توسعه‎ و تحولی شگرف در حوزه صادرات مواد معدنی

به گزارش می‌متالز، در راستای تحقق اقدامی ملی و با نگاه به مشکلات فعلی و آتی حمل‌ونقل مواد معدنی به خصوص در بخش زیرساخت‌ها و همچنین بر اساس سند چشم‌انداز افق ۱۴۰۴ طرح جامع فولاد کشور، شرکت مدیریت بین‌المللی همراه جاده ریل دریا (هیمکو) در سال ۱۳۹۶ و با ترکیب سهام‌دارانی از قبیل شرکت تجلی توسعه معادن و فلزات، شرکت معدنی و صنعتی چادرملو، شرکت معدنی و صنعتی گل‌گهر، شرکت معدنی و صنعتی گهرزمین، گروه مدیریت سرمایه‌گذاری امید و شرکت سرمایه‌گذاری توسعه معادن و فلزات تاسیس شد و متعاقب آن طی قراردادی «BOT» (ساخت، بهره‌برداری و انتقال) منعقد شده با اداره کل بنادر و دریانوردی استان هرمزگان، مسوولیت احداث اسکله و پایانه مکانیزه ریلی حمل مواد معدنی در غرب بندر شهید رجایی در زمینی به مساحت ۱۸۰ هکتار را بر عهده گرفت. به طور کلی این شرکت وظیفه دارد با استفاده از تجهیزات ریلی خود، سیکل حمل‌ونقل ریلی و مکانیزه شرکت‌های معدنی تابعه را از معدن تا اسکله صادراتی و بالعکس تامین کند. در فاز اول قرارداد مذکور با مدت ساخت حدود ۶ سال و سرمایه‌گذاری ۱۲ هزار میلیارد تومان (بدون تعدیل)، حمل مواد معدنی به ظرفیت سالانه ۱۰ میلیون تن محقق خواهد شد.

هم‌اکنون پروژه احداث اسکله و پایانه مکانیزه ریلی حمل مواد معدنی در غرب بندر شهید رجایی در حالی از پیشرفت فیزیکی و درصد تحقق بیش از ۱۰٫۷۵ درصدی برخوردار بوده که پروژه در سال گذشته، دچار چالش‌هایی از طرف سرمایه‌پذیر بوده است. مطالعات پروژه اکنون در مرحله‌ای است که در تمام حوزه‌ها به اتمام رسیده و در برخی از حوزه‌ها نیز در مرحله توقف تا زمان ابلاغ جانمایی طرح و یا تصمیم‌گیری نهایی است؛ همچنین سهام‌داران بخشی از افزایش سرمایه مصوب را پرداخت کرده‌اند و در حال تکمیل بودجه پروژه هستند. صورت‌جلسه مربوط به توافق با سازمان بنادر و دریانوردی جهت کاهش تعهدات قراردادی نیز منعقد شده و الحاقیه مربوط به بازنگری اساسی قرارداد در شرف امضا است.

بخش خشکی (پسکرانه):

مطالعات و اقدامات انجام شده در بخش خشکی پروژه شامل مطالعات ژئوتکنیک در دو مرحله جداگانه؛ مطالعات روسازی ریلی؛ مطالعات و طراحی انبار مکانیزه و سایر مستحدثات شامل ساختمان‌های اداری، صنعتی و غیرصنعتی؛ مطالعات زیرسازی و ریل یارد؛ نقشه‌برداری به منظور تهیه توپوگرافی زمین پروژه؛ تسطیح و دکوپاژ در محدوده زمین پروژه در دو مرحله جداگانه؛ بسترسازی انبارها، مسیر ریلی و جاده‌های پیرامونی داخل زمین تحویلی؛ تکمیل تجهیز کارگاه و احداث ساختمان جلسات و بهره‌برداری از آن؛ نصب و بهره‌برداری از باسکول ۸۰ تنی؛ احداث آب انبار در زمین تحویلی؛ اجرای فضای سبز اطراف زمین تحویلی؛ خرید و نصب انشعاب برق ۲۴۰کیلو وات جهت مصارف کارگاهی دوره ساخت و خرید انشعاب برق ۶ مگاوات جهت دوره بهره‌برداری است.

بخش دریایی:

عملیات هیدروگرافی و تهیه نقشه‌های عمق‌یابی؛ مطالعات دریایی، هیدرو دینامیکی و رسوب؛ بازنگری مطالعات دریایی و طراحی دایک و مطالعات ژئوتکنیک، چهار اقدام و مطالعه مهم به شمار می‌آید که در بخش دریایی پروژه صورت پذیرفته است.

عمومی:

اقدامات و مطالعات عمومی پروژه شامل مطالعات عمومی طرح جامع و جانمایی پروژه؛ تهیه مدل مالی پروژه در دو نوبت و به‌روزرسانی آن؛ انجام مطالعات بازار و تقاضای بار و انجام مطالعات محیط زیست طی دو مرحله و در دو جانمایی متفاوت است.

