به گزارش می متالز، کراکینگ (Cracking) که فرایندی برای کاهش وزن مولکولی هیدروکربنها به وسیله شکستن پیوندهای آنهاست، از جمله روشهای اصلی در تولید نفت خام به سوختهای مفید مانند بنزین، گازوییل، سوخت جت و نفت سفید است. کراکینگ کاتالیزوری بستر سیال (Fluid Catalytic Cracking) یا به اختصار FCC نیز یکی از فرآیندهای تبدیل کاتالیستی برای تبدیل مواد سنگین و کم ارزش نفتی به مواد سبکتر و با ارزش افزوده بسیار بالا مانند کک سوزنی است.
کک سوزنی، کک کریستالی با عیار بسیار بالا است که در تولید الکترودهای گرافیتی کورههای قوس الکتریکی کاربرد دارد. کراکینگ (Cracking) که فرایندی برای کاهش وزن مولکولی هیدروکربنها به وسیله شکستن پیوندهای آنهاست، از جمله روشهای اصلی در تولید نفت خام به سوختهای مفید مانند بنزین، گازوییل، سوخت جت و نفت سفید است. کراکینگ کاتالیزوری بستر سیال (Fluid Catalytic Cracking) یا به اختصار FCC نیز یکی از فرآیندهای تبدیل کاتالیستی برای تبدیل مواد سنگین و کم ارزش نفتی به مواد سبکتر و با ارزش افزوده بسیار بالا مانند کک سوزنی است.
فرایند FCC گرمای لازم برای برای تولید ماده اولیه مورد نیاز الکترود گرافیتی را تأمین میکند و در مرحله اولیه آن ماده اولیه الکترود گرافیتی با ضریب انبساط حرارتی پایین (Low CTE Graphite Electrode) تولید میشود. در حین این فرایند قطران نیز بهعنوان محصول جانبی تولید میشود. شایان ذکر است فرایند اصلی تولید به صورت انحصاری در اختیار 2 کشور آمریکا و ژاپن قرار دارد.
از نظر ارزش، بازار کک سوزنی با میزان رشد مرکب سالانه (CAGR) بیش از 4 درصد طی سالهای 2018 تا 2026 به 5.2 میلیارد دلار خواهد رسید. بازار جهانی کک سوزنی بر پایه نوع، گرید و کاربرد آن ارزشگذاری میشود. با توجه به شتاب گرفتن صنعت باتریها در جهان و استفاده از کک سوزنی در آنها میزان تقاضای جهانی برای این کالا با شتاب بسیار رشد داشته است. تقریبا 10 تا 15 درصد از کل کک سوزنی تولید شده در جهان به بخش تولید باتریهای لیتیوم – یون تعلق دارد (نمودار 1).
بهطور کلی در سطح جهان تنها 15 یا 16 تولیدکننده کک سوزنی به فعالیت مشغول هستند. با توجه به اینکه صنعت تولید کک سوزنی به عنوان یک صنعت آلاینده محیط زیست محسوب میشود و قوانین زیستمحیطی سختگیرانهای در سراسر جهان در حال پیگیری است. آینده این صنعت میتواند بیش از پیش در معرض کاهش عرضه در کنار افزایش تقاضای جهانی قرار داشته باشد.
با توجه به نیاز روز افزون برای الکترود گرافیتی و به تبع آن کک سوزنی، چین قصد دارد تا کارخانههای تولید کک سوزنی مبتنی بر زغالسنگ خود را باز راهاندازی کند. شرکتهایی نظیر: Baotailong، Shanxi Hongte و Shandong Jingyang اعلام داشتهاند که در حال پیگیری جدی برنامههای خود برای افزایش ظرفیت تولید کک سوزنی تا 16 درصد و تا پایان سال 2018 هستند. در ضمن برخی از این شرکتهای چینی قصد دارند تا سال 2020 میلادی ظرفیت تولید خود را تا 60 درصد افزایش دهند.
به جز چین، کشورهای منطقه آسیا – اقیانوسیه بیش از 60 درصد بازار کک سوزنی را در سال 2017 در اختیار داشتهاند. اتحادیه اروپا و آمریکای شمالی در مرتبههای بعدی بازار مصرف قرار دارند. پیش بینی میشود تا در آینده نزدیک کک سوزنی در این مناطق رشد مرکب سالانه بالایی را بهخود اختصاص دهد. کک سوزنی در آمریکای لاتین، خاورمیانه و نیز آفریقا نیز در افزایش این نرخ رشد در جهان سهیم خواهند بود.
از جمله بازیگران اصلی در زمینه تولید کک سوزنی عبارتاند از: Phillips 66،Mitsubishi Chemical Corporation، JXTG Holdings، Baotailong New Material Co، Indian Oil Corporation Ltd، Bao-steel Group، C-Chem CO، Seadrift Coke LP، Sinopec Shanghai Petrochemical Company، Shanxi Hongte Coal Chemical، Sinosteel Anshan Research Institute of Thermo-Energy، Petrochina International Jinzhou Petrochemical Co، Shijiazhuang Deli Chemical Co، Petroleum Coke Industries Co، Petrocokes Japan و FangDa Carbon New Material Co.