رویکرد تولید ۵۵ میلیون‌تن فولاد با نگاه بین‌المللی موفقیت‌آمیز خواهد بود

به گزارش می متالز، محمد شریعتمداری در بازدید اختصاصی از غرفه گروه فولاد مبارکه اصفهان و استماع گزارش اجمالی محمد ناظمی‌هرندی، مدیر روابط عمومی شرکت فولاد مبارکه از روند توسعه و دستاوردهای این شرکت، در سخنانی در جمع مهمانان خارجی و داخلی، مسئولان و صاحبان صنایع کشور از شرکت فولاد مبارکه به‌عنوان نماد عینی و واقعی ایجاد ارزش‌افزوده و کامل‌بودن زنجیره تولید یاد کرد و گفت: این شرکت از همان ابتدای بهره‌برداری با در نظر گرفتن اصل توسعه و ایجاد ارزش بیشتر شعار زیبای «از سنگ تا رنگ» را سرلوحه کار خود قرار داده که این بسیار ارزشمند است و باید سرلوحه سایر صنایع کشور قرار گیرد. شریعتمداری با تاکید بر اهمیت تکمیل زنجیره تولید و ایجاد ارزش‌افزوده بیشتر در صنایع خاطرنشان کرد: در حوزه سیاست‌گذاری داخلی بنا را بر آن گذاشته‌ایم که فعالیت‌ها در حوزه معدن و صنایع معدنی را براساس اولویت آنها، با زنجیره ارزش بالاتر رو به‌رو کنیم، ضمن اینکه در این راستا با احیای ستاد تکمیل زنجیره فولاد فعالیت‌ها را از سر گرفته‌ایم. وی در ادامه عنوان کرد: در بخش ایجاد ارزش‌افزوده بالاتر، باید شرکت‌های بیشتری مانند فولاد مبارکه داشته باشیم.

