تولید آهن اسفنجی جهان از 2000 تا 2017

به گزارش می متالز، عواملی مانند دسترسی به مواد اولیه و همچنین منابع اصلی تأمین‌کننده گازهای احیایی از جمله گاز طبیعی و زغال‌سنگ در بازار تولید آهن اسفنجی تأثیر زیادی داشته است. در بین تولیدکنندگان بزرگ این محصول، کشورهایی مانند ایران و هند با افزایش تولید سالیانه خود گام‌های بزرگی در پیش‌برد جهانی این صنعت داشته‌اند. ایران در کنار ذخایر مناسب سنگ‌ آهن توانست با تکمیل سریع پروژه‌های خود تولید آهن اسفنجی خود را به مبزان قابل توجهی افزایش دهد.

در کنار پیشرفت این کشورها، عربستان‌ سعودی و ونزوئلا نیز در برخی از سال‌ها با کاهش قابل توجه تولید همراه بودند. عربستان در سال 2005 قصد افزایش توان تولید کارخانه احیای مستقیم آهن از 400 هزار تن به 500 هزار تن را داشت که همین عامل موجب کاهش تولید جهانی آهن از سوی عربستان در سال 2006 و در نهایت کاهش تولید جهانی در این سال شد. در ونزوئلا، با تشدید اختلافات در این کشور بحران اقتصادی آن به صنایعی مانند تولید آهن اسفنجی نیز سرایت کرد که همین عامل موجب کاهش تولید جهانی آهن اسفنجی شد.

در طول سال‌های گذشته، عوامل تأثیرگذار بر تقاضای فولاد و متعاقبا آهن اسفنجی مانند افزایش ساخت‌و‌ساز، در کنار عوامل مؤثر بر عرضه مانند منابع سوخت‌های طبیعی و یا مشکلات تأمین سنگ‌ آهن موجب فراز و نشیب‌های بسیاری در این صنعت مهم و کلیدی شدند؛ به‌طور مثال ساخت‌وسازهای خارق‌العاده در شهرهایی مانند دبی که تقاضا برای فولاد و فولادسازی را گسترش داد، موجب احداث کارخانه‎‌ای برای تولید آهن اسفنجی در ابوظبی شد که همین امر افزایش تولید جهانی در سال 2017 را در پی داشت. نمودار 1 تغییرات تولید جهانی آهن اسفنجی از سال 2000 تا سال 2017 نشان می‌دهد.

همان‌طور که در نمودار 1 مشاهده می‌شود، در سال 2006، مقدار عرضه جهانی آهن اسفنجی افت قابل توجهی پیدا کرد. تغییرات تولید جهانی آهن اسفنجی در این سال به‌دلیل از کار افتادن واحدهای تولیدی کشورهایی نظیر روسیه و عربستان بود. از سال 2007 با احداث کارخانه‌های جدید در ایالات متحده آمریکا این روند افزایشی بود تا نهایتا در سال 2014 به اوج تولید خود رسید. در سال 2015 و با تضعیف جهانی تولید فولاد این میزان از تولید نیز کاهش یافت تا اینکه در سال 2017 و با افزایش تولیدات کشورهای ایران و هند به میزان قابل قبولی رسید. 

نمودار 2 میزان تولید جهانی آهن اسفنجی را بر اساس تقسیمات منطقه‌ای در 3 سال اخیر نشان می‌دهد. از نظر تقسیمات منطقه‌ای تولید آهن اسفنجی، مقام اول به منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا اختصاص دارد. منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا به‌دلیل دسترسی وافر به منابع گاز طبیعی که از مهم‌ترین مواد اولیه برای تولید آهن اسفنجی به‌شمار می‌رود، بیشترین سهم را در بازار تولید این محصول به‌خود اختصاص داده‌اند. منطقه آسیا و اقیانوسیه نیز از تولیدکننده بزرگی همچون هند بهره‌مند است؛ در این کشور عمده آهن اسفنجی تولیدی از طریق زغال‌سنگ تولید می‌شود. گفتنی است که عمده زغال‌سنگ موجود در این کشور را انواع غیر کک‌شوی آن که از ارزش پایینی دارد، تشکیل می‌دهد. از این رو، چون زغال‌سنگ موجود در این کشور مناسب برای فولادسازی در کوره‌های بلند نیست، از آن برای تولید گاز احیای مورد نیاز در کوره‌های شفت احیای مستقیم استفاده می‌کنند.