اثرات حذف تعرفه تجاری ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا

‌می‌متالز - مقاله پژوهشی با عنوان «بررسی اثرات حذف تعرفه تجاری ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا در بخش‌های مختلف اقتصادی»، با بیان اینکه اتحادیه اقتصادی اوراسیا یک سازمان نوظهور در بین سازمان‌های منطقه‌ای و در حال تبدیل‌شدن به یکی از قطب‌های مهم اقتصادی و سیاسی جهان است، تصریح می‌کند که این اتحادیه یکی از مهم‌ترین اتحادیه‌های اقتصادی در همسایگی ایران است که کشور‌های عضو آن دارای نقاط مشترک فرهنگی و سیاسی با کشورمان هستند.

به گزارش می‌متالز، با توجه به واقعیت‌های فعلی کشور، توسعه تجارت با کشور‌ها و اتحادیه‌های مختلف اقتصادی به‌منظور دستیابی به رشد و توسعه، یک ضرورت است و می‌تواند باعث کاهش فشار تحریمی غرب شود. با توجه به استمرار تحریم‌های آمریکا علیه ایران و نیز روابط نه‌چندان مطلوب با اروپا ناشی از بحران سیاسی، یکی از گزینه‌های پیش‌روی ایران، می‌تواند توسعه تجارت با اتحادیه اقتصادی اوراسیا و استفاده از پتانسیل آن باشد. در این مقاله عنوان شده که اگرچه در بررسی اثرات موافقت نامه تجارت آزاد، تمام جنبه‌های مربوط به تجارت و سرمایه‌گذاری مورد بررسی قرار می‌گیرد، در این پژوهش فقط جنبه تجارت بررسی شده است. ازاین رو چند سناریوی ممکن (کاهش ۲۵درصدی، کاهش ۵۰درصدی، کاهش ۷۵درصدی و کاهش ۱۰۰درصدی نرخ تعرفه ها)، در زمینه کاهش یا حذف موانع تجاری بین ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا بررسی شده است. داده‌های موردنیاز برای انجام این تحقیق از نسخه ۱۰ پایگاه داده‌های پروژه تحلیل تجارت جهانی استخراج شده است.

این داده‌ها شامل ماتریس حسابداری اجتماعی ۱۴۱کشور (یا همان منطقه) و ۶۵بخش، در سال ۲۰۱۴ است. داده‌ها در قالب چهار بخش (۱. کشاورزی، جنگل داری و ماهیگیری؛ ۲. نفت، گاز، زغال سنگ و مواد معدنی؛ ۳. صنعت و ۴. خدمات) و پنج عامل تولیدی (نیروی کار ماهر، نیروی کار غیر‌ماهر، منابع طبیعی، زمین و سرمایه) و سه منطقه ایران، اتحادیه اقتصادی اوراسیا و سایر کشور‌ها تجمیع شده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که کاهش تعرفه‌های بخش کشاورزی تاثیر مثبتی بر رفاه ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا دارد و هرچه درجه آزادسازی تجاری بیشتر باشد، رفاه نیز افزایش می‌یابد. همچنین کاهش تعرفه‌های بخش صنعت تاثیر منفی بر رفاه ایران و رفاه بقیه کشور‌های دنیا (سایر مناطق) دارد و هرچه درجه آزاد سازی تجاری بیشتر باشد، رفاه نیز کاهش می‌یابد. رفاه اتحادیه اقتصادی اوراسیا با کاهش تعرفه‌های بخش صنعت افزایش می‌یابد.

کاهش تعرفه‌های بخش کشاورزی نیز تاثیر مثبتی بر تراز تجاری بخش صنعت و بخش خدمات و تاثیر منفی بر تراز تجاری بخش کشاورزی و بخش نفت و گاز در ایران دارد و نیز کاهش تعرفه‌های بخش صنعت تاثیر منفی بر تراز تجاری بخش صنعت در ایران دارد. مهم‌ترین توصیه سیاستی با توجه به نتایج پژوهش و براساس الگوی پروژه تحلیل تجارت جهانی این است که کاهش تعرفه‌های بخش کشاورزی بر صادرات ایران در این بخش اثر چندانی ندارد و فقط واردات ایران در این بخش افزایش می‌یابد و بیشترین آثار کاهش تعرفه‌های بخش کشاورزی در بخش صنعت منعکس می‌شود. در مجموع پیشنهاد می‌شود تغییر در تعرفه‌های بخش کشاورزی و صنعت در موافقت نامه با دقت بالایی انجام شود. براساس جدول‌های ارائه‌شده در بخش حقایق آماری آشکار شده، حجم تجارت ایران با اتحادیه اقتصادی اوراسیا بسیار پایین است و می‌توان با برنامه ریزی صحیح آن را افزایش داد که می‌تواند به عنوان یک فرصت استثنایی تلقی شود.

مشروح این گزارش طی روز‌های آینده در روزنامه «دنیای‌اقتصاد» بررسی و منتشر می‌شود.

منبع: دنیای اقتصاد