چالش‌های مهم برای رسیدن به ۵۵میلیون تن فولاد

همزمان با برگزاری سیزدهمین نمایشگاه بین‌المللی معدن، صنایع معدنی، ماشین‌آلات و تجهیزات (ایران کانمین ۲۰۱۷) در تهران، نشست تخصصی «زنجیره فولاد ایران ۱۴۰۴» نیز با سخنرانی بهرام سبحانی مدیرعامل گروه فولاد برگزار شد.
در این کارگروه تخصصی که محمدرضا بهرامن رئیس هیات‌مدیره خانه معدن ایران، بهرام شکوری عضو هیات‌مدیره خانه معدن و رئیس بخش اتاق بازرگانی صنایع، معادن و کشاورزی و جمعی از مدیران، صاحبان و کارشناسان معدن و صنایع معدنی کشور و خبرنگاران در آن حضور داشتند، سبحانی در سخنانی با ارائه گزارش کاملی درباره وضعیت برنامه تولید ۵۵ میلیون تن فولاد، ضرورت‌های موازنه ظرفیت در زنجیره تولید فولاد را تبیین کرد.
وی با اشاره به انگیزه‌هایی که پیش از این باعث شده بود هنگام تنظیم سند چشم‌انداز، تولید ۵۵ میلیون تن فولاد در نظر گرفته شود، گفت: اکنون مصرف سرانه فولاد کشور حدود ۲۱۵ کیلوگرم است که اگر تا سال ۱۴۰۴ جمعیت کشور به حدود ۹۰ میلیون نفر و مصرف سرانه به حدود ۳۲۰ کیلوگرم افزایش یابد، در این حالت برای مصرف داخلی فقط به ۳۰ میلیون تن فولاد نیاز خواهیم داشت ولی وجود مزیت‌هایی نظیر گاز، انرژی، معدن و نیروی انسانی مستعد در ایران شرایطی فراهم آورده تا با استفاده از این ظرفیت‌ها تولید ۵۵ میلیون تن فولاد در دستورکار قرار گیرد که البته دستیابی به این هدف در صورت برطرف‌شدن چالش‌های فرارو چندان هم بلندپروازانه و دور از دسترس نیست.
وی با تاکید بر اینکه نکته مهم این است که ببینیم آیا می‌توانیم در این مسیر، تولید اقتصادی داشته باشیم و با سایر رقبای بزرگ رقابت کنیم از وجود نواقص در تشریح زنجیره تولید، ضریب بهره‌برداری ظرفیت مصوبه، پراکندگی جغرافیایی واحدهای تولیدی فعال و در دست اقدام، ظرفیت‌های غیراقتصادی، ناقص‌بودن زنجیره تولید، پراکندگی جغرافیایی زنجیره تولید، فناوری تولید، بهره‌وری پایین نیروی کار و توجه نکردن به نیاز بازارهای صادراتی به‌عنوان اساسی‌ترین چالش‌های موجود در زنجیره تولید یاد و تصریح کرد: با توجه به اینکه هزینه‌ای مربوط به حمل‌ونقل را نیز باید به این مشکلات اضافه کرد، به‌خوبی واضح است که نتیجه همه این کاستی‌ها به نبود توان لازم برای رقابت می‌انجامد.
سبحانی درباره وضعیت فعلی واحدهای فولادسازی کشور و علل زیان‌دهی آنها با تاکید بر اینکه فولاد مبارکه در تمامی بخش‌های خود هم‌اکنون با تمام ظرفیت و ضریب ۱۰۰درصدی در حال کاروتولید است، اظهار کرد: ظرفیت بالقوه فولادسازی‌های کشور ۳۰ میلیون تن و ظرفیت بالفعل ۲۰میلیون تن و متاسفانه ضریب بکارگیری ۶۶درصد است و این باعث می‌شود واحدها تولیدی زیان‌ده شوند.
وی با اشاره به میزان آهن اسفنجی، چدن، گندله، کلوخه، کنسانتره سنگ آهن فعلی کشور و سایر مواد لازم برای تولید ۵۵ میلیون تن فولاد عنوان کرد: با احتساب میزان تولید در طرح‌های فعال و در حال احداث در همه این بخش‌ها با کمبود روبه‌رو هستیم که چنانچه این کمبودها هم برطرف شود، همان‌گونه که اشاره شد با مشکل پراکندگی روبه‌رو هستیم، به نحوی که فقط ۳ واحد بالای ۲ میلیون تن در کشور داریم و ۵۱ واحد در کشور وجود دارند که می‌خواهند ۵ میلیون و ۸۰۰ هزار تن فولاد تولید کنند که همه این واحدها به پست برق، جاده، آب و سایر ضرورت‌ها برای تولید احتیاج دارند و این پراکندگی باعث می‌شود مزیت تولید رقابتی از بین برود.
سبحانی در بخش دیگری از سخنان خود پایین بودن بهره‌وری نیروی کار را یکی دیگر از معضلات تولید رقابتی دانست و با بیان اینکه میانگین جهانی در این بخش ۲نفر ساعت بر تن تولید است، تصریح کرد: در کشورهای آسیای‌میانه این مورد از وضعیت نامطلوبی برخوردار است به نحوی که در این کشورها این میزان ۶ نفر ساعت بر تن تولید است. این در حالی است که در شرکت فولاد مبارکه اصفهان که بالاترین ظرفیت را نسبت به تعداد کارکنان دارد، حدود ۵ نفر ساعت است که نسبت به سایر بخش‌های کشور بهترین شرایط را دارد. هرچند فولاد مبارکه بدون اخراج نیروی کار و فقط با توسعه به این شرایط به نسبت مطلوب دست یافته با این حال می‌طلبد که در این باره در سطح کشور تمهیدات لازم اندیشیده شود.

