به گزارش می متالز، براساس جداول آماری وزارت صنعت، معدن و تجارت، درحالحاضر، ۲۳ واحد با ظرفیت ۳۵.۳ میلیون تن در کشور آهن اسفنجی تولید میکنند. این درحالی است که براساس سند توسعه فولاد در افق ۱۴۰۴، تولید ۵۲ میلیون تن آهن اسفنجی در این سال پیشبینی شده است. البته پروژههایی در این صنعت آغاز شدهاند و طرحهای قابل تحقق در این بخش دارای ظرفیت ۱۰.۸ میلیون تنی هستند. ظرفیت طرحهای محتمل نیز حدود ۳.۷ میلیون تن برآورد میشود. با این وجود، باید واحدهای در دست احداث، فعالیت خود را ادامه دهند. سرمایهگذاران به فعالیت در این حلقه از صنعت فولاد جذب شوند. درواقع چنانچه سیاستگذاران در تحقق اهداف صنعت فولاد مصر هستند، باید زمینه حضور سرمایهگذاران را به این حلقه از زنجیره فولاد فراهم کنند. بر همین اساس با تولیدکنندگان آهن اسفنجی کشور گفتوگو کردهایم و نظر آنها را در این زمینه جویا شدهایم. از مجموع موارد یادشده میتوان اینگونه نتیجه گرفت که موانع موجود در تولید آهن اسفنجی مانع از حضور صاحبان سرمایه به اندازه نیاز در این صنعت شده است. درواقع تولیدکنندگان این صنعت اعتقاد دارند چنانچه فعالیت در این زنجیره از تولید با سودآوری همراه باشد، سرمایه به آن جذب میشود. تسهیل صادرات را نیز باید یکی از مهمترین گزینهها برای جذب سرمایه به این حلقه دانست. ثبات در قوانین و مقررات کشور را باید از دیگر پیششرطهای لازم برای جذب سرمایه به این صنعت نام برد.
علیرضا زاهدیان، مدیرعامل شرکت فولاد غدیر نیریز درباره کمبود در ظرفیتهای تولید آهن اسفنجی در کشور گفت: در طول سالهای گذشته تولید آهن اسفنجی در کشور ما آنگونه که باید پیشرفت نکرده است؛ درنتیجه باید با تمهیدات گوناگون زمینه جذب سرمایه به این صنعت فراهم شود. دولت میتواند با ایجاد کنسرسیومهای گوناگون، زمینه جذب سرمایه را به تولید آهن اسفنجی فراهم کند. بازاربورس نیز یکی دیگر از مکانیسمهایی است که میتواند سرمایه قابلتوجهی را به این حلقه از زنجیره فولاد جذب کند. استفاده از بازار سرمایه بهویژه درحالحاضر که اقبال عمومی به این حوزه افزایش یافته، باید مورد توجه قرار گیرد. زاهدیان کمبود مواد اولیه را یکی از چالشهای اساسی در جذب سرمایهگذاران به این صنعت دانست و افزود: شرط اولیه برای ایجاد یک صنعت، اطمینان از تامین مواد اولیه برای تولید آن است؛ یعنی صاحبان سرمایه باید اطمینان داشته باشند که در آینده با چالشی روبهرو نمیشوند. درنتیجه باید تمهیدات لازم در این زمینه نیز اندیشیده شود. سودآوری را باید از دیگر پیششرطهای لازم برای جذب سرمایهگذار به یک صنعت دانست. چنانچه دولت واقعا میخواهد تولید آهن اسفنجی نیز براساس سند چشمانداز توسعه کشور رشد کند، باید مانع سودآوری فعالان این صنعت نشود. صادرات را باید یکی از مهمترین عواملی دانست که موجبات سودآوری این حلقه از تولید را فراهم میکند. با این وجود تغییر مداوم قوانین مانع از توسعه بازار صادراتی آهن اسفنجی هستند. یکی از پیششرطهای موفقیت در بازار صادراتی جلب اعتماد مشتریان است، اما متاسفانه قوانین مربوط به صادرات در کشور ما بهطور مرتب تغییر میکند. همین موضوع نیز مانع موفقیت فروش آهن اسفنجی تولید شده در کشور ما در بازارهای بینالمللی خواهد شد. درواقع در سایه چنین تغییرات مداومی مشتریان ما در بازار بینالمللی از دست میروند. مدیرعامل شرکت فولاد غدیر نیریز تغییر مداوم در قوانین و مقررات را یکی دیگر از دلایلی عنوان کرد که مانع جذب سرمایه به تولید آهن اسفنجی میشود. متاسفانه شاهد آن هستیم که با تغییر هر دولت قوانین تازهای وضع میشود. یا در دوران یک دولت نیز با تغییر مدیران، بخشنامههای جدیدی صادر میشود و از آنجاکه سرمایهگذاری برای تولید در صنایع معدنی اغلب در بازههای طولانی به سوددهی میرسد؛ بنابراین انتظار میرود قوانین این حوزه ثابت باشند. این تغییرات مداوم مانعی در مسیر جذب سرمایه هستند. وی افزود: در بازههای زمانی مختلف و بسته به شرایط جهانی یا سیاستهای داخلی، میزان سوددهی در حلقههای گوناگون زنجیره فولاد، متغیر است. گاهی سوددهی در معدن بیشتر است و گاهی در تولید محصول نهایی. بنابراین چنانچه بتوان تولید فولاد از معدن تا محصول نهایی را به هلدینگهای بزرگ سپرد، برخی مشکلات برطرف میشود. در چنین حالتی، سودآوری متعلق به هر حلقه از زنجیره که باشد در کل مجموعه گردش خواهد داشت و کل مجموعه از این سود منتفع میشوند.
محمد محیاپور، مدیرعامل شرکت توسعه آهن و فولاد گلگهر تاکید کرد: ایران از ظرفیتهای ویژهای برای تولید آهن اسفنجی برخوردار است. در همین حال فناوریهای ساخت احداث واحدهای آهن اسفنجی در کشور ما بومیسازی شدهاند؛ بنابراین محدودیت برای افزایش ظرفیت تولید این محصول در کشور ما وجود ندارد. این محصول از زنجیره فولاد از بازار فروش بسیار خوبی در سطح بینالمللی برخوردار است. مدیرعامل شرکت توسعه آهن و فولاد گلگهر در ادامه افزود: با این وجود، اقدامات دولت همچون مانعی در مسیر تولیدکنندگان هستند. از مهمترین این محدودیتها باید به انواع ممنوعیتهای صادراتی اشاره کرد. کما اینکه درحالحاضر، عوارض ۱۰ درصدی بر صادرات آهن اسفنجی وضع شده است. این عوارض چالشهای متعددی را در مسیر فعالیت تولیدکنندگان ایجاد کرده و باعث شده بازار صادراتی که مدتها برای کسب آن تلاش کردهاند، از دست برود و در عین حال مانع جذب سرمایه به این حلقه از تولید خواهد بود. محیاپور در پایان خاطرنشان کرد: در این شرایط از سیاستگذاران انتظار میرود بهجای چنین دستکاریهای اشتباهی، با اقدامات تشویقی، زمینه حضور سرمایهگذاران برای تولید هرچه بیشتر آهن اسفنجی را فراهم کنند.