راه آهن رفع کمبود واگن را به بخش خصوصی واگذار کند

به گزارش می متالز، تعدادی از آنان روز یکشنبه در نشست خبری که در خانه صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی برگزار شد، از راه آهن خواستند که جمهوری اسلامی ایران به کنوانسیون حمل و نقل کالا (SMGS) بپیوندد تا مشکل کمبود واگن برای همیشه حل شود.
یکی از صادرکنندگان در این نشست گفت: راه آهن جمهوری اسلامی ایران در سال 1375 از طریق مرز سرخس به کشورهای آسیای میانه وصل شد تا یک مسیر امن و اقتصادی برای دسترسی کشورهای آسیای میانه به آبهای خلیج فارس ایجاد کند.
رضا سلطانی افزود: این امر باعث درآمدزایی ترانزیتی برای ایران و همچنین تامین واگن مسقف روسی از کشور های آسیای میانه برای صادرکنندگان کشور و کاهش قیمت تمام شده کالای صادراتی می شد.
وی اظهار داشت: بعد از مدتی براساس ماده 163 قانون برنامه پنجم توسعه، دولت موظف شد ساز و کاری را تنظیم کند که حمل و نقل ریلی سالانه 10 درصد افزایش یابد، اما این رشد اتفاق نیفتاد و حمل و نقل ریلی کاهش یافت.
این صادرکننده خراسانی گفت: براساس تبصره 10 قانون مدیریت حمل و نقل و سوخت کشور، در پایان سال 94 سهم راه آهن از حمل و نقل بار باید به حدود 30 درصد می رسید که معادل صادرات 120 میلیون تن در سال می شد اما این رقم محقق نشد.
وی افزود: ایران ناگزیر به تامین واگن از کشورهای آسیای میانه است و 2 موافقت نامه بین المللی در این زمینه در اختیار دارد، از سوی دیگر ایران موافقت نامه ای با کشور ترکمنستان امضا کرده که آن کشور و سایر کشورهای آسیای میانه در تامین واگن تعامل داشته باشند.
وی اظهار داشت: در این شرایط بیش از 15 سال است که ایران هر سال با مشکل کمبود واگن از طریق کشور های آسیای میانه مواجه می شود و راه آهن جمهوری اسلامی ایران نتوانسته این مشکل را حل کند.
سلطانی گفت: در مقابل همواره کشورهای آسیای میانه طی 15 سال گذشته به راحتی از خاک ایران عبور کرده و خود را به آبهای خلیج فارس رسانده و کالاهای خود را صادر کرده اند.

 نیاز فوری به 200 واگن مسقف روسی

عضو هیات مدیره اتحادیه صادرکنندگان و واردکنندگان خراسان رضوی نیز در این نشست گفت: هر واگن معادل سه تریلی بار حمل می کند و هر کامیون صادراتی برای عبور از کشورهای آسیای میانه هزینه بسیاری را باید به آن کشورها پرداخت کند لذا صادرات ریلی از نظر هزینه حمل مقرون به صرفه تر از صادرات جاده ای است.
کاظم شیردل افزود: 75 درصد صادرات ریلی کشور از طریق خراسان رضوی انجام می شود اما سهم استان از واگن های وارداتی 30 درصد است.
وی اظهار داشت: 15 سال است که در اوایل فصل زمستان خراسان رضوی با کمبود واگن مسقف روسی مواجه می شود.
وی گفت: سالهای گذشته این کمبود 45 روز تا 2 ماه به طول می انجامید اما امسال کمبود واگن از ابتدای سال گریبان خراسان رضوی را گرفته است.
شیردل افزود: این مساله باعث شده است بازار تابستان کشورهای آسیای میانه را از دست بدهیم، از آنجا که هنوز مشکل کمبود واگن برقرار است بازار اول ژانویه را نیز از دست داده ایم و فقط امید ما به عید نوروز و روز زن در آن کشورهاست.
وی اظهار داشت: به دلیل کمبود واگن کالاها در انبارها دپو شده و برای رفع این مشکل نیاز فوری به 200 واگن مسقف روسی در استان داریم.
وی گفت: برای رفع مشکل کمبود واگن بخش صادرات، نیاز روزانه خراسان رضوی بین 10 تا 15 واگن مسقف روسی است.
شیردل از راه آهن جمهوری اسلامی خواست مسئولیت تامین واگن را به صورت موقت به بخش خصوصی واگذار کند تا بخش خصوصی بتواند در کشورهای آسیای میانه رایزنی نموده و واگن را وارد استان کند.

