رقابت چین و آمریکا بر سر سهم ایران/ تباهی یا توسعه؟

به گزارش می‌متالز، مریم سرلک: از گذشته تاکنون چشم کشور‌های بسیاری به معادن افغانستان دوخته شده است، این سرزمین از زمان‌های دور به عنوان سرزمینی پر از ثروت و معادن غنی شناخته شده است و مردمانش در تاریکی فقر، اما روی گنجینه‌های پنهان روزگار به تلخی سپری می‌کنند و در انتظار نگاه پر نوری هستند که راز‌های پنهان آنان را بشکافد.

بسیاری از کشور‌ها به دنبال گنجینه‌های معدنی افغانستان و با آرزوی دستیابی به ثروت و قدرت بیشتر به دنبال بهره‌برداری از منابع طبیعی افغانستان هستند، اما آیا بار مسوولیت اجتماعی و انسانی آن را به عنوان حلقه مفقوده در این نگاه اقتصادی و سودمند می‌پذیرند؟

باید در نظر داشت که افغانستان نه تنها ثروت بی بدیلی را در خود جای داده‌اند، بلکه سرزمینی پر از تاریخ و فرهنگ نیز است.

اگرچه باید با احترام به این سرزمین و مردمش نگاه کرد و به همکاری و تعاون برای توسعه پایدار و عادلانه منابع آن فکر کرد. اما باید روی دیگر این سکه را هم در نظر گرفت آن هم بهرمندی ایران از منابع و معادن غنی افغانستان است که تاکنون محقق نگردیده است.

ایران بیشترین وجه تشابه به لحاظ فرهنگی و تاریخی را با افغانستان دارد و به نوعی این دو برادر دیرین در تلخ و شیرین روزگار دل به همدلی یکدیگر سپرده و تاریخ ساخته‌اند، بر اساس آنچه تاریخ گواه است ایران در طی سال‌های گذشته میزبان بسیار خوبی برای مردم افغانستان بوده است.

آمار دقیقی از تعداد مهاجران حاضر در ایران در دست نیست

اما کشور ما در طی سالیان گذشته تاکنون، به مراتب شاهد سیل مهاجرین افغان بوده است که از سال ۱۴۰۰ به بعد هم با قدرت گیری طالبان ایران شاهد سیل عظیمی از مهاجران افغانی است، کشوری که خود زخمی تحریم‌ها است بار‌ها سیل مهاجرین افغان را تجربه کرده است، اما باز هم با روی باز پذیرای برادران خود بوده و حمایت از آن‌ها را در اولویت قرار داده است، سیل مهاجرت افغانستانی‌ها به ایران آنقدر زیاد بوده که مسوولان از بیان آمار دقیق این مهاجران چه به شکل رسمی و چه غیر رسمی عاجز هستند.

اما بر اساس حدس و گمان است. ۶ الی ۷ میلیون مهاجر افغان در ایران زیست می‌کنند که تا سال ۱۴۰۰ این تعداد فراتر رفته است.

با وجود همسایگی و اشتراکات فراوان ایران و افغانستان و همچنین تعداد بالای مهاجران افغانستانی در ایران، با قاطعیت می‌توان گفت تنها کشوری که می‌تواند بهره‌برداری از معادن افغانستان را با رعایت اصول اخلاقی و انسانی و مسوولیت اجتماعی انجام دهد ایران است تا همه مردم افغانستان هم از ثمرات طبیعت و منابع خود بهره‌مند شوند.

افغانستان اینک هدف دو رقیب اقتصادی دنیا یعنی چین و آمریکا است، و برای رسیدن به مقاصد خود بار‌ها بر شرایط سیاسی این کشور هم تأثیر گذاشته‌اند.

چین می‌خواهد ۱۰ میلیارد دلار روی معدن لیتیوم افغانستان کند سرمایه گذاری کند، شرکت چینی گوچین (Gochin) گفته است قرارداد معادن لیتیوم افغانستان به این شرکت سپرده شود.