از سنگ تا رنگ در فولاد مبارکه

مدیرعامل فولاد مبارکه عنوان کرد: زمانی که سخن از تکمیل زنجیره فولاد می‌شود باید از ابتدا تا انتهای این زنجیره را در نظر گرفت. آقای شریعتمداری وزیر صنعت، معدن و تجارت عنوان کردند که شرکت فولاد مبارکه شعار «از سنگ تا رنگ» را الگوی کار خود قرار داده که امیدواریم شرکت‌های دیگر نیز این شعار را به‌عنوان سرلوحه کار خود قرار دهند. سبحانی درباره این شعار توضیح داد: در فولاد مبارکه از تبدیل سنگ‌آهن به ورق‌های رنگی که به نوعی محصول نهایی به‌شمار می‌رود، زنجیره کاملی وجود دارد. به عبارت دیگر زنجیره تولید در فولاد مبارکه کامل است. در این شرکت سنگ‌آهن تبدیل به کنسانتره و پس از آن تبدیل به گندله و احیای مستقیم و پس از آن نیز ذوب و نورد گرم و پس از آن نورد سرد و ورق‌های گالوانیزه و قلع‌اندود می‌شود که تمامی این زنجیره در فولاد مبارکه موجود است.
سبحانی در ادامه با تاکید بر این موضوع که قرارگیری تمام کل زنجیره فولاد در یک مجموعه موضوع بسیار مهمی است، عنوان کرد: برای رسیدن به ۵۵ میلیون تن فولاد، تمام کل زنجیره آن باید در هماهنگی کامل با یکدیگر قرار بگیرند. البته این موضوع بسیار متفاوت است که تمامی این حلقه‌های این زنجیره زیر یک سقف و در یک مجموعه در کنار یکدیگر قرار گیرد تا اینکه هر یک به‌صورت پراکنده باشند. وی در ادامه تاکید کرد: یکی از چالش‌های موجود در واحدهای فولادی کشور همین پراکندگی است. یک واحدی محصول بالادست خود را از یک واحد دیگر خریداری می‌کند و به واحد پایین‌دست در جای دیگر به فروش می‌رساند که این موضوع سبب می‌شود هزینه‌های این واحدها افزایش یابد.

قیمت را عرضه و تقاضا تعیین می‌کند

مدیرعامل فولاد مبارکه در ادامه درباره نرخ در زنجیره فولاد عنوان کرد: نرخ در زنجیره فولاد را خود بازار و نظام عرضه و تقاضا تعیین می‌کند در پایان این خط است که نرخ با توجه به زنجیره مشخص می‌شود. پس نمی‌توان مدعی نرخ دستوری در میانه این زنجیره بود. سبحانی با توجه به روند نرخ در زنجیره و تبعیتی که این زنجیره در سطح بین‌المللی از یکدیگر دارند، گفت: اگر در سایت‌های جهانی قیمت‌ها را دنبال کنید خواهید دید که ۴ گزینه سنگ آهن، گندله، آهن اسفنجی یا قراضه و فولاد از همدیگر تبعیت می‌کنند و به موازات همدیگر بالا و پایین می‌شوند و نوسان دارند. به عبارت دیگر این زنجیره به نوعی از ضرایب همدیگر تبعیت می‌کنند و با توجه به این ضرایب و عرضه و تقاضا قیمت‌ها مشخص می‌شود.

به سمت فولادهای ویژه و کیفی برویم

مدیرعامل فولاد مبارکه در ادامه با اشاره به اینکه باید به فکر بازارهای جهانی در افق چشم‌انداز بود، خاطرنشان کرد: برای رفع همه این معضلات باید به‌دنبال فناوری روز باشیم تا بتوانیم محصول باکیفیت تولید کنیم؛ باید با نگاه به بازارهای جهانی و تعریف و شناسایی بازارهای هدف، تولیداتی منطبق با نیاز بازارهای جهانی داشته و به خاطر داشته باشیم کشورهای توسعه‌یافته دوران ساخت‌وساز خود را سپری کرده‌اند و به فولادهای ویژه و کیفی نیاز بیشتری دارند.
سبحانی با توجه به شرایط اقلیمی کشور به یکی دیگر از شروط اساسی برای موفقیت در تولید ۵۵ میلیون تن پرداخت و خاطرنشان کرد: در این باره باید به وجود زیربناهای لازم و هزینه‌های مربوط به جابه‌جایی مواد بین بخشی و ارسال تولیدات به بازارهای هدف داخلی و جهانی توجه داشته باشیم و ببینیم اگر این واحدها در کجا و با چه ظرفیتی ساخته شوند، نرخ تمام‌شده رقابتی ایجاد می‌کنند.
وی در بخش پایانی سخنان خود تصریح کرد: آینده فولاد کشور ایران را باید در کنار آب‌های نیلگون خلیج همیشه فارس جست‌وجو کرد.

با داشتن استراتژی می‌توان در رقابت جهانی باقی ماند

در ادامه این نشست مدیرعامل فولاد مبارکه در پاسخ به سوال یکی از حاضران در جلسه مبنی بر اینکه برای تامین مواد اولیه از منابع خارج از کشور در زنجیره فولاد آیا راهکاری دیده شده است یا خیر گفت: همان‌گونه که اشاره شد به‌طور قطع واردات سنگ آهن و مواد اولیه برای شرکت‌هایی که مزیت دسترسی به آب‌های آزاد را دارند، می‌تواند مقرون به‌صرفه باشد و در نظر نیز گرفته شده است.
سبحانی در پاسخ به این سوال که دلیل افزایش نرخ تعرفه روی محصولات فولادی ازسوی امریکا و اتحادیه اروپا چه بوده است، گفت: امروزه وضع تعرفه روی واردات محصولات به‌دلیل حمایت از تولید داخل و برای این است که واحدها بتوانند روی پای خود بایستند. ضمن اینکه وضع تعرفه ازسوی اتحادیه اروپا روی کشوری خاص نبوده و با این تصمیم، هیچ شرکتی نمی‌تواند بدون تعرفه به این اتحادیه واردات ورق داشته باشد.
سخنران نشست تخصصی «زنجیره فولاد ایران ۱۴۰۴» در پاسخ به این سوال که چه موانعی پیش روی توسعه قرار دارد، تصریح کرد: یکی از بزرگترین این موانع سرمایه‌گذاری است که در کشورهای دیگر با کمترین بهره و حتی منفی صفر این منابع به صورت بلندمدت در اختیار تولید و توسعه قرار داده می‌شود که در کشور ما نیز با تشویق بخش خصوصی و کاهش ریسک برای سرمایه‌گذاران خارجی یا استفاده از منابع مالی آنها می‌توان به این بخش کمک کرد.
وی در جواب این سوال که در چه صورت تولید در کشور ما موفق خواهد بود؟ گفت: با نگاه بین‌المللی و داشتن راهبرد مدون در توسعه می‌توان شرایطی فراهم کرد که بتوان در چرخه رقابت باقی ماند.
مدیرعامل فولاد مبارکه در باره اینکه چرا صادرات فولاد مبارکه به‌ویژه در ماه‌های گذشته کاهش یافته است، تصریح کرد: با توجه به اینکه کشور ما در حال خارج‌شدن از رکود است، به‌طور طبیعی به هر میزان که رونق اقتصادی حاصل شود به همان مقدار نیاز به محصولات فولادی ازجمله ورق افزایش می‌یابد که در این حالت فولاد مبارکه به‌دلیل حمایت هرچه بیشتر از تولید داخل ضمن حفظ بازارهای صادراتی، بخش بیشتری از محصولات خود را به بازارهای داخلی عرضه کرده است.
سبحانی درباره چرایی لزوم ادغام واحدهای کوچک تصریح کرد: این اقدامی است که حتی بزرگترین تولیدکنندگان فولاد جهان نیز به‌منظور افزایش توان رقابتی خود با کشور چین انجام داده‌اند بدون شک انجام این کار در کشور ما نیز به بقا و سوددهی واحدهای کوچک کمک خواهد کرد.
وی در ادامه به سوال‌های مطرح‌شده دیگر درباره اینکه چرا در کشور ما همانند کشور ترکیه از قراضه به میزان بیشتری در تولید فولاد استفاده نمی‌شود؛ هدف ایجاد کنسرسیوم فولاد در بندر عباس و نقش فولاد مبارکه در ایجاد این کنسرسیوم؛ نقش شرکت‌های تولیدی زیرمجموعه فولاد مبارکه در چرخه تولید این شرکت و نحوه قیمت‌گذاری محصولات فولادی پاسخ‌های کاملی ارائه کرد که مورد توجه حاضران قرار گرفت.
گفتنی است در سیزدهمین نمایشگاه بین‌المللی معدن، صنایع معدنی، ماشین‌آلات و تجهیزات در تهران که با هدف عرضه و ارائه ظرفیت‌های موجود و توانمندی‌های کشور، ایجاد فرصت برای جذب سرمایه‌گذار داخلی و خارجی و همچنین ایجاد زمینه برای انتقال فناوری و... به مدت ۴ روز از ۱۳ تا ۱۶ آبان در محل نمایشگاه‌های دائمی تهران برگزار شد، شرکت فولاد مبارکه با برپایی غرفه، پذیرای بازدیدکنندگان داخلی و خارجی حاضر در نمایشگاه بود و آخرین دستاوردهای خود در تولید و طرح‌های توسعه را معرفی کرد.