 کمبود واگن شرایط صادرات را بسیار سخت کرده است

مدیر عامل شرکت صادراتی گلستان نیز در این نشست گفت: راه آهن جمهوری اسلامی ایران به مطالبات بخش خصوصی پاسخ نمی دهد، به موقع واگن را تامین نکرده و در زمان کمبود واگن، کرایه حمل را افزایش داده و ارقامی را به صادرکنندگان تحمیل کرده که جزو محاسبات صادرات آنان نبوده است.
مجید صدیق افزود: به دلیل پیمان سپاری ارزی، تولیدکننده حاضر نیست در اظهارنامه صادراتی کالا را به نام خود صادر کند و این مساله باعث می شود صادرکننده ارزش افزوده کالا را بپردازد.
وی اظهار داشت: از سوی دیگر کارت های بازرگانی در دست کسانی است که اغلب صادرات کالا انجام نمی دهند و زمانی که یک شرکت صادراتی قصد استفاده از کارت بازرگانی فرد دیگری را دارد، اتاق بازرگانی مانع آن می شود.

راه آهن متولی اصلی تامین واگن است

یکی دیگر از صادرکنندگان خراسان رضوی نیز گفت: شرکت های حمل و نقل استان مجوزی برای واردات واگن ندارند و فقط راه آهن می تواند این واگن را تامین کند.
جلیل نوری افزود: کمبود واگن مربوط به واگن های مسقف روسی است که از کالاهای دارای ارزش افزوده در برابر نزولات جوی و سایر مسایل محافظت می کند و این کمبود همواره وجود داشته اشت.
وی اظهار داشت: شرکت های خصوصی محدودی هستند که قراردادهایی با شرکت های خصوصی کشورهای آسیای میانه منعقد کرده اند و واردات واگن را در اختیار دارند اما شرکت های حمل و نقل مجوزی در این حوزه از سوی راه آهن ندارند.
وی پیشنهاد کرد، راه آهن جمهوری اسلامی مشوق هایی تعیین کند تا کشورهای آسیای میانه از طریق خلیج فارس بار خود را به کشورهای اروپایی تزانزیت کنند و از این طریق واگن های مسقف را نیز بارگیری کنند و به ایران بیاورند.

 تدابیر خانه صنعت برای رفع مشکلات بخش تولید و صنعت

دبیر خانه صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی نیز در این نشست خبری گفت: 50 درصد صادرات سالانه استان توسط خطوط ریلی انجام می شود، این در حالی است که سهم بخش ریلی از صادرات کشور سالانه 1.5 درصد است.
فیروز ابراهیمی افزود: در مدت 15 سال گذشته ظرفیت تولید در کشور 2 برابر شده و قدرت خرید مردم کاهش یافته است، در این شرایط راهی جز توسعه صادرات نیست و از این نظر رفع مشکلات حوزه ریلی برای بخش صادرات خراسان رضوی بسیار حایز اهمیت است.
وی اظهار داشت: خانه صنعت استان برای توسعه صادرات و کاهش اثر تحریم ها دو برنامه را در سال جاری اجرا کرده که نخستین برنامه ایجاد مرکز عرضه مستقیم تولیدات خراسان رضوی در کشور عمان و دومین برنامه انجام رایزنی برای در اختیار گرفتن یکی از خطوط کشتیرانی بین المللی به منظور صادرات کالاهای استان به عمان و سایر کشورها بوده است.
وی گفت: همچنین از هفته گذشته اجرای طرح تقسیط و فروش اقساطی محصولات تولیدی خراسان رضوی برای مردم بویژه جامعه حقوق بگیر استان آغاز شد تا کالاها با اقساط چهار ماهه در اختیار مردم قرار گیرد.
ابراهیمی افزود: ستاد تدبیر در این خانه تشکیل شد تا اثر تحریم ها به حداقل برسد، به همین منظور نیاز 120 واحد صنعتی استان به مواد اولیه و ماشین آلات شناسایی و اقدام لازم برای واردات این مواد و ماشین آلات به میزان 6 هزار تن به ارزش 100 میلیون یورو انجام گرفت.
وی اظهار داشت: با همکاری اتاق اصناف مشهد، نیاز صنوف تولیدی به مواد اولیه و ماشین آلات به ارزش 100 میلیون یورو احصا و اقدامات لازم برای تامین آن انجام گرفت.
وی گفت: در پی صدور بخشنامه اخیر بانک مرکزی در زمینه ارز، خانه صنعت استان با یکی از صرافی ها قراردادی منعقد کرد تا ارز حاصل از صادرات از طریق صرافی به چرخه اقتصاد بازگردد.
ابراهیمی افزود: در ستاد تدبیر خانه صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی یک مرکز مبادلات ارزی ایجاد شد تا بتوان از محل ارز حاصل از صادرات، نیاز مواد اولیه و ماشین آلات بخش تولید را رفع کرد.

