تصویر تورم تجاری در بهار

به گزارش می متالز، بر اساس آمارهای منتشر شده تورم نقطه به نقطه ریالی کالاهای صادراتی در بهار ۹۵ درصد بوده که نسبت به زمستان افت 7.8 واحد درصدی را ثبت کرده است. همچنین تورم فصلی در بهار نیز 13.6 درصد بوده که نسبت به زمستان به میزان 10.5 واحد درصد کاهش یافته است. از سوی دیگر آمارهای تورم وارداتی بر حسب ریال نیز در بهار نشان می‌دهد که نرخ تورم فصلی 34.6 درصد بوده که نسبت به زمستان کاهش 5.3 واحد درصدی را ثبت کرده است.

همچنین تورم نقطه به نقطه نیز در بهار به رقم ۱۸۳ درصد رسیده که نسبت به زمستان سال قبل افت 20.3 واحد درصدی را ثبت کرده است. البته نکته قابل توجه این است که تورم نقطه به نقطه دلاری واردات روند صعودی را داشته، اما این روند در بخش صادراتی نزولی بوده است. «دنیای اقتصاد» در این گزارش به بررسی دو گزارش مرکز آمار ایران در بهار سال جاری می‌پردازد.

افت تورم فصلی صادرات

مرکز آمار ایران گزارش شاخص بهای صادراتی و وارداتی را در بهار سال جاری منتشر کرد. در این گزارش شاخص صادراتی و شاخص وارداتی به تفکیک شاخص دلاری و ریالی محاسبه شده است. در طرح شاخص قیمت کالاهای صادراتی از کلیه کدهای تعرفه صادراتی کشور در سال ۱۳۹۰ (سال پایه) استفاده می‌شود.

روش جمع‌آوری اطلاعات با استفاده از آمارهای ثبتی گمرک و طبقه‌بندی مورد استفاده سیستم طبقه‌بندی هماهنگ شده توصیف و کدگزاری است. نتایج حاصل از این طرح در سطح کل کشور و برای ۲۰ گروه اصلی طبقه‌بندی HS قابل انتشار است و به تفکیک دلاری و ریالی محاسبه و منتشر می‌شود. به نظر می‌رسد که در محاسبه ریالی، یک نرخ ارز مبنای محاسبه قرار می‌گیرد، بنابراین تغییرات قیمت دلار در شاخص ریالی نیز منظور می‌شود.

رشد شاخص قیمت کالاهای صادراتی مبتنی بر داده‌های ریالی در بهار سال جاری نسبت به زمستان سال قبل معادل با 13.6 درصد بوده است. این رقم در زمستان معادل با ۲۴ درصد گزارش شده بود و نشان می‌دهد که 10.5 واحد درصد از تورم فصلی صادراتی کاهش یافته است. نکته قابل توجه این موضوع است که تورم فصلی مبتنی بر داده‌های دلاری در فصل بهار تنها 0.1 درصد بوده، که این رقم نیز در زمستان 0.7 درصد گزارش شده بود. بنابراین آمارها نشان می‌دهد که از سطح تورم فصلی کالاهای صادراتی کاسته شده است.

کاهش تورم صادراتی نقطه به نقطه

آمارهای گزارش شاخص بهای کالاهای صادراتی در بهار سال ۱۳۹۸ نشان می‌دهد که تورم نقطه به نقطه ریالی معادل با 95.1 درصد بوده است. این رقم در زمستان سال قبل به میزان ۱۰۳ درصد گزارش شده بود و نشان می‌دهد نسبت به زمستان این متغیر کاهش یافته است.

محاسبه شاخص بهای صادراتی بر حسب، ریالی تغییرات قیمت تورم را نیز منعکس می‌کند و از این حیث شاید تغییر قیمت دلاری روند مناسب‌تری از قیمت‌های جهانی کالاهای صادراتی ارائه می‌کند. بر اساس آمارهای ارائه شده از سوی مرکز آمار ایران تورم نقطه به نقطه دلاری فصل بهار معادل با 12.7 درصد بوده که این رقم در فصل زمستان در سطح 23.9 درصد گزارش شده بود. بنابراین تورم نقطه به نقطه دلاری نیز در فصل بهار نسبت به زمستان روند نزولی را ثبت کرده است.

این موضوع در حقیقت نشان می‌دهد که تورم کالاهای صادراتی کشور چه از نظر ریالی و چه از نظردلاری در فصل بهار کمتر از زمستان بوده است. تورم نقطه به نقطه تغییرات شاخص بهای مصرف‌کننده در یک فصل نسبت به فصل مشابه سال قبل را در نظر می‌گیرد. سومین متغیر نیز تغییرات میانگین شاخص قیمت کالاهای صادراتی است که بر اساس داده‌های ریالی و دلاری منتشر شده است. بر این اساس تورم میانگین ریالی در بهار سال جاری به رقم 78.4 درصد رسیده که این رقم نسبت به زمستان افت 17.3 واحد درصدی را ثبت کرده است.

