مجلس از طرح واردات خودرو چه هدفی دارد؟

به گزارش می‌متالز، طرح اجرای آزادسازی خودرو بعد از اصلاح ایراد شورای نگهبان، دوباره روی میز بررسی مجلسی‌ها قرار گرفته است. در اصلاحیه جدید مجلس بر این طرح آمده است: هر شخص حقیقی و حقوقی می‌تواند به ازای صادرات خودرو و یا قطعات یا سایر کالا‌ها و خدمات مرتبط با انواع صنایع نیروی محرکه و یا از طریق واردات بدون انتقال ارز نسبت به واردات خودروی تمام برقی یا دو نیرویی (هیبریدی) یا واردات خودرو بنزینی یا گازسوز با برچسب انرژی و بالاتر یا دارای شاخص ایمنی سه ستاره یا بالاتر براساس گواهی‌های استاندارد معتبر، معادل ارزش صادراتی اقدام کند.

درباره این طرح مجلس از مرتضی مصطفوی، کارشناس حوزه خودرو خواستیم تا نظرش را بیان کند، متن زیر خلاصه پاسخ وی است:

مصطفوی در خصوص هدف از اجرای این طرح گفت:

در ابتدا دو نکته لازم به ذکر است؛ نکته اول این است که ساماندهی صنعت خودرو ارتباطی با مجلس ندارد و مجلس باید از این قضیه خارج شود. نمایندگان مجلس چه دانش تخصصی از صنعت دارند که بخواهند در این حوزه حضور داشته باشند؟ آیا برخی از نمایندگان تا به حال خودرو خوب خارجی سوار شده اند تا بفهمند که خودرو با کیفت یعنی چه؟ که هر بار به ایران خودرو و سایپا می‌روند به به و چه چه راه می‌اندازند؟

اگر قصد سامان دادن به بازار را داریم وزارت اقتصاد و اگر می‌خواهیم اوضاع صنعت را بهبود ببخشیم، وزارت صمت متولی هستند. اگر می‌خواهیم جلوی فساد را بگیریم دستگاه نظارتی و برای سیاست گذاری هم دستگاه سیاست گذار وجود دارد.

نکته دومی که وجود دارد این است که من احساس می‌کنم در این طرح شتابزدگی‌ای وجود دارد که مشخص نیست سیاست گذار در این طرح به دنبال کنترل قیمت در بازار است یا دنبال ایجاد رقابت و یا بهبود صنعت خودرو، چون هر کدام از این هدف گذاری‌ها الزامات متفاوتی را می‌طلبد.

به اعتقاد من اگر سیاست گذار در این طرح به دنبال کنترل قیمت در بازار است؛ مسیر را اشتباه رفته است. اینکه خودروساز صادرات انجام دهد تا بتواند واردات داشته باشد؛ در نهایت منجر می‌شود هم انحصار صادرات و هم انحصار واردات در دست او بیفتد. از آن گذشته آیا خودروساز داخلی خودروی با کیفیت دارد تا بتواند صادرات داشته باشد تا به ازای آن خودرو وارد کند؟

اگر هم سیاست گذار می‌خواهد شرایط صنعت خودرو را بهبود ببخشد، در اولویت اول صنعت خودرو پیش شرط‌هایی دارد که باید آن‌ها اصلاح شوند؛ برای مثال ما هنوز در تعیین مدیرعامل توسط هیئت مدیره و سهامداران یا توسط وزیر صنعت اختلاف داریم و نتوانستیم حتی این موضوع را حل کنیم؛ اگر هم به دنبال ایجاد رقابت هستند پس چرا شرط واردات در ازای صادرات را گذاشته اند؟ آن هم در شرایطی که خودروساز در واردات قطعات مورد نیاز برای تولید خودروی داخلی خود مشکل دارد. چگونه می‌توانیم صادرات داشته باشیم وقتی در تولید داخلی مشکل داریم؟

تصور من این است که با توجه به فشار افکار عمومی برای آزاد سازی واردات و از بین رفتن انحصار موجود، دوستان به دنبال این بودند که این فشار را کاهش دهند و از آنجایی هم که این طرح خیلی اجرایی نیست؛ به نفع همان کسانی باشد که خواهان انحصار هستند تا محصولات وارداتی و سرمایه گذار خارجی نتواند به داخل کشور بیایند و اینگونه نه سیخ بسوزد و نه کباب.

