اثر چالشی نسل چهارم صنعت بر کسب و کار‌ها

به گزارش می‌متالز، سامانه های فیزیکی سایبری، اینترنت اشیا، روباتیک، کلان‌داده و تولید ابری از جمله این تحولات هستند. تحولات مدنظر همزمان بر محصولات و فرآیند‌ها تاثیر می‌گذارند و ارتقای بهره‌وری و افزایش کارآیی شرکت‌ها را ممکن می‌سازند.

مفهوم صنعت۴ را می‌توان رویکردی اساسا جدید دانست که جهان‌های فیزیکی و دیجیتال را به یکدیگر پیوند می‌دهد. این انقلاب نه‌تن‌ها در صنعت بلکه در جامعه، در حوزه اقتصادی، چگونگی برنامه ریزی و بهره‌برداری کار، نحوه تعامل انسان‌وماشین و در میان موقعیت های دیگر به بروز تغییرات منجر خواهد شد. توانایی تفسیر و درک صحیح از این تغییرات، به ما این امکان را می‌دهد که به سطح آگاهی بالاتر و ظرفیت نظارت و پیش‌بینی بازار‌ها که موجب ارتقای سازمانی با این الگوی تغییر پارادایم می‌شود، دست یابیم. در کشورهای درحال توسعه موانع مختلفی برای دیجیتال‌سازی در انقلاب صنعتی چهارم وجود دارد که یکی از دغدغه های بسیاری از کشور‌ها آگاهی و کسب شناخت از فناوری های این انقلاب به منظور بهره‌برداری از ظرفیت های انقلاب صنعتی چهارم است. معاونت بررسی‌های اقتصادی اتاق بازرگانی تهران، ضمن ارائه یک تحلیل مقدماتی از تاثیر انقلاب صنعتی چهارم بر اقتصاد، تولید تاثیر فناوری های صنعت۴ بر کسب‌وکار‌ها را بررسی کرده است.

تاثیر انقلاب صنعتی چهارم بر اقتصاد

نسل چهارم صنعت، تاثیر قابل‌توجهی بر اقتصاد جهانی خواهد داشت. بزرگ‌ترین مزایای اقتصادی نصیب شرکت‌هایی خواهد شد که سریع‌تر از فناوری‌ها و فرصت های موجود در این انقلاب بهره ببرند. براساس تجزیه و تحلیل مکینزی، پیشتازان در صنعت۴ می‌توانند تا سال ٢٠٢٥ از مزایای هوش مصنوعی و سایر فناوری های پیشرفته ای که آغاز کرده‌اند استفاده کنند، به طوری که می‌توانند انتظار تغییر مثبت ١٢٢درصدی در جریانات نقدی را داشته باشند. پیش‌بینی مکینزی بر این است که صنعت۴ مجموعه مهارت‌ها و استانداردهای نیروی کار را دستخوش تحولاتی خواهد کرد که شامل کاهش ٣٠درصدی تقاضا برای مهارت‌های فیزیکی و یدی در کارهای تکرارشونده مانند آنچه در خطوط مونتاژ تولید وجود دارد، رشد ٥٠درصدی تقاضا برای مهارت‌های تکنولوژیک مانند کدنویسی، افزایش ٣٣درصدی تقاضا برای مهارت‌های شناختی پیچیده و افزایش ٣٠درصدی تقاضا برای مهارت‌های اجتماعی سطح بالا خواهد بود.

