به گزارش میمتالز، یکی از مهمترین عقبگردهای ایران در دهه ۹۰، کاهش تجارت با کشورهای منطقه و عدم توسعه ابزارهای تجاری و تسهیل صادرات بود که در سالهایی منجر به منفی شدن تراز تجاری ایران و در نتیجه کاهش ارزآوری کشور شد.
با آغاز به کار دولت سیزدهم، تمرکز بر رشد تجارت و افزایش سهم صادرات غیرنفتی با کشورهای مختلف در دستور کار قرار گرفت. همزمان با اتمام ماه دوم ۱۴۰۲، گمرک ایران کارنامه تجارت خارجی کشور در ۲ ماهه امسال را اعلام کرد و خبر داد تجارت ایران به ۲۵ میلیون و ۷۳۲ هزارتن و به ارزش ۱۵ میلیارد و ۴۵۴ میلیون دلار رسید.
تجارت خارجی کشور در ۲ ماهه امسال به ۲۵ میلیون و ۷۳۲ هزار تن و به ارزش ۱۵ میلیارد و ۴۵۴ میلیون دلار رسید. محمد رضوانیفر، معاون وزیر اقتصاد و رئیس کل گمرک ایران با بیان این مطلب گفت: از مجموع تجارت خارجی کشور در ۲ ماهه امسال ۲۱ میلیون تن به ارزش ۷ میلیارد و ۵۱۳ میلیون دلار به صادرات قطعی کالاهای غیرنفتی به استثنای نفت خام، نفت کوره، نفت سفید و تجارت چمدانی و ۴ میلیون و ۷۳۲ هزار تن به ارزش ۷ میلیارد و ۹۴۱ میلیون دلار به واردات اختصاص داشت.
رضوانیفر درباره میزان تغییرات انجامشده در صادرات و واردات کشور در ۲ ماهه امسال افزود: صادرات کشور در این مدت به لحاظ وزنی ۱۲.۲۶ درصد افزایش و از حیث ارزش ۱۳.۷۲ درصد کاهش و واردات نیز به لحاظ وزن و ارزش به ترتیب ۸.۷۰ درصد و ۴.۷۹ درصد کاهش یافته است.
به گفته معاون وزیر اقتصاد و رئیس کل گمرک ایران، ۵ قلم اول کالاهای صادراتی شامل پروپان مایعشده به ارزش ۵۹۲ میلیون دلار، گاز طبیعی مایعشده ۵۳۸ میلیون دلار، بوتان مایعشده ۴۱۱ میلیون دلار، متانول ۳۷۴ میلیون دلار و قیر نفت ۳۵۰ میلیون دلار بوده است. ۵ قلم اول کالاهای صادراتی در ۲ ماهه امسال بیش از ۳۰ درصد از ارزش کل صادرات کشورمان را در این مدت به خود اختصاص داد.
رضوانیفر در ادامه با اشاره به ۵ قلم اول واردات کشور در این مدت نیز گفت: ذرت دامی با ۵۳۶ میلیون دلار، گوشی تلفن همراه هوشمند با ۲۴۷ میلیون دلار، دانه سویا تراریخته با ۲۲۷ میلیون دلار، قطعات منفصله جهت تولید اتومبیل سواری ردیف تعرفه ۸۷۰۳ به استثنای لاستیک با ۲۰۹ میلیون دلار و برنج کامل سفیدشده با ۲۰۶ میلیون دلار ۵ قلم اول واردات کشور را به خود اختصاص دادهاند. ۱۵ درصد از ارزش کل واردات در ۲ ماهه امسال به ۵ قلم فوقالذکر اختصاص داشته است.
به گفته رئیس کل گمرک ایران، چین، عراق، ترکیه، امارات عربی متحده و هند ۵ کشور اول مقصد کالاهای صادراتی بودهاند که به ترتیب ۲ میلیارد و ۴۱۸ میلیون دلار، یک میلیارد و ۲۲۸ میلیون دلار، ۸۳۵ میلیون دلار، ۷۴۹ میلیون دلار و ۳۳۱ میلیون دلار کالا به این ۵ کشور صادر شد.
همچنین ۵ کشور اول مبدا کالاهای وارداتی در ۲ ماهه امسال به ترتیب چین به ارزش ۲ میلیارد و ۳۹۶ میلیون دلار، امارات عربی متحده ۲ میلیارد و ۳۱۳ میلیون دلار، ترکیه ۹۰۳ میلیون دلار، آلمان ۲۸۸ میلیون دلار و فدراسیون روسیه ۲۶۹ میلیون دلار بودند.
معاون وزیر اقتصاد و رئیس کل گمرک ایران درباره میزان ترانزیت کالا از مسیر ایران در ۲ ماهه امسال افزود: در این مدت ۲ میلیون و ۳۲۶ هزارتن کالا از مسیر ایران ترانزیت شده که نسبت به مدت مشابه سال قبل ۵.۳۸ درصد کاهش داشته است.
آخرین آمار منتشر شده از سوی مرکز آمار اروپا (یورو استات) نشان میدهد تجارت ایران و ۲۷ عضو اتحادیه اروپایی در ۲ ماهه نخست سال جاری میلادی به ۷۶۱ میلیون یورو رسیده است.