اهم اقدامات انجام شده در تهیه طرح جامع:

تهیه طرح جامع یا به عبارت دیگر سیمای کلی طرح، مهم‌ترین بخش مطالعات پایانه مکانیزه حمل مواد معدنی است. در طرح جامع، معمولا اجزای اصلی طرح باید به صورتی چیدمان شده که در آن ملاحظات اقتصادی، اجتماعی، زیست‌محیطی و اجرایی لحاظ شود؛ به همین منظور المان‌های مختلف طرح در قالب گزینه‌های مختلف جانمایی می‌شوند و سپس با توجه به ملاحظات مذکور، واریانت بهینه تعیین شده و مطالعات طرح به صورت جزئی برای هر قسمت ادامه می‌یابد تا در نهایت منجر به تهیه نقشه‌های اجرایی و گزارش نهایی شود. با توجه به اینکه در ابتدای پروژه مطالعات اجزای ریلی، انبار مکانیزه و… بدون در دسترس بودن اطلاعات پایه همچون نقشه توپوگرافی، هیدروگرافی و ژئوتکنیک انجام شده و هماهنگی لازم بین این مطالعات وجود نداشت، شرکت سرمایه‌گذار تصمیم به تهیه مطالعات طرح جامع گرفت.

بر همین اساس انجام این مطالعات در آبان‌ماه ۱۴۰۰ به مهندسین مشاور سازه‌پردازی محول شد. در ابتدا با هدف حفظ یکپارچگی طرح و رفع معارضان موجود، طراحی مربوطه آغاز شد و با هماهنگی مشاوران تخصصی دریایی و ریلی طرح جامع با تفکیک سه فاز ۱۰، ۲۰ و ۵۰ میلیون تن در سال تهیه و ارائه شد؛ به دلیل عدم امکان تحویل زمین مربوطه توسط سرمایه‌پذیر، پیشنهاد جابه‌جایی محدوده ساختگاه طرح به سمت دریا و یا به طرف کانال تخلیه سیلاب، از سوی آن اداره کل مطرح شد که پس از برگزاری جلسات کارشناسی و مدیریتی متعدد، نهایتا طرح جامع با لحاظ کلیه نظرات و اخذ تایید آحاد سازمانی سرمایه‌پذیر تهیه و در اسفند ماه سال ۱۴۰۰ ارسال شد. پس از پیگیری‌های متعدد از اداره کل بنادر و دریانوردی استان هرمزگان و همچنین سازمان بنادر، مقرر شد دوباره تغییراتی در طرح جامع اعمال و مطالعات طرح توسعه احتمالی فاز ۴ بندر شهید رجایی نیز در طراحی پیش‌بینی شود که این امر نیز در دستور کار قرار گرفت و در مهرماه سال جاری تهیه و ارائه شد.

شایان ذکر است کلیه مطالعات پیشین صورت گرفته (از قبیل هیدروگرافی، ژئوتکنیک، محیط زیست، توپوگرافی، ریلی، دریایی، انبار مکانیزه و سایر مستحدثات و …) منتج به تهیه گزارش طرح جامعی شد که در صورت تصویب و ابلاغ آن می‌تواند راهنما و نقشه راه کلیه مشاورین تخصصی قرار گیرد؛ بنابراین تصویب طرح مذکور به جهت اهمیت ویژه‌‎ای که دارد، در لیست پیگیری‌های مجدانه تیم کارشناسی و مدیریتی شرکت مدیریت بین‌المللی همراه جاده ریل دریا قرار دارد.

اهم عملیات اجرایی صورت گرفته:

در آبان‌ماه سال ۱۴۰۰، عملیات تسطیح اولیه بخشی از زمین تحویلی صورت گرفت و پس از آن نیز در خردادماه سال ۱۴۰۱ جهت دکوپاژ و تسطیح کلیه اراضی تحویلی، قراردادی ۴۵ روزه منعقد و توسط پیمانکار انجام شد. در ادامه طی سال جاری، اقداماتی در راستای بسترسازی اراضی مربوط به انبار دپوی مواد فله معدنی، مسیر ریلی، مسیر‌های دسترسی داخلی و … صورت پذیرفت. به علاوه، تجهیز کارگاه، ساخت دفاتر کارفرمایی در پروژه، اسکان عوامل کارگاهی سرمایه‌گذار و عملیات مربوطه با حضور نظارت کارگاهی مشاور مادر آغاز شد و در حال حاضر آماده بهره‌برداری است. همچنین در سال جاری، دیوارکشی ضلع غربی، ایجاد جاده دسترسی به محل احداث دایک، بسترسازی محل استوک پایل‌ها و مسیر ریلی و همچنین ایجاد فضای سبز در اطراف پروژه انجام پذیرفت.

اهم اقدامات انجام شده در حوزه برنامه‌ریزی و کنترل پروژه:

برنامه زمان‌بندی طرح مذکور به همراه فازبندی اجرا، توسط واحد برنامه‌ریزی و کنترل پروژه تهیه شد. سپس بودجه‌‎بندی مورد نیاز هر بخش به تفکیک نوع فعالیت و تشریح جریان نقدینگی پروژه به صورت تفصیلی تهیه و ارائه شد. سپس با اعمال نظرات هیات مدیره محترم در سال جاری، در قالب پیوست الحاقیه قرارداد به سرمایه‌پذیر ارائه شد که در شرف اخذ امضای کارشناسان خبره طرح است. همچنین طی جلسات کارشناسی متعدد با مشاوران، برآورد‌های دوره ساخت پروژه به‌روزرسانی و کلیه انحرافات بودجه‌ای برطرف شد. بر همین اساس و مطابق با برنامه زمان‌بندی و ظرفیت‌های جدید پروژه، مدل مالی دوباره طراحی و ارائه شد. نکته قابل توجه، حفظ ارکان اصلی قراردادی در مدل مالی جدید است.

منبع: فلزات آنلاین