پیامد انقلاب صنعتی چهارم برای تولید جهانی

فناوری های دیجیتال باعث ایجاد تغییرات عمده فناورانه در اقتصاد امروز می‌شوند. در ابتدای امر تصور جهانی بر این بود که تاثیر تغییرات انقلاب صنعتی چهارم به حوزه‌هایی مانند تجارت الکترونیک، رسانه و سرگرمی محدود شود، اما از طریق دیجیتالی کردن بخش های تولیدی، به عنوان مثال کشاورزی، این باور شکل گرفت که فناوری های نسل چهارم صنعت تاثیرات اقتصادی بین بخشی بسیاری دارند. این تغییرات تکنولوژیک نه تن‌ها فرآیندهای تولید سنتی را تغییر داده و به رشد سریع خدمات شده منجر شده، بلکه به صورت دیجیتالی نیز سبب ظهور بخش های خدماتی جدیدی شده است. در بخش تولید، نوآوری های جدید صنعت۴ مرتبط با روباتیک، هوش مصنوعی (AI) و اتصال ماشینی، مدل‌های کسب‌وکار را تغییر می‌دهند. پیامدهای این تغییرات تکنولوژیک برای ارتقای فناوری و صنعتی شدن تنها به اقتصادهای پیشرفته محدود نشده و تعداد کاربران دیجیتال در کشورهای در حال توسعه رو به افزایش است.

اقتصاد دیجیتال این پتانسیل را دارد جهانی که در آن هستیم مراحلی از پیشرفت را طی کرده و به مرحله جدیدی از تحول، تکامل و نوآوری رسیده است. این تحول هوشمند امکانات و سطحی پیشرفته از تکنولوژی را در خدمات و ارتباطات، فرهنگ، اقتصاد، سیاست و صنعت با مدلی متفاوت ارائه می‌کند. در ساختارهایی که از توان دیجیتالی استفاده می‌کنند، سیستم یا مجموعه ای خودکار و هوشمند را طراحی می‌کنند و ارتباط هوشمند و ابزار هوشمند به جای نیروی انسانی اداره‌کننده خواهد بود. محیط های کسب‌وکار پرتلاطم و پیچیده امروزی با موج تغییرات سریع فناوری رویایی با موج چهارم توسعه صنعت که آن را انقلاب صنعتی چهارم می‌نامند مواجه هستند.

عامل موفقیت شرکت‌های پیشگام در این رویکرد نوظهور صنعتی، سرعت سازگاری با تحولات سریع و پیچیده است. رویکرد مزبور مجموعه ای از تحولات فناورانه را دربر دارد. سامانه های فیزیکی سایبری، اینترنت اشیا، روباتیک، کلان‌داده و تولید ابری از جمله این تحولات هستند. تحولات مدنظر همزمان بر محصولات و فرآیند‌ها تاثیر می‌گذارند و ارتقای بهره‌وری و افزایش کارآیی شرکت‌ها را ممکن می‌سازند. مفهوم صنعت۴ را می‌توان رویکردی اساسا جدید دانست که جهان‌های فیزیکی و دیجیتال را به یکدیگر پیوند می‌دهد. این انقلاب نه‌تن‌ها در صنعت بلکه در جامعه، در حوزه اقتصادی، چگونگی برنامه ریزی و بهره‌برداری کار، نحوه تعامل انسان و ماشین و در میان موقعیت های دیگر به بروز تغییرات منجر خواهد شد.

توانایی تفسیر و درک صحیح از این تغییرات، به ما این امکان را می‌دهد که به سطح آگاهی بالاتر و ظرفیت نظارت و پیش‌بینی بازار‌ها که موجب ارتقای سازمانی با این الگوی تغییر پارادایم می‌شود، دست یابیم. در کشورهای درحال توسعه موانع مختلفی برای دیجیتال‌سازی در انقلاب صنعتی چهارم وجود دارد. یکی از دغدغه های بسیاری از کشور‌ها آگاهی و کسب شناخت از فناوری های این انقلاب به منظور بهره‌برداری از ظرفیت های انقلاب صنعتی چهارم است.

