فرصتی تاریخی در اختیار صنعت قطعه‌ و خودروسازی ایران

به گزارش می متالز، صنعت خودرو در ایران با توجه به مشکلاتی که تا امروز تجربه کرده همواره در دوره‌هایی به اصلی‌ترین اخبار روز تبدیل شده و مسوولان و البته خریداران را به خود مشغول کرده است. صنعتی که بسیاری از کارشناسان معتقدند درگیر مشکلات متعددی از جمله سوء مدیریت و حمایت‌های غیر اصولی شده و به نوعی کارایی خود را از دست داده است.

به گفته این گروه کاهش بهره‌وری، افزایش هزینه‌های تولیدی، خدمات نا مناسب و همچنین تنوع محدود در محصولات همه و همه شاهد مثالی قابل توجه برای این موضوع است که احتمالا باید یک تحول گسترده در این صنعت ایجاد شود تا نهایتا شاهد موفقیت‌های اقتصادی مناسب در آن باشیم.

آمار چه می‌گوید

طبق اعلام گمرک ایران در سال گذشته حدود ۱۳۰۰ دستگاه خودرو به ارزش پنج میلیون و ۷۲۲ هزار و هفت دلار به ۹ کشور صادر کرده که حکایت از جذابیت تولیدات ایرانی در بازارهای خارجی داشته و تاکیدی براین مدعاست که درصورت برنامه‌ریزی میان مدت ایران می‌تواند حداقل در این بازارها موفقیت قابل توجهی برای خود ایجاد کند.

از سوی دیگر عراق با سه میلیون و ۱۲۲هزار و ۹۰۰ دلار، آذربایجان با یک میلیون و ۱۵۹هزار و ۴۰۰ دلار، سوریه با ۹۸۱هزار و ۸۲۵ دلار سه مقصد اول خودروهای ایرانی بودند و در عین حال هنگ کنگ با ۱۱۶هزار و ۸۶۲ دلار، اسپانیا با ۹۶هزار و ۳۶۲دلار، تایوان با ۷۹هزار و ۵۲۱دلار، چین با ۳۶هزار و ۶۰۰ دلار، ترکیه با هفت هزار دلار و امارات با چهار هزار و ۶۶۲ دلار دیگر خریداران خودرو از کشورمان شناخته شده‌اند.

در منطقه موفق خواهیم بود

محمدرضا نجفی منش، کارشناس صنعت خودروسازی با اشاره به سوابق تولید خودرو در ایران گفت: تجربه چندین دهه‌ای ایران در مونتاژ و تولید خودرو باعث شده تا توانمندی بالایی در این زمینه ایجاد شده باشد، بنابراین قطعا ایران می‌تواند در بازارهای منطقه از نظر صادرات خودرو و قطعات خودرویی حرفی برای گفتن داشته باشد.

نجفی‌منش با اشاره به موفقیت صادراتی خودروسازان ایرانی در این بازارها تاکید کرد: جای تردید نیست که خودروهای ایرانی به‌واسطه رقابت قیمتی بالایی که با برخی محصولات دارند در بازارهای منطقه موفق عمل می‌کنند و آمارها نشان می‌دهد که درصورت برنامه‌ریزی هدفمند برای صادرات خودرو می‌توانیم دستاوردهای اقتصادی مناسبی داشته باشیم.

وی تاکید کرد: تولیدکنندگان خودرو در ایران امروز به دلیل سیاست‌های دستوری بخصوص در بخش تعیین قیمت در بازار داخلی با مشکلات عمده‌ای مواجه شده‌اند اما همین خودروها در کلاس‌های خاصی که دارند و البته امتیازاتی که دارند در کشورهای خارجی می‌تواند در بازار آزاد و به دور از سیاست‌های دستوری فروخته شود که اتفاقا بعضی از مدل‌ها استقبال خوبی هم داشته‌اند.

این کارشناس صنعت خودروسازی تصریح کرد: کشورمان از نظر تخصص فنی، مواد اولیه و منابع انرژی ارزان قیمت امتیازاتی دارد که نهایتا این امتیازات در بازارهای هدف دستاوردهای بالایی خواهد داشت و می‌تواند در قالب قراردادهای همکاری مناسب و هدفند زمینه‌ای برای تولید قطعات برای خودروسازان مطرح بین المللی باشد.

نجفی منش همچنین با اشاره به قراردادهای برجامی گفت: تجربه همکاری با خودروسازان خارجی برای ساخت خودروهای به‌روز نکته‌ای است که می‌تواند در این روند مفید بوده و فرصت‌های مناسبی به ایران هدیه کند به این صورت که تولید خودرو برای برندهای معتبر بین‌المللی در ایران کاهش قیمت تمام شده قابل توجهی برای آنها ایجاد می‌کند.

این عضو اتاق بازرگانی تاکید کرد: کشور ترکیه و هندوستان با سیاست‌گذاری‌های دقیق و بازاریابی مناسب برای خودروهای تولیدی کشورشان توانسته‌اند دستاوردهای مناسبی علی‌رغم فاصله قابل توجه به توانمندی ایران ایجاد کنند بنابراین دور از انتظار نیست که ایران نیز اگر برنامه‌داشته باشد قطعا سهم بازار خوبی در کشورهای همسایه می‌تواند برای خود دست و پا کند.

