اقتصاد درهم تنیده آمریکا با سیاست

به گزارش می متالز، در ابتدای ماه اخبار منفی سیاسی و اقتصادی همچنان منتشر می شد اما سپس تعلیق برخی تعرفه های متقابل از سوی چین و امریکا موجب شد کمی فضای اقتصاد جهانی بهبود پیدا کند و امیدها به توافق بین چین و امریکا تا قبل از انتخابات ۲۰۲۰ ریاست جمهوری امریکا افزایش یابد. از سوی دیگر مطرح شدن استیضاج رئیس جمهور امریکا موجب افزایش فضای نااطمینانی در بازارها شده است.

پس از افشای اطلاعات مربوط به تماس تلفنی میان رئیس‌جمهور ایالات متحده با رئیس‌جمهور اوکراین مبنی بر تلاش جهت یافتن اطلاعات در رابطه با عملکرد رقیب انتخاباتی وی جو بایدن، این موضوع تبدیل به مساله شماره یک سیاست داخلی ایالات متحده شده است. مخالفان وی به ویژه رئیس مجلس نمایندگان (کنگره)، به دنبال اعلام اتهام سواستفاده از قدرت قانونی جهت تحت تاثیر قراردادن نتایج انتخابات با همکاری دولت‌های خارجی هستند و در صورت اقناع کنگره، می‌توانند طرح استیضاح را آغاز کنند. به نظر می‌رسد که این مساله و حواشی آن در ماه‌های آتی همچنان در فضای سیاسی این کشور تداوم یابد.

دونالد ترامپ چهارمین رئیس‌جمهوری ایالات متحده است که با احتمال استیضاح روبرو می‌شود. در طول تاریخ این کشور تنها دو رئیس‌جمهوری در سنا استیضاح شده‌اند؛ اندرو جانسون (هفدهمین رئیس جمهوری) و بیل کلینتون (چهل و دومین رئیس جمهوری) که البته هر دو نیز با اختلاف کم، موفق به رهایی از آن شدند.

مورد دیگر استیضاح مربوط به ریچارد نیکسون (سی و هفتمین رئیس جمهوری) بوده است که پس از رسوایی مشهور واترگیت (شنود مکالمات تلفنی حزب رقیب جهت برتری در انتخابات) رخ داد و وی پیش از برگزاری استیضاح، اقدام به کناره‌گیری از قدرت کرد. لازم به ذکر است که موافقت افکار عمومی با استیضاح در آن زمان تنها ۲۴ درصد بوده اما در حال حاضر میزان موافقت ۳۵ درصد  است.

با توجه به مسیر پرفراز و نشیب استیضاح، عدم همراهی جمهوری‌خواهان کنگره و در نهایت عدم اجماع افکار عمومی، در نهایت به نظر نمی‌رسد که این استیضاح به طرح در مجلس سنا و یا حداقل برکناری ترامپ بینجامد اما انتظار می‌رود که دموکرات‌ها با مانور بر روی استیضاح و کشاندن به ماه‌های منتهی به انتخابات ۲۰۲۰، از آن به عنوان اهرم فشار استفاده کنند.

از سوی دیگر، فدرال رزرو امریکا در ماه سپتامبر ۲۰۱۹ یک بار دیگر اقدام به کاهش  نرخ بهره کرد به گونه ای که حد پایین نرخ بهره هدف فدرال رزرو به ۱.۷۵ درصد رسید. با این حال این کاهش نرخ نیز همچنان از نظر رئیس جمهور امریکا کافی نبود و وی حتی پیشنهاد نرخ بهره صفر و منفی را مطرح کرد که البته با توجه به وضعیت اقتصادی امریکا چنین اقدامی بعید بنظر می رسد.

با این حال بانک های مرکزی چین، اروپا و ژاپن در مقایسه با فدرال رزرو امریکا سیاست های انبساطی تری را اعمال کردند در نتیجه شاخص دلار پس از کاهش نرخ بهره امریکا با کاهش مواجه نشد و دلار همچنان به عنوان یک ارز گران در دنیا باقی ماند.

برآیند سیاست های بانک های مرکزی و رویدادهایی نظیر کاهش تنش های اقتصادی امریکا و چین را می توان در شاخص سورپرایز اقتصادی موسسه سی تی دید.

شاخص سوپرایز اقتصادی موسسه سی تی نشان می دهد آمارهای منتشر شده تا چه حد عملکرد بهتر یا بدتری نسبت به پیش بینی ها داشته اند. منفی بودن این شاخص به این معناست که اکثریت آمارهای منتشر شده نسبت به پیش بینی ها نامطلوب عمل کرده اند. مثبت بودن این شاخص نیز بدین معنا است که اثر آمارهای منتشر شده بهتر از پیش بینی ها بوده اند. وضعیت کنونی این شاخص از سال ۲۰۰۳ میلادی تا ۲۰۱۹ میلادی از منفی به سمت مثبت تغییر کرده است. این امر نشان می دهد که انتظارات تحلیلگران نسبت به چشم انداز اقتصادی انقدر پایین امده است تا مجددا با آمار واقعی منتشر شده هماهنگ شده است و حتی کمی بیش واکنشی نیز در کاهش انتظارات وجود داشته است.

شاخص VIX به عنوان یکی از شاخص‌های استرس بازار سرمایه است که انتظارات سهامداران از نوسانات سهام موجود در S&P۵۰۰ طی ۳۰ روز آینده را نشان می‌دهد، تغییرات این شاخص در ماه سپتامبر ۲۰۱۹ نشان می‌دهد که پس از افزایش در ماه های قبل، در ماه سپتامبر نسبت به ماه قبل مقداری کاهش داشته است و به سمت متوسط چهار ساله خود میل کرده است. این امر نشان می دهد نگرانی سرمایه گذاران نسبت به وضعیت اقتصاد جهانی کمتر شده است که عمده دلایل آن کاهش تنش ها بین امریکا و چین بوده است.