از طرفی در روز‌های اخیر بزرگ‌ترین و با ارزش‌ترین معدن یاقوت افغانستان تحت عنوان یاقوت جکدلک به شرکت ‎آریاناهایلند واگذار شده است

همایون افغان، سخنگوی وزارت معادن افغانستان می‌گوید این شرکت ۲۷ میلیون دالر امریکایی به معدن یاقوت ‎جکدلک که مساحت آن ۶۹۰ کیلومتر مربع است اختصاص داده است

اگرچه ایران در زمینه اکتشاف و استخراج معادن افغانستان کنسرسیوم تشکیل داده است، اما تاکنون اقدام عملی در این خصوص صورت نداده است.

آنچه مشهود است این است که رقابت آمریکا و چین بر سر معادن افغانستان شدت گرفته است، رقابت بر سهمی که می‌تواند برای ایران باشد، باید دید سرمایه گذاری چین و آمریکا بر معادن بزرگ افغانستان این کشور را توسعه خواهد داد یا، چون گذشته به تباهی می‌برد.

آمریکا بیشترین بهره‌برداری از معادن افغانستان را داشت

رئیس خانه صنعت، معدن و تجارت ایران و استان اصفهان با تأکید بر اهمیت همکاری در اکتشاف معادن افغانستان اظهار داشت: یکی از مهم‌ترین مواردی که می‌توانیم دنبال کرده و بازار معدنی خود را مهیا کنیم استفاده از معادن افغانستان است.

وی افزود: در مدتی که آمریکا در افغانستان بود بیشترین اقدامات آن‌ها در حوزه بهره‌برداری از معادن افغانستان بود.

عبدالوهاب سهل آبادی گفت: افغانستان پهنه‌های بزرگ و غنی معدنی دارد که متأسفانه ما که نزدیک‌ترین کشور به افغانستان هستیم و تبعات مهاجرین افغانستانی در ایران را تحمل کردیم کمترین استفاده را از آن نبرده‌ایم.

وی ادامه داد: بخش خصوصی در ایران ضعیف عمل کرده، ایران بیشترین نقش را در عراق و سوریه داشت، اما در بازار‌های مالی آن‌ها کمترین نقش را داشتیم.

در خصوص اکتشاف معادن افغانستان کوتاهی کرده‌ایم

سهل آبادی با بیان اینکه، در خصوص اکتشاف معادن افغانستان کوتاهی کرده‌ایم و هنوز از پهنه‌های غنی و وسیع افغانستان سودی نبرده‌ایم بیان داشت: در خانه صنعت و معدن هم کوتاهی کردیم، باید همکاران معدنی که در استان‌های مثل اصفهان کرمان زنجان یزد بیشترین فعالیت را دارند، دعوت به همکاری کنیم و بتوانیم قدم‌های بزرگی برای اکتشاف معادن افغانستان برداریم.

وی بیان داشت: سرمایه گذاری در کشور دوست و همسایه یعنی افغانستان بد نیست، و اگر ما از این سرمایه بهره نبریم سایر کشور پیش قدم شده و از آن بهره‌مند خواهند شد.

رئیس خانه صنعت، معدن و تجارت ایران و استان اصفهان گفت: کشور ما ادبیات نزدیک تری به مردم افغانستان دارد، به طور حتم افغانستانی‌ها هم تمایل بیشتری برای همکاری با ما دارند، ما می‌توانیم همکاری بیشتری در زمینه ماشین آلات و ابزارآلات صنعتی با آن‌ها داشته باشیم.

وی با تأکید بر اینکه همکاری با افغانستان یک معامله برد برد است، تصریح کرد: نمی‌توانیم بگوییم، چون شرکت‌های بزرگ در اکتشاف پهنه‌های غنی در ایران ضعیف عمل کرده‌اند پس باید از بازار افغانستان چشم پوشی کرد.

سهل‌آبادی گفت: به دلیل سرعت نبخشیدن به کار بازار ساخت و ساز سوریه را از دست دادیم، امیدواریم در خصوص بازار افغانستان این اتفاق رخ ندهد.

منبع: پایگاه خبری - تحلیلی ایراسین