در همین رابطه نیز امیر حسن کاکایی عضو هیات علمی دانشکده خودرو دانشگاه علم و صنعت ایران به پرشین خودرو گفته بود: در نگاه کلی طرح ساماندهی خودرو به هیچ وجه طرح مناسبی نیست و متاسفانه تمرکز این طرح بر روی بازار خودرو است و اصلا دغدغه‌ای به عنوان صنعت خودرو در این طرح دیده نشده است.

این کارشناس خودرو در خصوص تاثیر اجرای این طرح در بازار خودرو‌های داخلی به اخبار مالی گفت:

به طور کلی، هر چه میزان گزینه‌های خرید مردم و کیفیت محصولات بیشتر باشد؛ قیمت‌ها در بازار تعدیلی خواهند شد؛ علاوه بر اینکه بازار نیز رقابتی و اوضاع صنعت خودرو بهتر خواهد شد، زیرا صنعت خودرو زمانی رشد می‌کند که رقیب داشته باشد. اما اینکه این اتفاقات در بازار بیفتد به شرط ان است که بتوانند خودرو‌های هیبریدی و برقی را وارد کنند.

در این طرح آمده است که اگر صادرات خودرو داشته باشیم خودروسازان و قطعه سازان می‌توانند خودرو وارد کنند و این موضوع در صورتی مطرح شده است که در حال حاضر ما صادرات خودرو و قطعه به آن شکل که بتوانیم ادعا کنیم صادرکننده هستیم نداریم؛ گرچه زمزمه‌هایی برای صادرات از سوی قطعه سازان به گوش می‌رسد که آن هم تنها محدود به قطعات رنو یا پژو است. کسانی هم که ادعا می‌کنند می‌توانند صادرات داشته باشند کسانی هستند که با کشور‌هایی که محصولات مشابه رنو و پژو در آن‌ها ساخته می‌شود ارتباط دارند و می‌توانند قطعات این دو مدل را با اندکی تغییرات صادر کنند.

از جهتی دیگر در حال حاضر خودروساز داخلی قطعاتی را که برای مونتاژ نیاز دارد به سختی از خارج از کشور وارد می‌کند؛ حال چگونه می‌توانیم خودرو‌های هیبریدی و برقی وارد کنیم؟ مگر اینکه به دلیل بهبود روابط ایران با چین از این کشور واردات داشته باشیم؛ لذا این موضوع مهم است که خودرو‌های هیبریدی و برقی که مدنظر آقایان است محصول چین است یا کره و ژاپن؟ زیرا واردات از کره و ژاپن و کشور‌هایی غیر از چین که به دلیل تحریم، در روابط تجاری خارجی با آن‌ها مشکل داریم سخت خواهد بود.

مصطفوی افزود: من فکر می‌کنم این اتفاق حتی اگر تمام بسترهایش آماده باشد ۷ الی ۸ ماه طول بکشد، زیرا طرح به ظاهر طرح شیکی است، اما در عمل پیچیدگی‌های زیادی دارد؛ و به دلیل مشکلاتی مثل مشکل انتقال ارز و تحریم ها، انتظاراتی که مردم از نتایج اجرای این طرح دارند که قیمت‌ها کاهش پیدا خواهد کرد؛ باید گفت در کوتاه مدت این اتفاق نخواهد افتاد. ولی اجرایی شدن این طرح، در میان مدت امکان پذیر است تا تولید کنندگان ما بتوانند در این مدت مسائل و چالش‌های صادرات و واردات را حل کنند البته این طرح از لحاظ تاثیر جو روانی به بازار می‌تواند خیلی کمک کند و در کاهش قیمت در کوتاه مدت تاثیر دارد.

مصطفوی در پایان در باره شرط مجلس برای صدور اجازه واردات خودرو‌های هیبریدی گفت باید در نظر گرفت که آیا زیرساخت‌های لازم برای ورود خودرو‌های هیبیدی و برقی به کشور وجود دارد؟ آیا یک شخص در سیستان و بلوچستان می‌تواند از خودرو برقی استفاده کند؟

منبع: اخبار مالی