کاهش نرخ بهره‌برداری تولید فولاد کشور در سال‌های اخیر

می متالز - مجموع ظرفیت تولید فولاد خام ایران بالغ بر 30 میلیون تن است ولی میزان تولید در سال 1395 حدود 19 میلیون تن بود؛ یعنی نرخ بهره‌برداری از ظرفیت‌های موجود حدود 63 درصد بوده است.

به گزارش می متالز، همچنین باید خاطرنشان ساخت که در 5 سال اخیر، متوسط نرخ بهره‌برداری هلدینگ‌های فولادسازی تحت نظارت ایمیدرو در ایران به‌طور میانگین 64 درصد بوده است. این در حالی است که این مقدار برای شرکت‌های خصوصی کوچک، حدود 40 درصد برآورد شده است. «فلزات آنلاین»در این گزارش، نرخ بهره‌برداری از ظرفیت‌های فولادسازی کشور را طی سال‌های گذشته بررسی می‌کند.

متوسط نرخ بهره‌برداری فولادسازی در دنیا بالای 80 درصد است در حالی که این نرخ برای ایران در حدود 63 درصد برآورد می‌شود. متوسط نرخ بهره‌برداری هلدینگ‌های فولادسازی تحت نظارت ایمیدرو در 5 سال اخیر به‌طور میانگین 64 درصد بوده است. البته این مقدار برای شرکت‌های خصوصی کوچک، حدود 40 درصد برآورد شده است؛ یعنی می‌توان گفت در حال حاضر حدود 40 درصد ظرفیت تولید فولاد خام ایران در شرکت‌های بزرگ و 60 درصد ظرفیت واحدهای کوچک بلا استفاده است. به گزارش «فلزات آنلاین»، با رشد قابل توجه تولید طی سال 1390 تا 1395 و افزایش تعداد واحدهای تولیدکننده، متوسط نرخ بهره‌برداری از حدود 79 درصد به 63 درصد کاهش پیدا کرد.

افزایش بی‌رویه تولید، بدون در نظر گرفتن زیر ساخت‌های مورد نیاز برای آن مانند دسترسی به مواد اولیه، دسترسی به مسیرهای حمل و نقل، سودآوری بیشتر در ظرفیت‌های بزرگ‌تر و یکپارچه، و قرار گرفتن در مسیر صادرات و هم‌چنین رکود اقتصادی طی سال‌های اخیر، باعث شده تا واحدهای تولیدی در ایران نتوانند با ظرفیت کامل خود به تولید بپردازند.

در نمودار شماره 1 تولید و ظرفیت اسمی واحدهای تولیدکننده فولاد خام در طی 7سال اخیر دیده می‌شود. در سال 1389 با ظرفیت حدود 16 میلیونی، تولید حدود 12 میلیون و 700 هزار تنی ثبت شده است؛ یعنی نرخ بهره‌برداری در این سال 79 درصد بوده است.

طبق اطلاعات نمودار 1 در سال 1390 نرخ بهره‌برداری از ظرفیت حدود 10 درصد کاهش یافت و به 69 درصد رسید. این روند کاهشی تا سال 1395 ادامه داشت و در سال 95 به 63 درصد رسید.

با استناد به آمار وزارت صمت مجموع ظرفیت تولید فولاد خام واحدهای کوچک (به جز هلدینگ‌های بزرگ تولیدی) حدود 10 میلیون تن است، اما میزان تولید این واحدها در سال 1395 حدود 4 میلیون تن بود و این یعنی، نرخ بهره‌برداری این واحدها حدود 40 درصد بوده است.

یکی از علل عدم بهره‌برداری شرکت‌ها از تمامی ظرفیت تولید، نداشتن بازارهای مطمئن برای فروش محصولات خود است. در سال‌های اخیر که مصرف داخلی فولاد به‌دلیل رکود در بخش‌های مختلف صنعتی و تولیدی کاهش داشته، تعدادی از تولیدکنندگان که امکان صادرات محصول خود و بازاریابی در بازارهای خارجی را داشته‌اند به صادرات روی آورده‌اند، ولی این امکان عمدتا برای شرکت‌های کوچک که هزینه تولید هر واحد محصول در آن‌ها بالاتر است و نمی‌توانند محصول خود را با قیمت رقابتی دربازارها به‌فروش برسانند وجود ندارد، بنابراین به ناچار برای جلوگیری از تحمیل هزینه‌های انبار کالا به سمت کاهش تولید پیش می‌روند.

یکی از بخش‌های مهم و مؤثر در اقتصاد کلان ایران، صنعت فولاد است و علت آن تأثیر و اهمیت بیشتر در فراهم کردن زیرساخت‌های توسعه سایر صنایع و بخش‌های اقتصادی و ضریب بالای اشتغال‌زایی آن محسوب می‌شود. به‌نظر می‌رسد برای دستیابی به اهداف سند 1404 برنامه‌ریزی جدی و بلندمدت برای ورود به بازارهای صادراتی باید در اولویت قرار بگیرد.

منبع: اخبار فلزات

فولاد ایمیدرو وزارت صمت