 ارزش پایه صادراتی کالاها در استان غیرواقعی است

دبیر خانه صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی اظهار داشت: ارزش پایه صادراتی کالاهای تولیدی استان غیر واقعی است، به عنوان مثال قیمت تمام شده تولید هر لوله پلی اتیلن در استان 120 هزار تا 150 هزار ریال است اما ارزش پایه صادراتی آن سه دلار معادل 400 هزار ریال است.
وی گفت: با این حال به رغم کمبود واگن برای صادرات، غیر واقعی بودن ارزش پایه صادراتی کالاها و مشکلات عدیده دیگر، صادرات کالا از این استان طی هشت ماه امسال در مقایسه با مدت مشابه سال قبل افزایش داشته است.
وی افزود: طی هشت ماه امسال یک میلیون و 919 هزار تن کالا به ارزش یک میلیارد و 697 میلیون دلار از این استان به خارج از کشور صادر شده که نسبت به مدت مشابه پارسال از نظر وزن 29 درصد و از نظر ارزش 40 درصد افزایش داشت.
ابراهیمی اظهار داشت: دولت باید برای رفع مشکل کمبود واگن و بسیاری از قوانین از جمله پیمان سپاری ارزی تدبیری بیاندیشد تا مشکل صادرکنندگان خراسان رضوی برطرف شود.
وی گفت: با واقعی شدن قیمت ارز، تولیدات بسیاری از بنگاه های اقتصادی ارتقای کیفی داشته و قابلیت رقابت با نمونه های خارجی را پیدا کرده اند لذا با رفع مشکل کمبود واگن می توان استان را به سرانه 500 دلاری صادرات رساند.

دغدغه راه آهن تامین واگن برای صادرات است

مدیرکل راه آهن خراسان نیز گفت: دغدغه راه آهن جمهوری اسلامی ایران تامین واگن مسقف برای صادرکنندگان کالا به آسیای مرکزی به ویژه فعالان اقتصادی خراسان رضوی است.
محمدهادی ضیایی مهر افزود: هنوز صادرکنندگان خراسانی تناژ باری صادراتی خود را اعلام نکرده اند اما بر اساس آمار پارسال و سابقه موجود، صادرکنندگان در این مقطع زمانی به 200 واگن مسقف برای ارسال بار صادراتی خود به کشورهای آسیای مرکزی نیاز دارند.
وی اظهار داشت: اغلب واگنهای ترانزیتی در مسیر برگشت از ایران خالی هستند و از آنها برای ارسال بار صادراتی استفاده می شود ولی صادرات ریلی نیازمند واگن مسقف است و واگنهای ترانزیتی که از کشورهای آسیای مرکزی به مقصد بندرعباس حامل کود یا محصولات فله کشاورزی هستند مسقف نمی باشند.
وی تامین واگن را در گرو رایزنیهای خارجی و از طریق مسئولین کشوری دانست و گفت: شرکت راه آهن پیگیر است تا با اقداماتی نظیر تعرفه تشویقی، شرکتهای فورواردی فعال در حمل و نقل ترانزیت ریلی در حوزه آسیای مرکزی را ترغیب به استفاده از واگن مسقف کند تا بتوان در مسیر بازگشت از این واگنها در صادرات کالا به کشورهای آسیای مرکزی استفاده کرد.
ضیایی مهر افزود: استفاده از واگنهای مسقف از سوی شرکتهای حمل و نقل ریلی برای حمل گوگرد یا نهاده های دامی مستلزم تامین هزینه بسته بندی و بارگیری آنان است که باید با تنظیم تعرفه ها، به نوعی هزینه های برای این شرکتها جبران شود.
وی به واگذاری مسوولیت تامین واگن به فعالان اقتصادی و تجار خراسان اشاره کرد و اظهار داشت: این گزینه در اولویت راه آهن جمهوری اسلامی ایران نیست و در صورتی که تامین واگن مسقف از طریق ترانزیت تامین نشود ممکن است این روش پیگیری شود.
طی نیمه نخست امسال جا به جایی ریلی کالا بین خراسان رضوی و آسیای مرکزی یک میلیون و 254 هزار تن کالای صادراتی، وارداتی و ترانزیتی بود که نسبت به مدت مشابه پارسال 57 درصد افزایش داشت.
پارسال یک میلیون و 970 هزار تن کالا از طریق مرز ریلی سرخس با ترکمنستان و کشورهای آسیای مرکزی در سه بخش کالاهای صادراتی، وارداتی و ترانزیتی مبادله شد.
مبادلات تجاری ایران و ترکمنستان از طریق راه آهن و دو مرز سرخس و اینچه برون انجام می شود.
مرز سرخس به دلیل سابقه، زیرساختهای بهتر و نزدیک بودن به کشورهای آسیای مرکزی و مسیر ریلی بندر عباس، بخش عمده ترانزیت و تجارت ریلی کالا بین ایران و آن کشورها را به خود اختصاص داده است.