داوری چالش فناوری طراحی و اجرای هوشمندسازی معادن

به گزارش می‌متالز، هوش مصنوعی از سال ۱۹۷۰ پایه‌گذاری شد، اما اگر بخواهیم راجع به فراگیری آن صحبت کنیم می‌توان گفت که این فناوری از سال ۲۰۱۵ به صورت کاربردی مورد استفاده قرار گرفت. حوزه معدن یکی از آن حوزه‌هایی است که در سال‌های اخیر وارد فاز هوشمندسازی شده و معدنکاری هوشمند مقوله جدیدی است که در این حوزه مطرح شده است.

در ایران هم چند سالی است که حوزه صنعت و معدن با هوشمندسازی و ادبیات آن آشنا شده است، اما آنچه لازمه تحقق این امر است ایجاد بستر فرهنگی و آگاهی‌بخشی، صرف زمان و بودجه است و همچنین، تحقق آن یک اراده ملی و همت بزرگ می‌طلبد.

از سوی دیگر، صنعت مس در ایران یکی از صنایع مهم و تأثیرگذار در حوزه‌های اقتصادی و صنعتی کشور است. به‌گونه‌ای که صنعت و معدن در تولید ناخالص داخلی کشور سهم ۳۰ درصدی را به خود اختصاص داده و صنعت مس بخشی از این سهم را شامل می‌شود. امروزه به‌کارگیری فرآیند‌های هوشمندسازی در معدن و صنایع معدنی سبب بهبود عملکرد، کاهش هزینه‌ها، افزایش ایمنی و کارایی در تمامی مراحل از استخراج تا تولید نهایی می‌شود. ضمن اینکه، باتوجه به سهم این بخش از اقتصاد کشور این موضوع سبب افزایش تولید، کاهش مصرف منابع و بهبود انرژی شده و متعاقباً به حفظ محیط‌زیست کمک می‌کند.

در همین راستا معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری، وزارت صنعت، معدن و تجارت، سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران و شرکت ملی مس ایران در راستای توسعه و تحقق اقتصاد دانش‌بنیان در کشور و بهره‌مندی از ظرفیت زیست‌بوم فناوری و نوآوری چالشی با عنوان «طراحی و اجرای هوشمندسازی معادن و تکمیل فناوری‌های وابسته» مطرح کرده و از طرح‌های فناورانه و نوآورانه در این زمینه حمایت می‌کند.

به منظور هوشمندسازی معادن و تکمیل فناوری‌های وابسته با تمرکز بر سیستم پایش و گسیل ناوگان بارگیری و باربری معادن مس و استفاده از ظرفیت‌های شرکت‌های دانش‌بنیان، این پروژه به ترتیب ذیل انجام می‌شود:

مرحله اول: شناخت کامل، تامین سخت‌افزار، نصب، برنامه‌نویسی نرم‌افزاری، راه‌اندازی و بهبود سامانه گسیل و پایش ناوگان بارگیری و باربری سه معدن بزرگ‌مقیاس شرکت ملّی صنایع مس ایران شامل، معادن مس سرچشمه و میدوک در استان کرمان و معدن مس سونگون در استان آذربایجان شرقی به طور همزمان.

مرحله دوم: شناخت کامل، تامین سخت‌افزار، نصب، برنامه‌نویسی نرم‌افزاری، راه‌اندازی و بهبود سامانه گسیل و پایش ناوگان بارگیری و باربری دو معدن متوسط‌مقیاس شامل معادن مس در هزار و درآلو در صورت نیاز و راه‌اندازی سیستم‌های کنترلی و پایش جنبی در معدن مس سونگون.

مرحله سوم: راه‌اندازی سیستم پایش دستگاه‌های حفاری استخراجی و ماشین‌آلات جنبی در پنج معدنی که نام برده شد.

پیرو اجرای این فرآیند، جلسه داوری چالش فناوری طراحی و اجرای هوشمندسازی پنج معدن و تکمیل فناوری‌های وابسته با حضور مسوولان و معاونان شرکت ملی مس ایران، رئیس مرکز نوآوری و تحول دیجیتال اتاق بازرگانی تهران، معاونان معاونت علمی و فناوری و ستاد اقتصاد دیجیتال، عوامل اجرایی شبکه تبادل فناوری، مدیران عامل و کارشناسان ارشد مس سرچشمه، سونگون، میدوک، دره‌زار و مس درآلو در محل معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری با هدف حمایت از طرح‌های فناورانه و نوآورانه در این زمینه، برگزار شد.

بر اساس این گزارش و طبق اعلام شبکه تبادل فناوری که مجری این طرح است، مرحله اول با عنوان طراحی و ارزیابی اولیه است که در این مرحله طرح‌های ارسال شده مورد غربالگری و داوری توسط داوران متخصص قرار می‌گیرند.

در مرحله بعد که تولید نمونه محصول نام دارد، پس از داوری اولیه از تیم‌های برتر جهت ساخت نمونه محصول حمایت می‌شود. تیم‌های برتر بر اساس یک برنامه زمان‌بندی مشخص و مطابق با شاخص‌ها و الزامات تعریف شده اقدام به تولید نمونه محصول می‌کنند.

نمونه محصولات تولید شده در مرحله داوری نمونه‌های ساخته شده، توسط کارشناسان و متقاضیان، بر اساس شاخص‌ها و الزامات تعیین شده ارزیابی خواهند شد و تیم برتر بر اساس نظر کارشناسان، تعیین شده و فرآیند معرفی به متقاضیان جهت همکاری و تولید صنعتی محصول تسهیل می‌شود.

در نهایت، تسهیل در صدور مجوز‌های قانونی مرتبط با معاونت علمی برای طراحی و اجرای پروژه هوشمندسازی معادن و تکمیل فناوری‌های وابسته شامل تولید بار اول (ماده ۱۰ قانون جهش تولید دانش‌بنیان) به‌منظور حذف تشریفات قانون برگزاری مناقصات و فراهم آوردن زیرساخت جهت آزمون‌های آزمایشگاهی و میدانی براساس ضوابط موجود انجام خواهد گرفت که شامل موارد زیر می‌شود:

1.  حمایت از هزینه‌های تحقیق و توسعه تا سقف ۱۰ درصد و حداکثر ۱۰۰ میلیارد ریال و همچنین اعطای اعتبار مالیاتی حداکثر تا سقف ۳۰۰ میلیارد ریال از محل ماده ۱۱ «قانون جهش تولید دانش‌بنیان»
2.  تسهیل تخصیص ارز موردنیاز جهت واردات تجهیزات گلوگاهی موردنیاز موضوع این موافقت‌نامه؛
3.  ارائه معافیت از پرداخت حقوق دولتی موضوع تبصره ۵ ماده ۱۴ به «قانون اصلاح قانون معادن کشور» به میزان ۴۰ درصد از منابع مالی مورد نیاز برای اجرای طرح در هر معدن
4. تسهیلگری در تأمین زیرساخت و امکانات لازم برای اجرای پروژه‌های هوشمندسازی
5. تضمین دریافت خدمات و خرید برای ۵ معدن در صورت موفقیت پروژه معدن مس سرچشمه و دریافت تاییدیه‌های مورد نیاز

شایان ذکر است که فرآیند بررسی و ارزیابی تیم‌ها انجام شده و به‌ همرسانی عرضه و تقاضای فناوری در حال پیگیری است.

منبع: اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران