کاهش رقابت‌پذیری محصولات با حمل دریایی نامناسب

به گزارش می متالز، البته باید اذعان کرد زیرساخت‌های بندری و حمل‌ونقل دریایی در کشور ما در مقایسه با سایر زیرساخت‌ها مانند ریلی و جاده‌ای وضعیت بهتری دارد، اما برای حجم کنونی تجارت و رشد آن بیش از میزان کنونی، مناسب نیست. در حال حاضر رقبای منطقه‌ای به‌ویژه بندر جبل علی سرمایه‌گذاری‌های عظیمی را در زیرساخت‌ها انجام داده‌ و می‌توان گفت که به هاب منطقه‌ای تبدیل شده است. بنابراین در صورتی که کشور ما بخواهد در زمینه تجارت دریایی رشد داشته باشد، باید در ابتدا سرمایه‌گذاران را برای سرمایه‌گذاری تشویق کند و با توسعه سایر زیرساخت‌ها مانند ریلی و جاده‌ای، زمینه را برای کاهش قیمت تمام شده و افزایش قدرت رقابت کالاها فراهم سازد؛ چرا که کمبود زیرساخت‌ها در کشور باعث افزایش قیمت تمام شده و در نتیجه کاهش رقابت‌پذیری محصولات ما شده است.

این درست که زیرساخت‌های بندری و دریایی در کشور ما شرایط نسبتاً بهتری در مقایسه با سایر زیرساخت‌ها دارد. اما این بخش متناسب با حجم تجارت خارجی رشد نکرده است. ضمن اینکه هزینه‌های بندری در کشور ما غیر قابل رقابت با کشورهای همسایه است. در عین حال مشکل رسوب کالا در بنادر و گمرکات وجود دارد که بخشی از آن به مشکلات موجود در بنادر و بخش دیگر به مدارک درخواستی سازمان‌های مختلف بازمی‌گردد و تمام این مشکلات باعث می‌شوند که ورود کالا به مرز و خروج کالا از گمرک زمان طولانی‌تری داشته باشد و در پی آن خواب و انباشت کالا در مرز افزایش یابد. این موضوع در قیمت تمام‌شده کالا خود را نشان می‌دهد.

هزینه‌های بندری غیر قابل رقابت هستند

هزینه‌های بندری یکی از چالش‌های جدی موجود در تجارت دریایی است به طوری که  در مقایسه با بنادر پیرامونی مانند جبل علی در امارات،  این هزینه‌ها در کشور ما بعضاً 2 تا 3 برابر است. در این رابطه از سال گذشته به دستور معاون اول رئیس جمهور در شورای عالی صادرات و سازمان برنامه و بودجه، این مساله در دستور کار قرار گرفت. حتی جلسات متعددی نیز با وزارت اقتصادی و امور دارایی برگزار شده است و این موضوع به شورای رقابت نیز کشیده شد. اما متاسفانه تا کنون نتیجه ملموسی حاصل نشده است.

در مورد صادرات، سازمان بنادر و دریانوردی کشور معتقد است که برای هزینه‌ها، تخفیف‌های ویژه‌ای در نظر گرفته است. با این حال سازمان توسعه تجارت و کمیسیون حمل‌ونقل اتاق بازرگانی ایران اعتقاد دارند که قیمت‌های کنونی برای تجار ایرانی غیر رقابتی و بالا است. البته نباید از موضوع تحریم‌ها و نیز برخی دستوراتی که به‌صورت تکلیفی برای ایجاد بنادر جدید ابلاغ می‌شوند، کمبود بودجه و احداث بنادر جدید غافل ماند. همه این مسائل باعث می‌شوند که هزینه‌های بندری افزایش یابند. البته ناگفته نماند که بخش عمده هزینه‌های بندری مربوط به انباشت و رسوب کالا در بنادر است.

رسوب کالا در بنادر

رسوب کالا در بنادر به دلایل متعددی اتفاق می‌افتد. به‌طوری که در برخی از موارد زمان تخلیه یا بارگیری کشتی‌های تجاری بیش از حدی است که استانداردهای جهانی در مورد آن وجود دارد. البته موضوع رسوب و انباشت کالا چندان به بنادر و زیرساخت‌های دریایی مرتبط نیست. زیرا زمانی که بار تخلیه می‌شود و در انبارها یا در بنادر دپو می‌شود، در حقیقت این صادرکننده است که باید مدراک لازم برای ترخیص کالا از  سازمان‌های مربوطه را آماده کند تا بتواند کالای خود را بر اساس ضوابط و قواعد مشخص شده ترخیص کند.