به گزارش میمتالز، فعالیتهای معدنی هوشمند یا معدنکاری هوشمند، مفهومی است که به استفاده از فناوریهای نوین و دادههای بزرگ برای بهبود کارآیی، ایمنی و پایداری عملیات معدنی اشاره دارد. تاریخچه این فعالیتها به دهههای اخیر باز میگردد که با پیشرفت فناوری اطلاعات، ارتباطات و دادهکاوی آغاز شد. این فعالیتها رفته رفته در بین کشورهای معدنی رو به گسترش رفت.
این روند رو به توسعه باعث شد تا بهرهوری در فعالیتهای معدنی به سرعت افزایش پیدا کند و در مقابل برخی ریسکها در فعالیتها کاهش پیدا کند.
کشورهایی مانند استرالیا و کانادا شروع به استفاده از فناوریهای نوین برای بهینهسازی عملیات معدنی کردند.
از حدود سال ۲۰۱۰، استفاده از اینترنت اشیا (IoT) و دادههای بزرگ برای جمعآوری اطلاعات در زمان واقعی و تحلیل آنها به منظور میسر ساختن تصمیمگیریهای سریع و مطمئن آغاز شد. همچنین در کنار این موضوع شرکتهای معدنی شروع به ایجاد نرمافزارهای خاص برای شبیهسازی، پیشبینی و بهینهسازی فرآیندهای معدنی کردند.
به عنوان یکی از پیشروان صنعت معدنی در دنیا، استرالیا به شدت در زمینه معدنکاری هوشمند سرمایهگذاری کرده است و استفاده از فناوریهای نوین در معادن خود را به کار گرفته است. با اجرای این روش میزان بهرهوری در بخش معدن این کشور رو به افزایش رفت. در کانادا نیز، به خصوص در استانهای بریتیش کلمبیا و انتاریو، فناوریهای معدنی هوشمند به طور گستردهای مورد استفاده قرار میگیرد.
همچنین با توجه به حجم بالای استخراج منابع معدنی، چین نیز به فناوریهای معدنی هوشمند توجه خاصی دارد و اقداماتی برای بهبود کارآیی و ایمنی در معادن خود انجام داده است.
در واقع روندهای جهانی نشان میدهد که بخش معدن دنیا به سمت معدنکاری هوشمند در حرکت است. اما متاسفانه بخش معدن ایران با وجود آنکه در میان ۱۵ کشور معدنی دنیا قرار دارد با سرعت کمی در مسیر هوشمندسازی حرکت میکند. سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) در تلاش است در حوزه هوشمندسازی گامهایی اساسی را برداشته و بتواند فاصله با دنیا را کاهش دهد. در همین زمینه نیز تفاهمنامه با وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات برای ایجاد زیرساختهای هوشمندسازی در معادن امضا شده است که میتواند بخش زیادی از مشکلات را برطرف کند.
البته پیش از این موضوع یا حتی به موازات آن باید اقداماتی برای جبران عقبماندگی بخش معدن انجام شود تا بحث معدنکاری هوشمند با سرعت بیشتری پیش برود. اما در کنار این موضوع همکاری با بخش خصوصی و شرکتهای دانشبنیان میتواند به تحقق این برنامه سرعت ببخشد.
در واقع امروز بیش از هر زمانی بخش خصوصی فعال در بخش معدن در کنار شرکتهای دانشبنیان میتوانند در بحث هوشمندسازی فعالیتهای معدنی نقشآفرینی داشته باشند. اما لازمه آن ایجاد بسترهای لازم برای سرمایهگذاری است. به عنوان مثال تامین شبکه اینترنتی در معادن میتواند با همکاری میان ایمیدرو و وزارت ارتباطات رقم بخورد، اما در ادامه این بخش خصوصی و شرکتهای دانشبنیان هستند که میتوانند شرایط استقرار تجهیزات فعال با اینترنت اشیا را فراهم کنند.
حال ایمیدرو در حال برداشتن گامهایی مثبتی است که میتوان به نتایج آن خوشبین بود.