مبادلات ایران و اتحادیه اروپایی در ۲ ماهه نخست ۲۰۲۳ نسبت به مدت مشابه سال قبل ۹ درصد کاهش داشته است. در ماههای ژانویه و فوریه سال قبل ۸۳۸ میلیون یورو کالا بین ۲ طرف مبادله شده بود.
بر اساس این گزارش، واردات اتحادیه اروپایی از ایران در ۲ ماهه نخست ۲۰۲۳ با افت ۱۷ درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل مواجه شد و به ۱۳۹ میلیون یورو رسید. در ماههای ژانویه و فوریه سال قبل ۱۶۸ میلیون یورو کالا از ایران توسط کشورهای اروپایی وارد شده بود.
صادرات اتحادیه اروپایی به ایران در ماههای ژانویه و فوریه امسال نیز ۷ درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل کاهش یافته و به ۶۲۲ میلیون یورو رسیده است. اتحادیه اروپایی در ۲ ماهه نخست سال قبل ۶۷۰ میلیون یورو کالا به ایران صادر کرده بود.
* رشد ۱۸ درصدی صادرات ایران به کشورها آسیای میانه قفقاز و روسیه
مدیرکل آسیای میانه، قفقاز و روسیه سازمان توسعه تجارت، با اشاره به عملکرد صادراتی ایران گفت: صادرات ایران به کشورهای آسیای میانه، قفقاز و روسیه در سال گذشته به بیش از ۳ میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار رسیده است که نسبت به مدت مشابه سال قبل، رشد ۱۸ درصدی داشته است. رحمتالله خرمالی اظهار داشت: صادرات ایران به این کشورها در سال ۱۴۰۰ نیز با رشد ۴۰ درصدی همراه بوده است.
وی با اشاره به ۵ کشوری که در رتبه نخست صادرات ایران به کشورهای حوزه آسیای میانه، قفقاز و روسیه قرار داشتهاند، افزود: در سال ۱۴۰۱ بیشترین صادرات ایران در این حوزه با رقم ۷۴۵ میلیون دلار به فدراسیون روسیه بوده که رشد حدود ۳۰ درصدی داشته است و آذربایجان با ۶۵۰ میلیون دلار، ارمنستان با ۴۶۵ میلیون دلار، ترکمنستان با ۴۶۰ میلیون دلار و ازبکستان با ۲۹۰ میلیون دلار در رتبههای بعدی قرار داشتهاند.
مدیرکل آسیای میانه، قفقاز و روسیه سازمان توسعه تجارت اظهار داشت: در ماه نخست سال ۱۴۰۲ نیز صادرات ایران به کشورهای حوزه آسیای میانه، قفقاز و روسیه، ۲۱۵ میلیون دلار بوده که رشد ۵۰ درصدی نسبت به مدت مشابه سال گذشته داشته است.
خرمالی با اشاره به عملکرد صادراتی کشورهای حوزه آسیای میانه، قفقاز و روسیه در سال ۱۴۰۲ گفت: در یک ماهه سال جاری میزان صادرات به فدراسیون روسیه ۶۰ میلیون دلار، آذربایجان ۳۳ میلیون دلار، ارمنستان ۳۲ میلیون دلار، ترکمنستان ۲۷ میلیون دلار و ازبکستان ۲۰ میلیون دلار بوده است.
وی اظهار داشت: صادرات به این ۵ کشور نیز در سال ۱۴۰۲ نسبت به مدت مشابه سال گذشته با رشد همراه بوده است.
از ابتدای فعالیت دولت فعلی تاکنون شاهد مذاکرات گسترده و بهار دیپلماسی اقتصادی و تجاری با کشورهای همسایه و منطقه برای توسعه سطح مناسبات هستیم. کارشناسان و صاحبنظران اقتصادی معتقدند تجارت با همسایگان مزایای بسیاری دارد که از جمله آن میتوان به کوتاه بودن مسیر و صرفهجویی در هزینهها اشاره کرد. از سوی دیگر نزدیکی فرهنگی و اقتصادی کشورهای هممرز میتواند در تامین نیازهای بازارهای صادراتی و وارداتی کمککننده باشد و به همین دلیل است که رئیسجمهوری خواستار ایجاد دیپلماسی اقتصادی مناسب برای افزایش مبادلات با ۱۵ کشور هم مرز با ایران شده است.
سفر اخیر سلطان عمان به ایران را نیز میتوان نمونهای از تداوم این مسیر دانست. تجارت ایران و عمان در سال ۱۴۰۱ به حدود یک میلیارد و ۸۸۷ میلیون و ۶۹۸ هزار دلار رسید.
از این میزان تجارت یک میلیارد و ۸۷ میلیون و ۲۱۹ هزار دلار سهم صادرات ایران به عمان و ۸۰۰ میلیون و ۴۷۹ هزار دلار سهم واردات از عمان بوده است.
قیر، شمش از آهن و فولاد غیرممزوج و محصولات نیمهتمام از آهن یا فولاد غیرممزوج، ۳ قلم اول کالای صادراتی به عمان و سایر زغالسنگهای بههم فشرده نشده، دانه سویای تراریخته و پالم اویل، ۳ قلم اول واردات از عمان در سال ۱۴۰۱ بوده است.
منبع: خبرگزاری فارس