می‌توانیم هاب تولید و صادرات خودرو باشیم

در همین حال فربد زاوه؛ کارشناس صنعت خودروسازی نیز گفت: توسعه و رشد قابل توجه صنایع بالادستی ایران در زمینه فولادسازی و پتروشیمی به عنوان دو صنعت اثرگذار در صنعت خودروسازی می‌تواند امتیاز قابل تاملی برای آینده بازارهای صادراتی ایران باشد که متاسفانه تا امروز از آنها استفاده بهینه نشده است.

زاوه در ادامه افزود: دانشکده فنی خودرو، متخصصان بخش‌های مختلف تولیدی در این صنعت و قطعه‌سازی در دهه‌های اخیر همه ثابت کرده‌اند که ایران توانمندی بالایی برای طراحی و تولید خودرو دارد، اما تا امروز مدیریت جزیره‌ای و همچنین سایه سنگین دستورالعمل‌های دولتی باعث شده تا خودروسازی ایران گرفتاری‌های امروزی را تجربه کند.

به گفته این کارشناس صنعت خودرو؛ تولیدکنندگان بنام جهان براساس سیاست‌های جدیدی که اتخاذ کرده‌اند برای بازارهای هدفشان استراتژی‌های متفاوتی را ارایه می‌کنند به صورتی که بعضا با راه اندازی خطوط مونتاژ در کشوری یک منطقه خاص را خدمات رسانی می‌کند و این سیاست امروز برای ایران فرصتی طلایی شناخته می‌شود که باید از آن استفاده بهینه داشته باشیم.

وی معتقد است مذاکرات خودرویی در دوره برجام در کنار کارنامه‌ سه دهه اخیر ایران در تولید خودروهای با کیفیت بین المللی کارنامه مناسبی برای کشور ایجاد کرده که در دوره جدید می‌توانیم به استناد همین توانمندی‌ها و سایر امتیازها مثل نیروی کار متخصص ارزان؛ مواد اولیه با قیمت مناسب؛ انرژی ارزان و دسترسی بسیار ساده به بازارهای هدف کشورهای همسایه دستاوردهای قابل توجهی برای خودروسازی ایران ایجاد کنیم.

زاوه با اشاره به مشکلات اخیر خودروسازی ایران تصریح کرد: شاید امروز بهتر است بجای اینکه مسوولان مسکن به این صنعت تزریق کنند تا چند ماهی دوباره سرپا شود در این زمینه برنامه‌ریزی کنند تا این امتیاز پنهان در صنعت خودرویی کشورمان بکار گرفته شده و ارزش افزوده مناسبی به اقتصاد ایران هدیه دهد.

به گفته وی صنایع پیشرفته‌ای مثل فولادسازی و پتروشیمی ایران دو صنعتی است که می‌تواند قیمت تمام شده خودرو را تا اندازه‌ای پایین آورد که برای مشارکت و سرمایه‌گذاری خودروسازان بزرگ در ایران نه تنها جذاب بلکه وسوسه انگیز نیز باشد، چون کاهش قیمت تمام شده خودروهای تولیدی این کارخانه‌ها می‌تواند در بازارهای هدفشان اثرگذاری بالایی در سهم بازارشان داشته باشد.

این کارشناس صنعت خودرو اظهار کرد: به این ترتیب می‌توانیم امسال به جای نگاه درمانی به صنعت خودرو و ارایه راهکارهای مقطعی برای یک آینده روشن و توسعه صادرات گسترده برنامه‌ریزی کنیم تاجایی ایران در یک دوره میان مدت به هاب صادراتی خودرو منطقه تبدیل شود.

و اما کلام آخر

بررسی واقعیت آماری صادرات خودروی ایران به بازارهای هدف یاد شده به این واقعیت اشاره می‌کند که مزیت‌های رقابتی تولیدات ایران بخصوص از نظر قیمت آنچنان است که حتی بدون هیچ استراتژی یا برنامه‌ریزی هدفمند مسوولان خودروسازی ایران توانسته کسب درامد داشته باشد، از این رو دور از واقعیت نیست اگر بگوییم که با برنامه‌ریزی و تدوین استراتژی مناسب موفقیت قابل توجهی در این بازارها خواهیم داشت و خودروهای صادراتی ایران در جاده‌های این کشورها خودنمایی می‌کنند.

البته جای تردید نیست که امتیازات یاد شده انگیزه‌ای برای ورود خودروسازان معتبر بین‌المللی به کشورمان است و اگر بتوانیم سیگنال‌های مناسبی برای ثبات قوانین و تضمین سرمایه‌گذاری‌ها ارسال کنیم در آینده نزدیک مونتاژ خودروهای آنها و ارزش افزوده ایجاد شده فرصتی در اختیار صنعت ایران می‌دهد.

هرچند توانمندی قطعه سازی ایران در این زمینه نیمه دیگری از فرصت طلایی ایجاد شده است که علاوه بر خودروهای تکمیل شده می‌توان تولیدکننده قطعات مورد نیاز خودروسازان بزرگ و مطرح بین‌المللی نیز باشیم.

نکته پایانی اینجاست که با درنظر گرفتن ارتباط مستقیم صنعت خودروسازی با صنایعی همچون فولادسازی و پتروشیمی جای تردید نیست که هرچه این صنعت رونق بالاتری داشته باشد مواد اولیه تولید شده در این صنایع بالادستی در ایران تبدیل به ارزش افزوده و اشتغال پایدار می‌شود که دقیقا تعبیری از سیاست‌های اقتصاد مقاومتی و کاهش خام فروشی شناخته می‌شود.