با جهش امروز، شاخص این صنعت رشد بیش از 98 درصدی را از ابتدای سال تجربه کردهاست. پیشواز سرمایهگذاران از گشایشهای سیاسی و شناوری بالای سهام گروه خودرویی در کنار نیمنگاه فعالان بورسی به بحث افزایش سرمایه مجدد از محل مازاد تجدید ارزیابی داراییها از مهمترین دلایل اقبال به این صنعت برشمرده میشود.
صنعت خودرو با توجه به مضیقههای فراوان پس از اعمال تحریمهای مجدد، علیرغم تزریق اعتبارهای سوبسیدی برای تامین مواد اولیه و قطعات، هنوز از شرایط مناسب و پایدار سالهای گذشته فاصله فراوانی دارد. رشد قیمت محصولات در بازار در صورتهای مالی این شرکتها منعکس نشدهاست و حجم تولید و فروش با توجه به فشارهای تحریمی و افت تقاضای بازار افت چشمگیری را نشان میدهد. بالا بودن هزینه سربار و هزینه دستمزد مستقیم و غیرمستقیم کارگران و هزینههای اداری مجموعههای عریض و طویل در شرکتهای بزرگ خودرویی و ثابت بودن این سرفصلها در صورتهای مالی، با کاهش توان تولید و فروش به ثبت زیانهای قابل توجه خودروسازهای بزرگ در سنوات گذشته منجر شدهاست. علیرغم تمام این وقایع، شرکتهای خودرویی و قطعهسازها در بورس با امیدواری نسبت به گشایشهای سیاسی و برطرف شدن موانع وارداتی مدتهاست به استقبال این رویداد رفتهاند و از ابتدای سال تاکنون شاهد رشد نزدیک به 100 درصدی شاخص صنعت خودرو در بازار سهام بودهایم که ارزش بازار این صنعت را به بیش از 35 هزار میلیارد تومان رساندهاست. این اتفاق در حالی رخ میدهد که ایران خودرو و سایپا تقریبا نیمی از ارزش صنعت را از آن خود کردهاند و سهم 6 شرکت بزرگ «خودرو» ، «خساپا» ، «خپارس» ، «خبهمن» و «خگستر» و «خاهن» بیش از 72 درصد از 28 شرکت حاضر در این شاخص است.
در جدول زیر با بررسی بازدهی زیرمجموعه گروه خودرو و ساخت قطعات، ضمن مرور رشدهای قدرتمند سهام این صنعت و با توجه به شرایط یاد شده، لزوم توجه سرمایهگذاران به ریسکهای موجود را یادآوری میشویم. نگارنده بر این موضوع واقف است که گشایشهای سیاسی در صورت نتیجه بخش بودن در امور واقعی اقتصادی و مالی میتواند عملکرد این شرکتها را متحول کند و از طرفی موج خوشبینی و اقبال سرمایهگذاران را به صنعت مزبور با وجود رشدهای 6 ماه گذشته در کنار صنایعی چون حمل و نقل دریایی و بانکی تقویت کند. اما ذکر این نکته خالی از لطف نیست که بررسی رشدهای اخیر میتواند چشمانداز بهتری از پتانسیلهای آزاد شده و سهام در معرض حباب به مخاطب بدهد.