرمایه‌گذاری دارد. بر همین اساس ایجاد توازن منطقه‌ای از دیگر اهداف طرح آمایش سرزمین است. این در حالی است که در برخی استان‌ها مانند اصفهان، خوزستان و سمنان متاسفانه با عدم‌تعادل مواجه هستیم و مهاجرت‌هایی اتفاق می‌افتد که مشکلاتی را ایجاد می‌کند.

منبع: گسترش نیوز