تاثیر انقلاب صنعتی چهارم بر کسب‌وکار

نوآوری و تحولات فناورانه نقش بسیار مهمی در انواع مختلف سازمان‌ها ایفا می‌کنند. صنعت ۴ تغییرات قابل‌توجهی در محصولات، طراحی، فرآیندها، عملیات و خدمات سامانه های تولید ایجاد می‌کند. به همین دلیل است که تحولات و پیشرفت های دیجیتال و افزایش پیوندهای متقابل و درهم‌تنیده چالش های جدیدی را پیش روی سازمان‌ها قرار می‌دهند. انتظار بر این است که نسل چهارم صنعت پیامدهایی برای دو حوزه مدیریت و مشاغل آینده داشته باشد و به شکل گیری مدل‌های کسب‌وکار جدیدی منجر شود که تاثیر چشمگیری بر صنعت و بازار دارند. همچنین این فناوری‌ها می‌توانند کل چرخه عمر محصول را تحت‌تاثیر قرار دهند، بهبود فرآیند‌ها را ممکن سازند و رقابت پذیری شرکت را افزایش دهند. حوزه‌های مختلفی از جمله صنعت، محصولات و خدمات، اقتصاد، مدل‌های کسب‌وکار، محیط کار و توسعه مهارت‌ها تحت‌تاثیر قرار می‌گیرند. صنعت بخشی است که بیشترین تاثیر را از انقلاب صنعتی چهارم می‌پذیرد.

این رویکرد نوظهور صنعتی، چشم انداز تولید جدیدی را با خود به‌همراه می‌آورد؛ در این چشم انداز عناصر تولید می‌توانند به صورت مستقل خود را کنترل کرده و مجموعه ای از کنش‌ها را آغاز کنند. طی سال‌های اخیر مدل‌های کسب‌وکار و بازار دستخوش تحولات سریعی شده‌اند و مدل‌های کسب‌وکار نوآورانه ای ایجاد شده است. فناوری های تحول آفرینی که در چارچوب صنعت۴ ظهور یافته اند، شیوه‌های فروش و ارائه محصولات و خدمات را تغییر داده و از این طریق فرصت‌ها و مدل‌های کسب‌وکار جدیدی خلق کرده‌اند. از آنجا که صنعت ۴ به ادغام تولیدکنندگان و مشتریان کمک می‌کند، زنجیره‌های ارزشی که براساس آن شکل می‌گیرند، واکنش گراتر می‌شوند و امکان تعامل با مشتریان و انطباق با مدل‌های کسب‌وکار با الزامات بازار را فراهم می‌کنند. به عبارتی موانعی که تا پیش از این بین اطلاعات و ساختارهای فیزیکی قرار داشته است، از بین می‌رود و رقابت پذیری افزایش می‌یابد. پیشرفت های فناورانه به سرعت در حال تغییر محیط کار هستند و صنعت ۴ در حال متحول کردن مشاغل و مهارت‌های ضروری است.

اهمیت فزاینده رابط های انسان و ماشین، تعامل بین عناصر تولید و ارتباط ضروری بین ماشین آلات هوشمند، محصولات هوشمند و کارکنان را تقویت می‌کند. این ارتباط نیز خود به دلیل چشم انداز اینترنت اشیا و خدمات که تحت‌تاثیر سامانه های فیزیکی سایبری محقق شده‌اند، بهبود یافته است، به همین دلیل لازم است به مسائل حوزه ارگونومیک، نیز در چارچوب صنعت۴ توجه شود و سامانه های جدید نیز باید بر کارگران و اهمیت آن‌ها متمرکز شوند.

صنعت ۴ به ماشینی شدن فزاینده کار‌ها منجر می‌شود. به بیان دیگر، کارکنان باید خود را برای انجام وظایف جدید آماده کنند. علاوه بر این تعداد کارکنان واجد شرایطی که حوزه‌های فناورانه برای تحقق الزامات صنعت ۴ به آن‌ها نیاز دارند نیز روبه افزایش است. به طور خلاصه، صنعت ۴ از ظرفیت بالقوه بسیاری در حوزه‌های متعدد برخوردار است و پیاده‌سازی آن بر کل زنجیره ارزش اثر می‌گذارد و از این طریق فرآیندهای تولید مهندسی را بهبود می‌دهد، به ارتقای کیفیت محصولات و خدمات می‌انجامد، روابط مشتریان و سازمان‌ها را بهینه می‌کند، فرصت های تجاری جدید و مزایای اقتصادی به‌همراه دارد، الزامات آموزشی را تغییر می‌دهد و محیط کار فعلی را متحول می‌سازد.

منبع: دنیای اقتصاد