از سوی دیگر آمارها نشان می‌دهد که تغییرات میانگین شاخص قیمت کالاهای صادراتی مبتنی بر داده‌های دلاری در چهار فصل مبتنی بر داده‌های دلاری در چهار فصل منتهی به فصل بهار ۱۳۹۸ معادل با 19.3 درصد بوده است که در مقایسه با تورم سالانه زمستان ۱۳۹۷ به میزان 0.3 درصد کاهش داشته است. با توجه به این موضوع در نتیجه می‌توان دریافت که هر سه متغیر تورم فصلی، نقطه به نقطه و میانگین در بهار نسبت به زمستان کاهشی بوده است.

تورم کالاهای منتخب صادراتی

در گزارش شاخص بهای صادراتی تورم فصلی و نقطه به نقطه ۲۱ کالا نیز در فصل بهار به تصویر کشیده شده است. بر اساس آمارهای این گزارش، تورم نقطه به نقطه ریالی کالا و مصنوعات ۲۱۴ درصد بوده و بیشترین مقدار را ثبت کرده است. همچنین بیشترین تورم فصلی نیز برای کالاها و مصنوعات گوناگون بوده که به میزان 33.6 درصد ثبت شده است. در این گزارش محصولات معدنی با ضریب اهمیت ۳۰ درصدی مهم ترین گروه محسوب می‌شوند که دارای تورم فصلی 13.7 درصدی در بهار بودند. همچنین تورم نقطه به نقطه این گروه معادل با ۷۵ درصد گزارش شده است.

تورم وارداتی در فصل بهار

یکی دیگر از شاخص‌های مورد بررسی مرکز آمار ایران، شاخص کالاهای وارداتی است که یکی از عوامل تعیین‌کننده رابطه مبادله است و تغییرات آنها از اهمیت بالایی برخوردار است. در طرح شاخص قیمت کالاهای وارداتی از کلیه کدهای تعرفه وارداتی کشور در سال ۱۳۹۰ استفاده می‌شود. روش جمع‌آوری اطلاعات با استفاده از آمارهای ثبتی مورد استفاده قرار گرفته و به تفکیک آمارهای دلاری و ریالی محاسبه می‌شود.

بررسی‌ها نشان می‌دهد که تورم فصلی شاخص وارداتی مبتنی بر ریال، در فصل بهار معادل با 34.6 درصد بوده که نسبت به فصل قبل کاهش 5.3 واحد درصدی را ثبت کرده است. همچنین تغییرات شاخص قیمت کالاهای وارداتی مبتنی بر داده‌های دلاری نیز در فصل بهار نسبت به فصل قبل 10.5 درصد افزایش داشته که در مقایسه با تورم فصلی زمستان ۱۳۹۷ حدود 1.9 واحد درصد کاهش داشته است. بنابراین هم از لحاظ دلاری و هم از لحاظ ریالی، از شدت تورم فصلی کاسته شده است.

دو مسیر متفاوت در تورم نقطه‌ای

روند تورم نقطه به نقطه در بخش تورم وارداتی از لحاظ ریالی و دلاری متفاوت است. آمارهای تورم نقطه به نقطه ریالی شاخص واردات نیز نشان می‌دهد که این رقم در بهار به ۱۸۳ درصد رسیده و کاهش 20.3 واحد درصدی را نسبت به زمستان ثبت کرده است. همچنین تغییرات شاخص قیمت کالاهای وارداتی مبتنی بر داده‌های دلاری در فصل بهار ۱۳۹۸ نسبت به فصل مشابه سال قبل 38.8 درصد بوده که البته این رقم نسبت به زمستان افزایش 5.4 واحد درصدی را ثبت کرده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که تغییرات میانگین شاخص قیمت کالاهای وارداتی مبتنی بر داده‌های ریالی در چهار فصل منتهی به بهار سال‌جاری معادل ۱۵۰ درصد بوده که این رقم در مقایسه با تورم سالانه زمستان ۱۳۹۷ افزایش ۳۸ واحد درصدی را ثبت کرده است. بر اساس این گزارش تغییرات میانگین شاخص قیمت کالاهای وارداتی مبتنی بر داده‌های دلاری در ۴ فصل منتهی به بهار ۱۳۹۸ برابر با 25.1 درصد بوده است که در مقایسه با تورم سالانه زمستان حدود 9.2 واحد درصد افزایش داشته است.

بنابراین بر عکس مسیر تورم صادراتی، تورم وارداتی در بخش میانگین روند صعودی را در پیش دارد و نشان می‌دهد که هزینه‌های واردات همچنان افزایشی است. در بین کالاهای وارداتی کمترین نرخ تورم نقطه به نقطه در بخش ریالی مربوط به گروه حیوانات زنده و محصولات حیوانی است که به سطح منفی 1.2 درصد رسیده است. همچنین بیشترین نرخ مربوط به گروه ماشین‌آلات و وسایل مکانیکی است که این رقم در گزارش مرکز آمار ایران به سطح ۲۸۱ درصد رسیده است. در بخش نرخ تورم فصلی ریالی نیز گروه حیوانات زنده و محصولات حیوانی منفی 0.1 درصد و بیشترین نرخ مربوط به گروه آلات و دستگاه‌های اپتیک، عکاسی و سینماتوگرافی 44.2 درصد است.